Eil brezel punek : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 1:
[[Restr:Rome carthage 218.jpg|thumb|250px|right|Impalaeriezh Roma ha Kartada e deroù an Eil brezel punek]]
 
An '''Eil brezel punek''' (218 kent Jezuz-Krist - 201 kent Jezuz-Krist) a zo bet an eil eus an tri brezel a oe etre an trevadenn [[Fenikianed|fenikian]] staliet eenebas [[Kartada]] (nes da [[Tuniz|Duniz]] hiziv) hag arha [[Republik romanRoma]]. Lañset: eBrezelioù oaKartada<ref>"Ar gantbrezelioù [[Hannibaleus Barca|Hannibal]]Karthada", pennjeneralF. KartadaVallée, pa''Grand tagasdictionnaire arfrançais-breton'', [[Henroma|Romaned]]p ha604.</ref> pape renasar unBrezelioù armepunek<ref>Eil betekDerez [[Italia]]Diwan, kreizon''istor tiriad6{{{vet}} arklas'', Romanedlevrenn a-raokII, bezañp rediet28 da(niverenn vontskrivet dawar zifennar bajenn met pajenn 64 e vrogwirionez) ha; bezañTES, trec'h'istor-geogeafiezh gant6{{{vet}}'', ar2001, jeneralp roman108</ref>. [[ScipioDont Africanus|Skipioa ra an Afrikan]].anv-gwan Daoustpunek maeus oaan betanv-gwan gouestlatin da''poenicus'' vezañpe trec'h'punicus'' wara arzeu Romanedeus e''Poenus'' a oa an meuranv a dachennroe vrezel,ar neRomaned cd'hellasan ketenebourien-se, kemerabalamour kêrma mogerietoa Romabet padiazezet nKartada gant [[Fenikianed]] (''Phoenices''en doaa ketdalvez ardivinkoùFenikianed sezizha gantañKartadaiz e latin).
 
Kregiñ a reas ar brezel war intrudu Kartadaiz a felle dezhe '''leur revanche''' goude ar [[Brezel punek kentañ]].
Brudet eo c'hoazh jeneraled ar Brezel-se : [[Hannibal Barca]], eus tu Kartadaiz, a dreuzas gant e olifanted ar [[Pireneoù]], ar [[Ron]] hag an [[Alpoù]], da gas ar brezel en Italia. Meur a emgann a c'hounezas eno a-enep [[lejion]]où ar Romaned. Diouzh tu ar Romaned, [[Fabius Cunctator]] a viras ouzh an drouziwezh da c'hoarvezout, ha [[Scipio Africanus]] a gasas argadennoù en [[Hispania]], ha goude en Afrika. Hannibal ne zeuas ket a-benn da lakaat Roma da blegañ na d'he c'hemer dre ma n'en doa ket a ardivinkoù seziz a-hervez. Rediet e voe da zistreiñ da Gartada evit he difenn a-enep dilestradeg ar Romaned. Trec'het e oa erziwezh gant Scipio Africanus en [[Emgann Zama]].
 
Er c'hontrol eus ar Brezel punek kentañ a oa bet renet ha gounezet war vor dreist-holl e voe an Eil brezel punek un heuliad emgannoù war an douar gant bagadoù troadeien, marc'hegerien hag olifanted bras-kenañ evit ar mare-se. Ne voe implijetal listri hogos nemet da sikour an armeoù da veajiñ.
 
 
== Orin ar brezel ==
Linenn 17 ⟶ 23:
== Enepstourm ar Romaned ==
E keit-se, ar jeneral roman ''[[Scipio Africanus|Publius Cornelius Scipio Africanus]]'' «[[Skipio an Afrikan]]», a oa bet trec’h war ar Gartadaiz e Bro-Spagn hag e 204 kent J.-K. e tilestras gant un arme en Afrika an Norzh. Ar Gartadaiz a adgalvas Hannibal en [[Afrika]] gant e arme evit bezañ difennet en o enep. Met ar soudarded a oa gourdonet fall hag Hannibal a voe trec’het gant Scipio en [[emgann Zama]] e 202 kent J.-K. An emgann-se a ziskaras kreñvder Kartada hag a echuas an eil brezel punek. Ar Gartadaiz a rankas dilezel Bro-Spagn hag enezennoù ar [[Mor Kreizdouar]] d'ar Romaned, dilezel o bigi brezel ha paeañ un digoll bras da Roma.
 
== Notennoù ==
<references/>
 
[[Rummad:Eil brezel punek]]