Krater : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
||
Linenn 6:
Dre vras e komzer eus astrokudenn d'ober anv eus holl zilerc'hioù ar stokadenn. n'eo ar c'hrater nemet ul lodenn eus an dilerc'hioù.
== Kraterioù an Douar ==
<!--▼
War c'horre an [[Douar]] e vez diaes anavezout ar c'hraterioù peurliesañ. Betek ar bloavezhioù tri-ugent, deroù « oadvezh an egor », e vezent lakaet war gont ar menezioù-tan peurliesañ. A-drugarez d'ar gwellaennoù degaset gant studioù an egor, diorroadur ar skeudennoù douarouriezh, dre loarel pe ar geofizik, o deus gellet an douarourien reishañ tamm-ha-tamm ar meskajoù kozh hag ober dizoloadennoù nevez.
▲[[Image:Article 1905.png|thumb|220px|right|Article de 1905]]
Koulskoude e teu ar c'hraterioù da vezañ labezet buan abalamour d'an [[endro]] a gaver war an Douar :
* [[Aergelc'h]] ar blanedenn a warez anezhi mat-tre, hag ar pep brasañ eus ar [[maen-kurun]] bihanoc'h evit 10 m treuzkiz ne dizhont ket gorre ar blanedenn. Ar re zo brasoc'h (betek 20 m) a darzh e-pad o nijadenn en aergelc'h ha re c'horrek eo o zammoù n'o deus ket energiezh a-walc'h ken da gleuzañ kraterioù bras.
* Krignet eo gorre an Douar gant an dour o redek, ha gant an avelioù.
* Ar vuhez, un anadenn he deus war an Douar ur pouez hep he far e [[Koskoriad an Heol]], a vuana kalz tizh ar gouelezennadur en dour. War-c'horre an Douar e laka gwiskadoù plantel da c'holeiñ ar c'hraterioù.
* Labourat a ra [[tektonik ar plakennoù]] c'hoazh. Ul lodenn vras eus gorre an Douar a vez nevesaet ingal a-vuzul ma'z a un all da get.
* 70 % eus gorre an Douar zo goloet gant dour a zigresk efed ar stokadennoù.
Miret he deus al [[Loar]], e lec'h ma n'eus na dour (pe hogozik), na aergelc'h, na buhez, ar roudoù lezet gant holl ar stokadennoù zo bet war he gorre abaoe ma oa sonnet he zektonik. Reiñ a ra ur soñj mat eus a niver a gorfoù zo stoket ouzh an Douar.
Ar stokadennoù o deus lezet kraterioù bras (en tu all da gant kilometr treuzkiz) o deus pouezet morvat war emdroadur ar spesadoù bev. Ar stokadenn he deus savet [[Krater Chicxulub]], da skouer, he deus bet ur roll bras er steuziadur spesadoù a-vloc'h e diwezh ar [[Kretase|C'hretase]], a lakaas ar pep brasañ eus an [[dinosaor]]ed da vont da get.
▲<!--
== Vocabulaire associé aux impacts ==
|