Obolenn
An obolenn[1], a oa ur pezh moneiz a veze en implij en Henc'hres. Implijet eo bet ivez en Europa ar Grennamzer, e Bro-C'hall betek an Dispac'h Gall hag en Impalaeriezh Breizh-Veur betek an XIXvet kantved.
poltred Demetrius Iañ (Rouantelezh Baktria) warni
Circa 190 kent J.-K.
Stadoù Unanet an Inizi Ionian
1819
Gerdarzh kemmañ
Diwar an henc'hresianeg ὀβολός obolos, ὀβελός obelós, ὀβελλός obellós, ὀδελός odelós, "ivinenn", "tammig metal".
Moneiz kemmañ
Pezhioù moneiz kozh eo an obolennoù. Er penn-kentañ, hervez Ploutarc'hos ([[c. 46 – c. 125), e oant tammoùigoù kouevr pe arem a veze nevidet dre o fouez : 6 obolenn a yae d'ober un drachma "un dornad", da lavarout eo 4,31 g en Attika ha 6,3 g en Aigina[2],[3].
Midi ar Moneiz, Aten
Furchadennoù en Argos, unan eus henañ kêrioù ar bed, a zegasas er gouloù dousennadoù eus an obolennoù kentañ, hag a zo koshoc'h eget 800 kent J.-K. Gant an henoniourien e voent deskrivet evel "rikoù moneiz" kentoc'h eget pezhioù moneiz, pa ne oant ket kognet ha ne oa anezho nemet tammoù metal na servijent ket da fardañ traezoù[4].
Hervez Ploutarc'hos bepred e oa e Sparta obolennoù houarn e stumm barrennoù, evit ma vefe diaes berniañ pinvidigezhioù[5].
En Aten e veze eskemmet obolennoù e stumm pezhioù moneiz arc'hant, hogen ret e veze bepred kaout 6 obolos d'ober un drachma ; pezhioù 2 obolenn ha 3 obolenn a oa ivez, anvet diobol ha triobol. Un obolenn a dalveze 8 χαλκοί khalkoí, "kouevrenn.
Lidoù kañv kemmañ
Sebeliet e veze ar re varv gant un obolenn en o genoù, evit ma c'hellfent goprañ Haides da dreuziñ ar stêr Ac'heron. Hervez ur vojenn, kondaonet e veze ar gerent re baour pe re bizh evit paeañ da gantren war ribl ar stêr e-pad kant vloaz.
Pouez kemmañ
Da unanenn evit pouezañ traezoù e talveze an obolenn ivez, koulz en Henc'hres hag en Impalaeriezh roman.[3]
Notennoù kemmañ
- ↑ Geriadur istorel ar brezhoneg.
- ↑ Ploutarc'hos, Les vies des hommes illustres – Vie de Lysandre, troidigezh gant an abad Dominique Ricard, 18868 — Lenn en-linenn
- ↑ 3,0 ha3,1 Evit gouzout hiroc'h, gwelit ar pennad Reizhiad unanennoù henc'hresian.
- ↑ (en) FOKKENS, Harry & HARDING, Anthony : The Oxford Handbook of the European Bronze Age, Oxford University Press, 2013 (ISBN 978-0199-57286-1)
- ↑ Ploutarc'hos, Vie de Lycurgue - 9