Kartada : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 3:
[[Skeudenn:Head man Carthage Louvre AO3783.jpg|thumbnail|120px|left|Penn barvek un den e gwer, a zo e mirdi al ''Louvre'', e Pariz]]
 
'''Kartada'''<ref>E Geriadur brezhoneg-galleg R. Hemon, 1993, p 428 ; Geriadur galleg-brezhoneg R. Hemon ha R. Huon, 1974, p 400 ; F. Vallée, ''Grand dictionnaire français-breton'', Kartadha </ref> (diwar ar [[fenikianeg]] ''Qart-ḥadašt''<ref>''[http://books.google.ca/books?ei=hKY7Tb2bAdL2gAfPn7HCCA&ct=result&id=lrIiAQAAIAAJ&dq=carthage+%22hadsat%22&q=+%22hadsat%22#search_anchor Annales]'', 1908. p.253.</ref>, talvout a radalvez "Kêr nevez", da lâret eo ''[[Tir]] nevez''<ref>[http://www.archaeology.ugent.be/carthage/history.php Carthage: new excavations in Mediterranean capital]</ref>) pe '''Kartago'''{{daveoù a vank}}, diwar al [[latin]] ''Carthago'', eo anv ur geoded dezhi 3000 bloaz e pleg-mor Tuniz. Savet e oa un drevadenn [[fenikianed|fenikian]] eus [[Tir]] eno en [[Henamzer]]. Distrujet e oa gant ar Romaned a-raok bezañ adsavet gante. Hiziv ez eo ur bannlev eus [[Tuniz]], kêr-benn [[Tunizia]], enni 20 715 annezad e 2004.
 
Ar c'hentañ sevenadur a vleunias er geoded hag en dachenn a oa dindan e levezon zo anvet sevenadur Kartada pe sevenadur punek. Dont a ra an anv-gwan punek eus an anv-gwan [[latin]] ''poenicus''(a formpe of''punicus'' thea wordzeu eus "Phoenician")''Poenus'', pean sevenaduranv a roe ar Romaned d'an enebourien-se, abalamour ma oa bet diazezet Kartada gant Fenikianed (''Phoenices''). Edo kêr Kartada e reter Lenn Tuniz, en tu all da greiskêr Tuniz. Hervez an istorourien c'hresian e oa savet gant trevadennerien fenikian eus Tir renet gant ar rouanez Elisa a oa advadezet (rouanez Dido) en ''[[Aeneis]]'' [[Virgilius]]. Dont a reas da vezañ ur geoded vras pinvidik hag ur galloud bras eus kornôg ar [[Mor Kreizdouar|Mor kreizdouar]]. Keveziñ hag enebiñ a reas gant ar c'heodeoù gresian, [[Sirakuza]], ha diwezhatoc'h gant [[henroma| Roma]].
 
Aloubadeg Italia gant armeoù Kartada renet gant [[Hannibal Barca|Hannibal]] e-doug [[an Eil brezel punek]] a c'hourdrouzas amzer da zont Roma, dreist-holl goude [[Emgann Canna]]. Koulskoude ez eo Kartada a oa faezhet en diwezh hag en em gavout a reas he Stad en he gwanañ goude faezhidigezh Hannibal en [[Emgann Zama]] e 202 kent J.-K.. Goude an [[Trede brezel punek]] e oa distrujet ar geoded gant ar ar Romaned e 146 kent J.-K.. Koulskoude e oa adsavet gant ar Romaned hag e teuas da vezañ pedervet keoded vrasañ an [[Impalaeriezh roman]]. Diwezhatoc'h e voe kêr-benn rouantelezh berrbad ar [[Vandaled]]. Kemeret en-dro gant [[Impalaeriezh roman ar Reter]] e chomas unan eus ar c'heodedoù roman brasañ a-raok bezañ distrujet gant an [[Arabed]] e-pad an [[aloubadegoù muzulman]], e [[698]].
 
 
== Gerdarzh ==