Dál Riata : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
FoxBot (kaozeal | degasadennoù)
D Robot ouzhpennet: sh:Dalriada
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 1:
[[Skeudenn:Dalriada.jpg|right|thumb|Kartenn eus rouantelezh Dál Riata en he barr uhelañ, war-dro 590. E melen emañ ar broioù [[pikt]].]]
 
'''Dál Riata''' (hervez an [[heniwerzhoneg]]) pe '''Dalriada''' pe '''Dalriata''', a oa ur rouantelezh [[ouezel]]Gouezeled savet en arvorioù [[Iwerzhon]] ha [[Bro-Skos]], a-raok ar bloavezh 1000. War-dro dibenn ar VIvetVI{{vet}} kantved, ha deroù ar VIIvet,VII{{vet}} e oa enni tachennoù [[Argyll ha Bute]] ha [[Lochaber]] ha [[kontelezh Aontroim]] en [[Ulster]].<ref name="OxfordCompanion1">Oxford Companion to Scottish History p. 161 162, edited by Michael Lynch, Oxford University Press. ISBN 9780199234820.</ref>
 
En [[Argyll]] ne oa da gentañ nemet teir [[kenel|c'henel]]:
* [[CenélKenel Loairn]] en hanternoz hag er c'hreiz,
* [[CenélKenel nÓengusa]]Óengus (kenelCenél ÓengusnÓengusa) en [[Ìle]]
* [[CenélKenel nGabráin]]Gabrán (kenelCenél GabránnGabráin) e [[Cinn Tìre]];
* ur pedervet kenel, Cenél Chonchride en Ìle, a seblant bezañ bet re vihan da vezañ a -bouez.
 
== Istor ==
 
War-dro dibenn ar {{VIIvet}} kantved e teuas ur genel all war wel, [[Cenél Comgaill]], e reter Argyll. Distrigoù Lorn ha Cowal en Argyll o deus miret anvioù Cenél Loairn ha Cenél Comgaill,<ref name="OxfordCompanion1"/> ha distrig [[Morvern]] a oa gwechall Kinelvadon, diwar Cenél Báetáin, ur rann eus Cenél Loairn.<ref>Watson, ''Celtic Place-names of Scotland'', p. 122.</ref>
 
Alies e weler Dál Riata evel un drevadenn iwerzhonat e Bro-Skos, petra bennak ma sav un toullad hendraourien a-enep-krenn d'ar gredenn-se .<ref>Ar sellboent eneptrevadennel a zo displeget gant Ewan Campbell, "Were the Scots Irish ?" e-barzh ''Antiquity'', 75 (2001), pp. 285–292. Diazezet eo earguzennerezhe arguzennerezh war an hendraouriezh. Dizemglev zo etre an istorourien avat.</ref> Tud Dál Riata a vez graet [[Skoted]] anezho alies , diwar an anv latin ''[[Scoti|scotti]]'' a veze graet eus tud Iwerzhon ivez, hag a dalveze kement ha [[gouezeleg]]erien, pe e vijent a Skos, a Iwerzhon, pe a lec'h all.<ref>Charles-Edwards, ''Early Christian Ireland'', p. 159–160.</ref> Amañ e vint anvet [[Gouezeled]].<ref>Gwelout ''[[1066 And All That]]'', p. 5.</ref>
En he c'hreñvañ e oa ar rouantelezh dindan [[Áedán mac Gabráin]] (a renas war-dro 574-608), met torret e voe he c'hresk en [[Emgann Degsastan]] e 603 gant [[Æthelfrith Northumbria]].
 
Faezhadennoù bras a c'hoarvezas en Iwerzhon ha Bro-Skos en amzer [[Domnall Brecc]] (marvet e 642) hag a lakeas fin da amzervezh kaer Dál Riata.
 
== Tud, douar ha mor ==