Lec'hanvadurezh Kembre

Lec'hanvioù Kembre zo anvioù kembraek ar braz anezho, met levezonet int bet ivez gant yezhoù all, komzet gant pobloù a bep seurt, Romaned an Henamzer, Saksoned, Vikinged, Normaned ha Saozon. Gant al lec'hanvadurezh, pe studi al lec'hanvioù, an anvioù roet d'ar menezioù, stêrioù, aodoù da gentañ, d'ar c'hêriadennoù, kêrioù goude, e tesker e-leizh a draoù diwar-benn istor ha douaroniezh Kembre, kenkoulz ha diwar-benn istor hag emdroadur ar c'hembraeg.

Iliz Mari, he deus roet hec'h anv da Llanfairpwllgwyngyll, en Enez Mon, a zo Anglesey e saozneg.

Kreñvlec'hioù

Gant ar Romaned e voe savet kreñvlec'hioù, anvet castra e latin, deuet da vout caer e kembraeg. Pan eas kuit ar Romaned e teuas darn da vout kêrioù, hag en o zouez: Caernarfon, Caerfyrddin, Caerllion, Caer-went.

Kêriadennoù a oa savet e-lec'h ma kembere div stêr: Abergele e kember ar stêr Gele, Aberystwyth "aber an Ystwyth", a zo ouzhpenn ur c'hardlev eus kêr, ha droukvesk a vije bet en anv. War an aod: Harlech (roc'h vrav) , Rhuddlan (aod ruz), ha Porthcawl "porzh".

E kalz a lec'hanvioù e kaver roud eus savidigezh ilizoù er V^vet kantved : ar re-se eo an anvioù gant llan evit un iliz. E Llanfihangel e oa un iliz en anv ar sant arc'hael Mikael (Mihangel, e kembraeg) ; Llangefni a oa un iliz war lez ar stêr Cefni ; hag e Betws-y-Coed e oa un ti-pediñ (betws) er c'hoad". Ar ger llan, a greder, a dalveze kement ha kleuz en-dro d'un tiegezh pe meuriad. Diwar-se e teuas da vout ur c'hleuz sakr, evit azeuliñ, ha neuze un iliz.

A-hed ar c'hantvedoù eo bet levezonet lec'hanvadurezh kembre gant an ekonomiezh. E kreisteiz ar vro e weler kement-se dreist-holl. Gant an Dispac'h greantel ez eus bet savet pe kresket kêriadennoù ha kêrioù nevez.

Kembraeg Brezhoneg aber aber, kember afon avon, aven, stêr allt bri, tornaod bach bihan bedd bez betws ti-pediñ blaen, blaenau lein, uheldir bryn bre, menez bwlch boulc'h, ode cae park caer kêr, kreñvlec'h capel chapel carn, carnedd karn (bern mein) cas, castell kastell

cefn kein cei kae cil kil, korn clog, clogwyn bri sonn coed koad cors korz, palud croes kroaz, kroashent crug krugell, bern cwm saonenn, traoñienn cymer kember din din, kreñvlec'h dinas keoded dol dol, prad dwfr, dŵr dour

dyffryn saonenn, traoñienn eglwys iliz erw erv ffin harz ffordd hent ffridd koad ffynnon feunteun, stivell garth beg-douar uhel glan glann, lez glyn saonenn, traoñienn don gwaun lanneg hafod peurvan hañv hafn gwaremm hendre goañvlec'h

llan lann, iliz llannerch digoadenn llech roc'h llyn lenn maen maen mawr meur, bras melin milin merthyr merzher, bez moel moal, menez noazh môr mor morfa palud mynydd menez nant gwazh-dour newydd nevez

ogof mougev pandy milin-gomm pant saonenn, traoñienn parc park pen penn penrhyn beg-douar pentre pennkêr, kêriadennig pistyll lamm-dour plas maner pont pont porth porzh pwll poull rhaeadr lamm-dour rhiw run

rhos lanneg, beg-douar rhyd roudour sarn chaoser sir (en) shire, kontelezh stryd straed tafarn tavarn traeth traezh tref kêr tŷ ti y, yr, 'r an, ar, al ynys enez ysbyty ospital ysgol skol ystrad traoñienn