Tristan da Cunha zo un enezeg pell eus pep douar bras, didud war-bouez an enezenn vrasañ heñvelanvet, Tristan da Cunha, e-kreiz Meurvor Atlantel ar Su, 2 816 km eus Suafrika ha 3 360 km eus Suamerika.

Tristan da Cunha
strollad inizi, melestradurezh tiriadel, rann velestradurel a live kentañ
Anv ofisielTristan da Cunha Kemmañ
Anv er yezh a orinTristan da Cunha Kemmañ
Anv berr🇹🇦 Kemmañ
Anvet diwarTristão da Cunha Kemmañ
Yezh ofisielsaozneg Kemmañ
Kan broadelGod Save the King Kemmañ
StadSaint Helena, Ascension ha Tristan da Cunha Kemmañ
Kêr-bennEdinburgh of the Seven Seas Kemmañ
E tiriadSaint Helena, Ascension ha Tristan da Cunha Kemmañ
Gwerzhid-eurUTC±00:00 Kemmañ
War riblMeurvor Atlantel Kemmañ
Daveennoù douaroniel37°7′0″S 12°17′0″W Kemmañ
Kenurzhiennoù al lec'h pellañ er reter37°6′58″S 12°13′1″W Kemmañ
Kenurzhiennoù al lec'h pellañ en norzh37°3′44″S 12°16′49″W Kemmañ
Kenurzhiennoù al lec'h pellañ er su37°10′12″S 12°17′0″W Kemmañ
Kenurzhiennoù al lec'h pellañ er c'hornôg37°7′6″S 12°21′1″W Kemmañ
Poent uhelañQueen Mary's Peak Kemmañ
Mare ma oa dizoloet pe ijinet1506 Kemmañ
Lec'hienn ofisielhttp://www.tristandc.com Kemmañ
Banniel (deskrivadur)flag of Tristan da Cunha Kemmañ
Douaroniezh an danvezgeography of Tristan da Cunha Kemmañ
Araogenn bellgomz ar vro+2908 Kemmañ
Arouezenn Unicode🇹🇦 Kemmañ
Rummad evit ar c'hartennoùCategory:Maps of Tristan da Cunha Kemmañ
Map

Edinburgh of the Seven Seas eo ar gêr-benn.

Dalc'het eo gant ar Rouantelezh-Unanet, ha mont a ra d'ober un darn eus tiriad tramor Saint Helena, Ascension ha Tristan da Cunha.

An inizi kemmañ

 
Pemp enezenn zo en enezeg Tristan da Cunha.

Istor kemmañ

Kentañ ma voe spurmantet an inizi a voe e 1506 gant ur moraer portugalat anvet Tristão da Cunha, hogen rust e oa ar mor ha ne c'hallas ket dilestrañ. An enez vrasañ a voe anvet Ilha de Tristão da Cunha gantañ, a roas Tristan da Cunha Island e saozneg.

Ret e voe gortoz 1767 evit gwelout al lestr gall L'Heure du Berger o tostaat. Sontet e voe an dour en-dro d'an inizi, taolet ur sell ouzh an aod a-ziwar al lestr. Evezh a voe taolet ouzh dour ar pezh lamm-dour Big Watron hag ouzh hini ul lenn en norzh, hag embannet e voe an evezhiadennoù gant un douaroniour saoz eus ar Royal Navy e 1781.

An den kentañ a yeas da chom di a oa anvet Jonathan Lambert, a oa eus Salem, Massachusetts, SUA, a zegouezhas e 1810. Disklêriañ a reas bezañ perc'henn war an inizi, hag an anv Inizi ar Freskadurezh a roas d'an enezeg. Mervel a reas daou vloaz war-lerc'h, e 1812. E 1815 e tisklêrias Breizh-Veur perc'hennañ an inizi, a voe staget ouzh melestradurezh Trevadenn ar C'hab e Suafrika.

Hervez a veze kontet e voe graet an taol da virout ouzh ar C'hallaoued da implijout an inizi evel repu ma teujent da zieubiñ Napoleone Buonaparte pa oa prizoniad e Saint Helena[1]. Kement-se a viras ivez ouzh Stadoù-Unanet Amerika da implij Tristan da Cunha evel porzh-brezel, evel m'o doa graet da vare Brezel 1812. Trevadenniñ Inaccessible Island o doa klasket ober, en aner avat.

Soudarded saoz a voe diazezet, tud all a zeuas da chom. Balumetaerien a gave repu eno war-lerc'h o chaseadegoù. Koulskoude, gant digoradur Kanol Suez e 1869 ha dilez al listri-dre-lien evit al listri-dre-vurezh e kreskas digenvezded an inizi pa ne oant ket ul lec'h-arsav ken evit ar beajoù bras eus Europa da Azia ar Reter.

