Shimon Peres

den
Reizh pe jener	paotr
Bro ar geodedouriezh	Israel, Palestina fiziadour, Eil Republik Polonia
Anv e yezh-vamm an den	שמעון פרס
Anv ganedigezh	Szymon Perski, שמעון פרסקי
Anv-bihan	Shimon
Anv-familh	Peres
Deiziad ganedigezh	1 Eos 1923, 2 Eos 1923
Lec'h ganedigezh	Višnieva
Deiziad ar marv	28 Gwe 2016
Lec'h ar marv	Sheba Medical Center
Doare mervel	abeg naturel
Abeg ar marv	cerebral hemorrhage
Lec'h douaridigezh	Nation's Great Leaders Graves
Tad	Yitzhak Perski
Mamm	Sara Meltzer
Pried	Sonia Peres
Bugel	Tsvia Walden, Yoni Peres, Hemi Peres
Kar	Lauren Bacall, Lauren Bacall
Yezhoù komzet pe skrivet	saozneg, galleg, hebraeg, rusianeg, poloneg
Yezh implijet dre skrid	saozneg
Micher	politiker, skrivagner, barzh, ministr
Implijer	Mossad
Bet war ar studi e	New York University, Skol-veur Harvard, New School, New School for Social Research, Ironi Alef High School
Lec'h labour	Jeruzalem
Affiliation string	Office of the 9th President of the State of Israel
Strollad politikel	Kadima, Israeli Labor Party, Rafi, Mapai
Bet war ar renk da vezañ dilennet	1996 Israeli prime minister election, 2007 Israeli presidential election
Relijion	yuzevegezh
Perzhiad e	World Economic Forum Annual Meeting 2014, World Economic Forum Annual Meeting 2013, World Economic Forum Annual Meeting 2015, World Economic Forum Annual Meeting 2016, World Economic Forum Annual Meeting 2004

Shimon Peres (hebraeg: שמעון פרס) ganet d'an 2 pe 3 a viz Eost 1923 hag aet da Anaon d'an 28 a viz Gwengolo 2016 a oa ur politiker israelian bet kentañ ministr meur a wech, ha prezidant ar vro etre 2007 ha 2014.

Yaouankiz kemmañ

Shimon Peres, a zo bet ganet gant an anv Szymon Perski e Wieniawa, Polonia (a zo bremañ Vishniev e Belarus). Pa oa bugel ez eas gant e familh da dTel Aviv, e Stad Israel e 1934. E studioù a gasas e skol Geula School e Tel Aviv hag e Skol al Labour-douar e Ben Shemen.

E 1947 ez eas gant Haganah (a droas da Lu Israel da c'houde) hag anvet eo bet gant David Ben-Gurion evel den e-karg eus ar c'hoskor ha pourchas an armoù. E 1952 e voe anvet e renerezh Ministrerezh an Difenn hag e 1953 ez eas da rener-meur ar Ministrerezh. Pourchas armoù da Israel a oa ur stad gwall yaouank c'hoazh e oa e gefridi pennañ. Brav e teuas gantañ pa zeuas a-benn da gaout Mirage III Dassault hag ur reaktor nukleel.

Buhez politikel kemmañ

E 1959 e voe dilennet er C'hnesset, evel ezel eus ar Mapai, Strollad Al Labour. Etre 1959 ha 1965 e labouras dreist-holl e Ministrerezh an Difenn betek ma voe tapet gant an afer Lavon a-gevret gant Moshe Dayan. Mont a rejont o daou eus ar Mapai ha gant David Ben Gurion e voe savet ur strollad nevez ganto : ar Rafi. En em glevout a rejont adarre gant ar Mapai e 1968 (met hep Ben Gurion). E 1969 ez eas Peres da Vinistr an Envroerezh hag e 1970 da Vinistr an Dezougen hag ar C'hehentiñ. E 1974, goude bezañ bet Ministr ar C'helaouiñ e-pad ur frapadig, ez eas da Vinistr an Difenn e gouarnamant Yitzhak Rabin. Kevezerezh a voe etre Peres ha Rabin evit bezañ e penn o strollad. E 1977 ez eas e-lec'h Rabin evel Kentañ Ministr ha penn ar strollad pa oa bet dizoloet e oa bet miret gant Leah Rabin, e wreg, kontoù-bank en estren-vro, ar pezh a oa difennet en Israel. Trec'het evit ar wezh kentañ e voe Strollad al Labour gant Peres en e benn e dilennadegoù 1977 avat. E 1981 e c'hoarvezas ar memes tra. E 1984 e voe cheñchet penn d'ar vazh : ar strollad kentañ e voe al Labour ha Peres da vont da Gentañ Ministr e penn ur gouarnamant ennañ al Labour, al Likud ha strolladoù bihan. Diouzh an emglev bet savet d'ar c'houlz-se ez eas kuit evit bezañ Ministr an Aferioù Diavaez e 1986 ha Ministr an Arc'hant e 1988. E 1990 ez eas kuit eus ar gouarnamant (hag e strollad war e lerc'h) ha c'hwitaat a reas war e raktres sevel un emglev nevez gant strolladoù bihan eus an tu-kleiz ha strollad Haredi.

Etre 1990 ha 1992 e voe e penn an tu-enep er C'hnesset.

E deroù 1992 e voe trec'het e dilennadegoù diabarzh ar strollad hag Yitzhak Rabin da zistreiñ. Peres a voe e Vinistr eus an Aferioù Diavaez e 1992 hag ur roll a-bouez en devoe en emglevioù Oslo. Mont a reas war-lerc'h Rabin pa voe drouglazhet e 1995. Trec'het gant Benjamin Netanyahu e voe evit an dilennadegoù kentañ a-benn envel ur C'hentañ Ministr war-eeun e 1996. E 1997 n'ez eas ket war ar renk evit bezañ e penn al Labour hag Ehud Barak a yeas e penn ar strollad. E 1999 e voe lezet ur plas dister dezhañ er gouarnamant evel Ministr an Diorren Rannvroel. Goude trec'h Ariel Sharon war Varak e 2001, e tistroas adarre avat. E penn al Labour e voe en ur gouarnamant a Unvaniezh Broadel gant Sharon hag al Likud en e benn. Ministr an Aferioù Diavaez e voe Peres ur wezh all. Tu-kleiz ar strollad a glemmas met Peres a yeas kuit nemet pa savas al Labour a-du evit abretaat an dilennadegoù e 2003. Trec'het e voe al Labour kaset gant Amram Mitzna ha Peres da vont en e benn ur wezh diwezhañ. A-du e savas gant un emglev ouzh Sharon e dibenn 2004 pa voe lakaet sklaer ez aje lu Israel eus banndenn Gaza.

Trec'het e voe Peres d'an 9 a viz Du 2005 avat da vare dilennadegoù diabarzh al Labour ha d'an 29 a viz Du e reas e soñj kuitaat e strollad evit mont da harpañ Ariel Sharon hag e strollad nevez: Kadima (an distro).

E 2007 e voe dilennet da Brezidant ar vro.