Distagadur erasmek : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Neal (kaozeal | degasadennoù) DDiverradenn ebet eus ar c'hemm |
Neal (kaozeal | degasadennoù) achu |
||
Linenn 1:
'''Distagadur erasmek''' eo an anv ma vez graet eus ur sistem evit distagañ ar [[Gresianeg|henc'hresianeg]] bet diorroet er XVIvet Kantved ha brudet da gentañ dre un embannadur diwar pluenn [[Erasmus]] gantañ da ditl ''De recta Latini Graecique sermonis pronuntiatione dialogus'', daoust ha ma ne oa ket bet ijinet war-eeun ar sistem-se gantañ e-unan.
Linenn 11 ⟶ 10:
Graet e veze buan-tre ar sistem "reuchlinek" pe "[[itaerezh]]" diouzh ar sistem kozh levezonet gant patromoù distagañ ar gresianeg a-vremañ diouzh un tu ha "erasmek" pe "[[etaerezh]]" ouzh ar sistem nevez hervez ma veze erbdet gant pep ar sistem distagañ al [[Lizherenneg c'hresianek|lizherenn c'hresianeek]] [[Eta (lizherenn)|'''''Η, η''''']] [i] pe [e].
Arguzenniñ a reas ar re a difenne ar sistem diazezet war an etaerezh na glotae ket ar sistem kent diazezet war distagadur ar gresianeg a-vremañ gant dielfennadurioù pizh ar skridoù orin, da gentañ peogwir ne gave ket dezhe e oa poellek ma vije bet ijinet kemendall a doareoù disheñvel evit skrivañ un hevelep son ha da eil peogwir e vezent treuzskrivet en un doare disheñvel e latin. Ouzhpenn-se e c'heller kavout er skridoù fazioù reizhskrivañ pa implijed [[Alpha (lizherenn)|'''''A''''']] e lec'h [[Eta (lizherenn)|'''''H''''']] pe c'hoazh [[Espilon (lizherenn)|'''''E''''']] e lec'h H, met raloc'h a bell e veze kavet E e lec'h H. Diwar-se e oa bet tu dezhe da sevel ur vartezeadenn nevez, da lâret eo e veze distaget H hanter-hent etre E hag A.
Diskwel a reas an dud hag a save a-du gant an etaerezh m'en em dalc'he er barzhonegoù al lizherenn ''zeta'' dres evel al lizherennoù [[Psi (lizherenn)|''psi'' (Ψ, ψ)]] ha [[Khi (lizherenn)|''khi'' (Χ, χ)]] ha diswelet e voe ivez ar fed ma veze skrivet [[Sigma (lizherenn)|''sigma'' (Σ, σ)]]-[[Delta (lizherenn)|''delta'' (Δ, δ)]] e lec'h ''zeta'' er [[rannyezh]] aeolek. Diwar-se e kave dezhe e ranke ''zeta'' bezañ distaget [sd] pe [zd] kentoc'h evit [z].
Evit a sell ouzh ar [[Kensonenn|c'hensonennoù]] [[Beta (lizherenn)|'''''β''''']], [[Gamma (lizherenn)|'''''γ''''']], [[Delta (lizherenn)|'''''δ''''']] e vez erbedet gant ar sistem erasmek o distagañ /b/, /g/, /d/ kentoc'h evit /v/, /ɣ/ ~ /ʝ/ ha /ð/. Diouzh an tu all avat e kendalc'has Erasmus da erbediñ distagañ al lizherennoù [[Phi (lizherenn)|'''''φ''''']], [[Theta (lizherenn)|'''''θ''''']] ha [[Khi (lizherenn)|'''''χ''''']] /f/, /θ/ ha /x/ hervez patromoù distagadur ar gresianeg modern, daoust dezhañ anavezout e ranke distagadur al lizherenn φ bezañ bet disheñvel diouzh hini al lizhreenn <f> e latin ha war a seblant e rankfent bezañ distaget dre c'hwezhañ /pʰ/, /tʰ/, /kʰ/. Er penn-kentañ e savas an darn vrasañ eus savadurioù akademek [[Europa]] a-enep da implij an etaerezh met tamm-ha-tamm e krogas ar sistem-mañ nevez da vezañ ar sistem muiañ-implijet evit distagañ ar henc'hresianeg, er-maez eus [[Gres]] ma kendalc'her da distagañ ar yezh klasel hevez boazioù ar yezh vodern.
|