Marc'h Przewalski : diforc'h etre ar stummoù

Marc'h Przewalski a vefe unan eus diaraogerien ar [[marc'h]] doñvaet. KouskoudeKoulskoude ne zeuas ket an den a-benn da zoñvaat anezhañ biskoazh.

Goude an dizoloadenn e c'houlennas meur a zoo kavout un nebeud loened. Abalamour d'o gouezder e vije bet diskaret bagadoù a-bezh eus ar c'hezeg-se gant ar chaseourien evit tapout un nebeud loened hepken. Dre benn d'ar chase-se peurgetket ez eas ar spesad war rouesaat hag al loened gouez diwezhañ a oa spurmantet e [[Mongolia]] e [[1969]]. Adalek ar mare-se e oa sellet ouzh ar psesad spesad-se evel diouennet en natur.

</ref> gouenner (e-touez an 31 loen tapet bev e diwezh an [[Eil Brezel Bed]]), a ziskenne o-unan eus an 13 gouenner tapet e 1900<ref>"The Foundation for the Preservation and Protection of the Przewalski Horse - '' [http://www.treemail.nl/takh/about/history.htm The history of the Przewalski horse]'' "</ref>. gwirheñvelGwirheñvel eo e oa un [[hiron]] marc'h doñv en o zouez<ref>[http://www.iucn.org/dbtw-wpd/edocs/2002-043.pdf ''Equids : zebras, asses and horses : status survey and conservation action plan'' - IUCN - 2002 - PDF, p 85].</ref>.

Ar gevredigezh gallc'hall Takh<ref> [http://www.takh.org/ Lec'hienn ar gevredigezh Takh].

</ref> he deus aozet un trede esae goude ehe grouidigezhc'hrouidigezh e 1990. Loened hag a zeue eus zooioù disheñvel a oa lakaaetlakaet en hanter frankiz e [[Lozère (departamant)|Lozère]], er [[Causse Méjean|C'hausse Méjean]], war ur bladenn gouestlet da zesevel deñved, da sevel ur bagad loened zo anezhañ c'hoazh. Goude 10 vloaz o prientiñ an distro d'ar vuhez ouez e oa kaset 22 gouennerouenner gant berzh e 2004 hag e 2005 e Khomiin Tal, e-kichen Park broadel Khar Us Nuur.

Neuz kezeg Przewalski a ziskouez perzioùperzhioù « kentidik » : ur penn bras o deus, daoulagad lec'hiet uhel ha n'eo ket war kostezioù ar penn e-giz ar c'hezeg all, diskouarn hir, araoget tev int, ur c'horf bras o deus gant ur roudenn mul teñval ha roudennoù all war an izili.

<br /> 1,20 metr int ha dezhe ur vlevenn [[rouan (liv)|rouan]] atav ha penn an izili teñval, penn ar fri zo sklaer gant reun teñval. Ar [[moue|voue]] a gresk sonn hag a vuz bep bloaz, n'eus kuchad ebet.

An enklaskoù diwar-benn [[DNA]] ar [[mitokondri]] eno deus diskouezet ne oa ket kezeg Przewalski hendadoù ar c'hezeg doñdoñv a-vremañ (Vila et al 2001)<ref name="IUCN-Przewalski" /> ».

KouskoudeKoulskoude, ar studiadennoù diwar-benn ar c'hemmoù etre glad genetek kezeg Przewalski hag hinhini ar c'hezeg doñv eno deus diskouezet nebeut a gemm etrezo.

N'eus ken peder [[allelenn]] dezhe pevar [[loci]] merkerioù [[serom]] disheñvel a oa anavezet evel merkerioù dibar da gezeg Przewalski (Bowling ha Ryder, 1987). Ar pep brasañ eus adstummoù protein ar gwad a gaved e [[gwad]] andaouan daou spesad kezeg, ha memes al lodenn eus an DNA anavezet evit ar bronneged da ziorroen ar buanañ (lodenn an DNA mitokondriek kontrollerezh), ne ziskouez ket kalz a gemmoù a-bouez etre an daou spesad (Ishida et al. 1995, Oakenfull ha Ryder, 1998). Sklaer eo eta ez eo liammet kezeg Przewalski hag ar c'hezeg doñv a-dost<ref>[http://www.iucnredlist.org/apps/redlist/details/41763/0 pennad ''Equus ferus''] war ''red list'' an [[UICN]] 21/02/2010.</ref>.