Galated : diforc'h etre ar stummoù

Ar '''C'halated''' a zo bet un nebeut [[Kelted|pobloù kelt]] a yeas d'ober o annez e -kreiz [[Azia-VihannañVihanañ]] en [[Henamzer]] hag o annez nevez a zo bet anvet ''Galatia'' e-pad kantvedoù betek dibenn an [[impalaeriezh roman]]. O [[kêr-benn|c'hêr-benn]], relijiel d'an nebeutañ, a zo bet [[Ankira]], deuet da vezañ [[Ankara]], [[kêr-benn]] [[Turkia]] hiziv. Evit ar [[ Henc'hres|GresianedC'hresianed]] hag ar [[Henroma|Romaned]] e vezent gwelet evel [[Galianed]].

Ul lu Kelted eus Galia a aloubas [[Makedonia]] ha [[Bro-GresC'hres]] goude bezañ chomet ur prantadig e Galia e-tal an [[Alpoù]] hag a dreuzas an [[Hellespontos]] goude bezañ preizhet pinvidigezhioù bras [[templ]]où [[Delfos]], ur veaj a oevoe graet an [[Ergerzhadeg brasvras]] eus outañ. Dindan urzhioù Luterios ha Leonorios e tizhjod Azia-VihannañVihanañ pa oant bet kouviet da zont enni gant roue [[Bitinia]], [[Nikomedes Ia{{ñ}}]] evit ma lakint da ziarbenn ar roue seleukour [[Antiokios I{{añ}}]].<br>

TrechetTrec'het gantañ e yeas ar Gelted e takadoù [[menez]]iek uhelañ e Reter [[Frigia]] a oevoe roet anv Galatia diwarno. Ar [[prinselezh]] nevez en doa harzoù gant [[rouantelezh ar Pontos]] hag hini [[Paflagonia]] e [[Norzh]], [[Kapadokia]] e [[Reter]], [[rouantelezh Pergam]] e Su hag hini Bitinia e [[Kornôg]]. Pa oa disheñvel o [[renad]] eus hini o amezeien e veze graet ''Kumuniezh ar GalatedC'halated'' eus o trizri boblfobl. (''Koinon Galatôn'' e [[gresianeg]] ha [[Commune Galatarum]] e [[latin]]). Graet o doa o annez e [[kastell-kreñv|kastellioù-kreñv]] nepell eus ar gerioùc'hêerioù a oa chomet gresianeger o annezerien.

An tri boblfobl a zo an '''[[Tektosaged|Dektosaged]]''' o doa Ankira evel kêr-benn ([[Ankara]] hiziv), an '''[[Tolistobogied|Dolistobogied]]''' o doa teir [[keoded|geodedc'heoded]] pennañ, [[Pessinos]], [[Gordion]] ha Tolistotoka hag an '''[[Trokmed|Drokmed]]''' dezho ar c'heodedoù [[Tavion]] hag Ekkobriga. [[Renet]] e oa pep pobl gant ur pederbeli (tri bennfenn bras evit gwir) : ur penn (an ''arc'hontos''), ur [[barner]] (''dikastes'') hag ur [[jeneral]] gant daou [[ofiser]] (''stratophylax'' ha ''hypostratophylax'').

Ur [[kevredad|c'hevredad]] riezoù brezelour dindan ur [[brientinelezh]] milour e veze Kumuniezh ar C'halated. Hervez [[Strabo]], ar " bederveliourien" (''tetrarc'hontes'') ha 300 ezel ar C'huzul en em vode en ul lec'h digor, nepell diouzh Ankara, anvet ''Drunemeton'' ("Neved an derv pe an drouized" marteze, sell [[Nemeton]]). El lec'h sakr-se, an [[neved]], e veze dalc'het al [[lezvarn kastiz]] gant an 300 kuzulier evel barnerien hag eno e veze graet an aferioù. Tennañ e reentraent splet eus ar [[sevel-loened]], met e sachent muioc'h a binvidigezhioù eus an [[ergerzhadeg]]où, ar preizhata hag [[arc'hant]] an [[daspren]]où . Brudet e vezent evit bezañ [[goprsoudard]]ed taer ha kriz. Kemeret o deus perzh e [[brezel]]ioù diehan e veze e [[Azia-VihannañVihanañ]] ha ne oentvoent ket plijet pa kouezhjodgouezhjod dindan [[beli]] [[Pharnakes I{{añ}}]], roue ar Pontos etre -181 ha -179.

Aloubet eo bet Galatia gant Roma e - 189, lakaet dindan statud ur [[proviñs Galatia|proviñsbroviñs]] e - 64 ha staget ouzh an [[impalaeriezh roman]] e - 25. Asantet o deus mat bezañ enkorfedenkorfet er riez roman hag e vez anavezet darn buhez an impalaer Aogust diwar [[enskrivadur]]ioù war un templ nepell diouzh Ankara. E penn an [[hoalad kristen]] e vez degaset ar [[kristeniezh|relijion kristen]] ha savet un aozadur, iliz Galatia ha Saul Tarsia, deuet da vezañ an [[sant Paol (abostol)|abostol sant Paol]], a skrivas dezhi ul [[lizher]] a gaver er [[Nevez testamant]] hiziv ([[Lizher d'ar GalatedC'halated]]).

Anv ez eus een oberennoù [[klasoù|skrivagnerien klasel]] zo eus ar yezh komzet gant ar GalatedC'halated hag a seblant bezañ bet ur rann eus hini ar GalianedC'halianed, rak e skrive [[sant Yerom]] (347-420) e komze ar GalatedC'halated ar galiangalianeg c'hoazh hag e oa heñvel o yezh heñvel ouzh hini tud [[TreverTrier]] ([[Alamagn]] hiziv).

Meur a anv galat a zo galian e furm, met e reent gant titloù gresianeggresianek pa veze meur a gresianc'hresian o chom en o bro. War-dro 120 termen a zo bet kavet pe el lennegezh ar c'hlasoù pe en enskrivadurioù. An darn-vuiañ a zo anvioù-tud. Sell ouzh ar pennad war ar [[galateg]].