|
An '''deiziadur sinaek''' zo un deiziadur loarel-ha-heolel (e [[[sinaeg]] yīn-yáng lì 陰陽曆, en arouezennoù eeunaet 阴阳历),; ar mizioù zo mizioù graet diouzh al Loar, da lâret eo e krog kentañ devezh bep miz gant al loar nevez hag e klot ar 15vet devezh gant al [[loargann]]. Abalamour ma'z eus 12 miz loarel hag ouzhpenn 10 devezh en ur bloavezh muzuliet diouzh an Heol, e lakaer seizh miz etrelakaet (闰月 rùnyuè) e korf naontek vloaz, a-benn ma chomchomo ar bloavezh dre vras ur bloavezh heolel.
Da vare an [[Henamzer]] e oaveze eveshaet fiñvoù al [[Loar]], an [[Heol]] ha re [[Yaou (planedenn)|Yaou]], hirder ar skeudoù, padelezh an deizioù hag an nozvezhioù keñveriet an eil re ouzh ar re all, ha kement zo) evit disoc'h dindan an [[tierniezh Han|Han]]ed d'un deiziadur tost-kenañ d'an hini a vez implijet hiziv.
Hervez an hengoun e oa krouet ar c'hentañ reizhiad deiziadur ([[kelc'hiad tri-ugent vloaz]]) gant an [[Huángdì|Impalaer melen]] e 2637 kent J.K. ha lakaet e pleustr adalek bloavezh e c'hanedigezh -2697 pe eus e grouañs -2698.
Implijet e oa an [[deiziadur gregorian]] en un doare ofisiel gant [[Republik Sina]] adalek [[1912]], met, abalamourdre ma talc'he ar bobl d'ober gant an deiziadur hengounel ha ma oa an norzh dindan Aotrounez ar brezel, e oavoe ret gortoz ar 1{{añ}} a viz Genver [[1929]] evit ma talvezfetalvezje er vro a-bezh. An eur ofisiel a oa choazet a oa hini ar c'hentañ porzhioù digoret da Gornôgiz war aod ar reter (120° [[hedred]] reter), ha neket hini [[Pekin]] evel diaraok.
ImplietImplijet e vez an deiziadur sinaek gant al labourerien douar evit gounit an douar hag evit ar gouelioù hengounel pe gouelioù relijius evel ar [[Kala bloaz sinaat|c'hala bloaz sinaat]] pe gouel kreiz an diskar-amzerdiskaramzer, hag evit [[steredouriezh sinaat|steredouriezh ]].
Meur a anv zo gant an deiziadur sinaek. Ar re implijet ar stankañ zoeo « Deiziadur ar Xia » ''xìalì'' (夏曆), « Deiziadur al labour-douar » ''nónglì'' (農曆), pe er yezjyezh pemdez « Deiziadur loarel » (e [[sinaeg]] Yīnlì) zo ur stumm eunaet diwar « deiziadur loarel-ha-heolel ».
Graet e vez « Deiziadur kumun » (公曆 ''gōnglì'') eus an deiziadur ofisiel, pe « Deiziadur ar C'hornôg » (西曆 ''xīlì''), pe er yezh pemdez « Deiziadur heolel » (e sinaeg Yánglì).
Ar pobladoù n'int ket [[Han (strollad etnek)|Han]] o doa peurliesañ pep a zeiaiadurzeiziadur, a vez implijjet c'hoazh gant ar minorelezhioù broadel e [[Republik Pobl Sina]] evitoevit o deizioù gouel.
<!--
| 