E 1867, pa zeuas ar priñs Alfred, eil mab ar rouanez Victoria ha dug Edinburgh, da ober ur gwel d'an enezenn, e voe badezet ar gêrig en e enor hag anvet "Edinburgh of the Seven Seas".

Breur yaouankañ Lewis Carroll, Edwin H. Dodgson, a voe misioner anglikan ha skolaer e Tristan da Cunha er bloavezhioù 1880. Un dug Edinburgh all, hogen pried Elizabeth II en dro-se, a weladennas an inizi e 1957 pa reas e dro ar bed war lestr ar rouanez, HMS Britannia e anv[2].

D'an 12 a viz Genver 1938 e voe disklêriet stagidigezh Tristan da Cunha ouzh Saint Helena.

E-pad an Eil Brezel-bed e voe anvet kentañ merour an enezenn gant ar gouarnamant saoz, ha dont a reas da vout ul lec'h a bouez evit ar Royal Navy. Al lestr HMS Atlantic Isle a voe karget da eveshaat monedone al listri alaman e Meurvor Atlantel ar Su.

E 1958 e voe lakaet ur vombezenn atomek da darzhañ nepell diouzh Tristan da Cunha gant morlu SUA e-kerzh an Operation Argus. Ne voe ket kelaouet tud an enez a-raok, na ne voe kinniget skoazell yec'hed goude. Evit ober trouz ha gortoz e voe embannet an enklaskoù yec'hed e miz Mae 2006[3].

E 1961 e tarzhas menez-tan an enezenn, ma rankas meur a gant den tec'hel da Vro-Saoz, goude ma tistroas meur a hini goude, un toullad bloavezhioù war-lerc'h.

Politikerezh kemmañ

Roue Breizh-Veur eo aotrouniezh veur an inizi, hag en e anv int melestret gant gouarnour Saint Helena. P'emañ ar gouarnour o chom e Saint Helena ez eus ur Merour dindanañ o chom e Tristan da Cunha.

Douaroniezh kemmañ

 
Ascension Island, Saint Helena ha Tristan da Cunha

Diaes eo monet di : pell emañ diouzh Breizh, ha gwall nebeut a listri a gas betek eno.

Armerzh kemmañ

Saverien chatal eo tud Tristan da Cunha. Perc'henniezh an holl eo an douar. eveshaet e vez an niver al loened evit mirout ouzh ar re binvidikañ da binvidikaat re. Berzet eo d'an estrenien prenañ douar ha dont da chom en inizi[4]

Kevredigezh kemmañ

Da 234 a dud e save poblañs Tristan da Cunha e 2022[5]. Eizh anv-tiegezh hepken zo : Glass, Green, Hagan, Lavarello (un anv eus Liguria), Repetto (ken ligurek all), Rogers ha Swain ; 80 tiegezh zo en holl. En Edinburgh of the Seven Seas (lesanvet The Settlement eno) emañ an darn vuiañ. Kristenien int : darn zo anglikaned, re all katoliked.

Yezh kemmañ

Ur rannyezh saoznek souezhus un tamm zo bet ganet en Inizi Tristan da Cunha, abalamour d'an digenvez ma'z int. Skouerioù anezhi zo e levr Bill Bryson, The Mother Tongue[6].

Ël lennegezh c'hall kemmañ

  • Meneget eo e levr Jules Verne, Les Enfants du Capitaine Grant.
  • Gant Hervé Bazin eo bet kontet monet-kuit ha distro annezidi Tristan da Cunha en e levr Les Bienheureux de la Désolation.

Notennoù ha daveoù kemmañ

  1. Roberts, Edmund (1837). Embassy to the Eastern Courts of Cochin-China, Siam, and Muscat. New York : Harper & Brothers. 33 p. 
  2. HMS : Her Majesty Ship, "Lestr He Meurdez".
  3. (en) Tristan Times, 22/05/2006. Kavet : 12/06/2023.
  4. (en) Tristan da Cunha Economy. Kavet : 12/06/2023.
  5. (en) Tristan da Cunha Families. Kavet : 12/06/2023.
  6. (en) Bryson, Bill. The Mother Tongue: English And How It Got That Way. William Morrow Paperbacks, 1990 (ISBN ‎ 978-0380715435)>


Liammoù diavaez kemmañ


 
Commons
Muioc'h a restroù diwar-benn

a vo kavet e Wikimedia Commons.


 
Tristan da Cunha
 
Tristan da Cunha | Inaccessible Island | Inizi an Eostig (Enez an Eostig | Middle Island | Enez Stoltenhoff) | Enez Gough