|
Un termen [[Yezhoniezh|yezhoniel]] eo '''origo''' implijet gant tachenn ar [[Pragmatelezh|bragmatelezh]] evit komz eus an daveenn pa ra dave dezhañ un elfenn [[Deiktelezh|deiktel]], peurliesañ e-keñver an hini a zo o komz, da skouer:
{{LabourAChom}}
: "Ma zi eo bremañ" (eme Yann)
"Yann" eo ''origo'' ar frazenn-mañ ha drezañ e ranker kompren da biv e ra dave an elfenn deiktel "ma" (= "hini Yann"). pa vije bet savet an hevelep lavaraenn gant Katell avat e vefe disheñvel ''origo'' ar frazenn ha komprenet en un doare disheñvel ivez da heul an holl elfennoù deiktel liammet ouzh an origo-se ("ma" = "hini Katell"). Un elfenn deiktel all eo an tremen "bremañ" er frazenn-mañ ma ran beazñ komprenet hervez kenarroud amzerel ar pranatd ma oa bet savet al lavarenn. an hevelep termen eo evit ober dave dezhi hec'h-unan ("''me''" = "''Katell''"), Katell o an ''origo'' ar wezh-mañ neuze.
Implijet e vez an termen [[Yezhoniezh|yezhoniel]] '''deiktelezh''' ([[saozneg|saoz.]]: ''deixis'', diwar ar [[gresianeg]]: δειξις "diswel, ober dave") evit komz eus un doare [[ezoforiezh]] pa ra dave elfennoù yezh zo en ur skrid d'ur gwirvoud er-maez eus ar skrid, da lâret eo e ranker kompren da biv pe da betra e ra dave un elfenn bennak a-drugarez d'ar c'henarroud, anvet an ''[[origo]]'', da skouer:
P'emañ Yannig o kaozeal, pa implij ar raganv gour "me" emañ oc'h ober dave dezhañ e-unan ("''me''" = "''Yannig''") o vezañ Yannig an ''origo'' en degouezh-mañ, met pa implij Katellig an hevelep termen eo evit ober dave dezhi hec'h-unan ("''me''" = "''Katell''"), Katell o an ''origo'' ar wezh-mañ neuze.
Seurt gerioù ma rankont bezañ komprenet petra eo o ''origo'' (da biv pe da betra e raent dave e degouzh pe degouezh) dre dielfennañ ar c'henarroud kentoc'h evit elfennoù all er skrid e-unan a vez graet "gerioù deiktel" pe "elfennoù deiktel" oute.
In [[pragmatekiezh]], the '''origo''' is the reference point on which [[deixis|deictic]] relationships are based. In most deictic systems, the origo identifies with the current speaker (or some property thereof). For instance, if the speaker, John, were to say "This is now my fish", then John would be the origo, and the deictic word "my" would be dependent on that fact. Likewise, his use of the word "this" and "now" communicate his properties, namely his [[location (geography)|location]] and point in [[time]].
[[Rummad:Yezhoniezh]]
| 