Dulce et Decorum est

Dulce et Decorum est zo ur varzhoneg gant ar barzh saoznek Wilfred Owen e 1917, pa oa soudard en arme saoz er Brezel-bed kentañ, bloaz a-raok ma voe lazhet, e miz Du 1918, hag a voe embannet e 1920.

Wilfred Owen

Brudet eo ar varzhoneg el lennegezh saoznek abalamour d'ar skeudennoù kriz hag euzhus zo enni ha dre ma sav a-enep d'ar brezel a-grenn.

Ar skrid

Dulce Et Decorum Est

Bent double, like old beggars under sacks, Knock-kneed, coughing like hags, we cursed through sludge, Till on the haunting flares we turned our backs And towards our distant rest began to trudge. Men marched asleep. Many had lost their boots But limped on, blood-shod. All went lame; all blind; Drunk with fatigue; deaf even to the hoots Of tired, outstripped Five-Nines that dropped behind. Gas! Gas! Quick, boys!–An ecstasy of fumbling, Fitting the clumsy helmets just in time; But someone still was yelling out and stumbling And flound'ring like a man in fire or lime... Dim, through the misty panes and thick green light, As under a green sea, I saw him drowning. In all my dreams, before my helpless sight, He plunges at me, guttering, choking, drowning. If in some smothering dreams you too could pace Behind the wagon that we flung him in, And watch the white eyes writhing in his face, His hanging face, like a devil's sick of sin; If you could hear, at every jolt, the blood Come gargling from the froth-corrupted lungs, Obscene as cancer, bitter as the cud Of vile, incurable sores on innocent tongues,– My friend, you would not tell with such high zest To children ardent for some desperate glory, The old Lie: Dulce et decorum est Pro patria mori.

Daoubleget evel klaskerien-vara dindan o samm, Skarbellek, gwaskennet evel gwrac'hed, e vallozhemp er fank, Nous pataugions dans la gadoue, hors des obsédants éclairs, A gammedoù ponner 'trezek hon diskuizh pell. Ar wazed a gerzhe 'n ur gousket. Kalz o doa kollet o botoù Ha jilgammañ a raent, botaouet a wad. An holl mac'hagnet, dall, Mezv gant an diviañs, bouzar betek rak korniadeg Ar Pemp-Navioù skuizh a gouezhe a-drek dezho. Gaz ! Gaz ! Buan, paotred ! Trelaterezh a zastorn, Gwiskañ an tokarnioù dres e koulz ; Mais quelqu'un hurle encore et trébuche Et s'effondre, se débattant enlisé, vel ur gwaz en tan hag er raz... Vaguement, par les vitres embuées, l'épaisse gouloù gwer, Evel dindan ur mor glas-gwer en gwelis o veuziñ. Em holl hunvreoù, dirak ma selloù dic'halloud, E spluj davedon, e tiver, e tag, e veuz. Ma c'hallfec'h-c'hwi ivez, en un hunvre mougus bennak, kerzhout Da-heul ar c'harr hor boe eñ taolet warnañ, Sellout ouzh e zaoulagad gwenn o kridiennañ en e benn, E benn o tivilhañ, vel hini un diaoul aet heug gant ar pec'hed ; Ma c'hallfec'h klevout, da bep stroñsad, e wad O vourbouilhat eus e skevent brein gant an eon, Hudur vel ar c'hrign-bev, c'hwerv evel taskagn Diwar goulioù vil dibareüs war teodoù digablus, – Ma mignon, gant an treflamm kaer-se biken ne larfec'h ken D'ar vugale entanet gant un tamm klod a zic'hoanag, An tamm gaou kozh-mañ : Dulce et decorum est Pro patria mori.

Titl

Dont a ra titl latin ar varzhoneg eus ar sturienn a lenner en div linenn diwezhañ eus al lavar Dulce et decorum est pro patria mori skrivet gant ar barzh latin Horatius eCarmina, levrenn III, ii-13

Dulce et decorum est pro patria mori : mors et fugacem persequitur virum nec parcit inbellis iuventae poplitibus timidove tergo.

Pegen c'hwek ha brav eo mervel evit ar vro : ar marv a red war-lerc'h an den a dec'h, spares not the hamstrings or cowardly backs of battle-shy youths.

Anavezet e oa ar gerioù-se gant an dud a oa a-du gant ar brezel hag implijet e vezent da entanañ ar soudarded ha da duta zoken. Anavezet e oant ivez gant ar soudarded eta.

E 1913 e voe skrivet al linenn Dulce et decorum est pro patria mori ouzh moger chapel skol an ofisourien saoz e Sandhurst.