Hippokrates : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 1:
[[Skeudenn:Hippocrates rubens.jpg|right|thumb|Hippokrates]]
 
'''Hippokrates Kos''' pe '''Hippokrates''' ([[henc'hresianeg]]: Ἱπποκράτης ''Hippokrátēs'') a zo bet ganet tro [[-460]] en enezenn [[Kos]], da vare [[Kantved Perikles]], ha marvet eo e-tro [[-370]] e [[Larissa]]. Ur mezeg eus Henc'hres e oa ha sellet e vez outañ evel unan eus ar vezeien vrasañ en istor ar [[mezegiezh|vezegiezh]]. Kinniget eo evel tad mezegiezh broioù ar c'hornôg<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18392218 traoù anavet pe dianav diwar-benn tad ar vezegiezh a-vrema, Hippokrates hag e gelenner Demokritos.], U.S. National Library of Medicine.</ref><ref>[http://encarta.msn.com/encyclopedia_761576397/Hippocrates.html Hippocrates], Microsoft Encarta Online Encyclopedia 2006. Microsoft Corporation. [http://www.webcitation.org/query?id=1257007841924009 Archived] 2009-10-31.</ref><ref>{{Citation|last = Strong|first = W.F.|last2 = Cook|first2 = John A.|title = Reviving the Dead Greek Guys|journal = Global Media Journal, Indian Edition|date = July 2007|id = ISSN: 1550-7521|url = http://www.manipal.edu/gmj/issues/jul07/strong.php|format = }} {{dead link|date=May 2010}}</ref> abalamour d'ar pezh en deus degaset d'an danvez-mañ evel diazezer ar Skol mezegiezh hippokratek. Ar skol-mañ a dreuzfurmas a-grenn ar vezegiezh en [[Henc'hres]], oc'h ober anezhi un danvez a-ziforc'h, disheñvel diouzh an danvezioù all a veze liammet outi da gustum ([[teürgiezh]] ha [[prederouriezh]] peurgetket), hag ur vicher wirion<ref name="garrison9293">{{Harvnb|Garrison|, Fielding H. (1966|), History of Medicine, Philadelphia: W.B. Saunders Company, 1966, pp= 92–93}}</ref><ref name="nuland5">{{Harvnb|Nuland|Garrison, Fielding H. (1966), History of Medicine, Philadelphia: W.B. Saunders Company, 1988|, p= 5}}</ref>.
 
Koulskoude e vez mesket alies oberoù saverien ar [[Corpus hippokratek|C'horpus]] hag implijerien ar vezegiezh hippokratek, ha re Hippokrates e-unan. Anavezout a reer nebeut-kenañ eus ar pezh en deus soñjet, graet ha skrivet Hippokrates. Lod a ra ivez kentañ mezeg an istor eus [[Imhotep]] eus Henegipt. Taolennet e vez Hippokrates peurliesañ evel skouer ar vezeien. Krediñ a reer en dije lakaet studi reizhadek ar [[mezegiezh klinik|vezegiezh klinik]] d'ober araokadennoù bras, o tiverrañ anaoudegezh ar skolioù mezegiezh a oa bet en e raok, hag o kemenn doareoù ober divezel d'ar vezeien er C'horpus hippokratek hag en oberennoù all<ref name="garrison9293"/><ref>{{Harvnb|Garrison|, Fielding H. (1966|), History of Medicine, Philadelphia: W.B. Saunders Company, 1966, p= 96}}</ref>.
 
==Buhez==
[[Image:Kos Asklepeion.jpg|300px|thumb|''[[Asklepieion]]'' e [[Kos]]]]
 
A-du emañ an istorourien da lâret e oa ganet Hippocrates war-dro 460 kent J.-K. en enezenn [[Kos]] (Cos), en Henc'hres.
Ur mezeg hag ur c'helenner brudet e voe.
 
Titouroù all diwar-benn e vuhez n'int ket asur<ref name=nuland4> {{Harv|Nuland|1988|loc=4}}</ref>. [[Soranos Efezos]], ur [[ginekologiezh |ginekologour]] gresian eus an eil kantve<ref name=BCE>{{Harv|Britannica|2006}}</ref> a voe kentañ buhezskriver Hippokrate hag e zanevelloù eo mammenn an titouroù pennañ hon eus diwar e benn. Titouroù all zo deut betek ennomp a-drugarez da skridoù [[Aristoteles]], skrivet er IV{{vet}}, eus ar ''[[Souda]]'' skrivet en X{{vet}} kantved goude J.-K. ha da oberennoù [[Yann Tzetzes]] savet en XII{{vet}} kantved goude J.-K.<ref name=garrison9293/>{{,}}<ref name=nuland7>{{Harv|Nuland|1988|loc=7}}</ref>. Daou vab Hippokrate, Tessalos ha Drako, hag e vab-kaer, Polibos, a voe e ziskibled. Hervez [[Galien]], ur medisin gresian en deus bevet diwezhatoc'h, e oa Polibos warlerc'hiad gwirion Hippokrates. Drako ha Tessalos o doe pep a vab anvet Hippokrates, ar pezh a c'hell lakaat unan da faziañ<ref name=garrison9293/>{{,}}<ref name=nuland7/>.
Mervel a reas Hippokrates war-dro 370 kent J.K.
 
Soranus wrote that Hippocrates' father was Heraclides, a physician; his mother was Praxitela, daughter of Tizane. The two sons of Hippocrates, [[Thessalus (physician)|Thessalus]] and [[Draco (physician)|Draco]], and his son-in-law, [[Polybus (physician)|Polybus]], were his students. According to [[Galen]], a later physician, Polybus was Hippocrates' true successor, while Thessalus and Draco each had a son named [[Hippocrates (physician)|Hippocrates]].<ref name="adams19">{{Harvnb|Adams|1891|p=19}}</ref><ref name="margotta66">{{Harvnb|Margotta|1968|p=66}}</ref>
 
Soranus said that Hippocrates learned medicine from his father and grandfather, and studied other subjects with [[Democritus]] and [[Gorgias]]. Hippocrates was probably trained at the [[Asclepieion|asklepieion]] of [[Kos]], and took lessons from the [[Thrace|Thracian]] physician [[Herodicus|Herodicus of Selymbria]]. The only contemporaneous mention of Hippocrates is in [[Plato]]'s dialogue ''[[Protagoras (dialogue)|Protagoras]]'', where Plato describes Hippocrates as "Hippocrates of Kos, the [[Asclepiad (Greek)|Asclepiad]]."<ref name="marti86">{{Harvnb|Martí-Ibáñez|1961|pp=86–87}}</ref><ref name="plato">{{Harvnb|Plato|380 B.C.}}</ref> Hippocrates taught and practiced medicine throughout his life, traveling at least as far as [[Thessaly]], [[Thrace]], and the [[Sea of Marmara]].<ref name="margotta66"/> He probably died in [[Larissa]] at the age of 83 or 90, though some accounts say he lived to be well over 100; several different accounts of his death exist.<ref name="margotta66"/>