Alamaneg : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
MerlIwBot (kaozeal | degasadennoù)
D Robot ouzhpennet: su:Basa Jérman
D r2.7.3) (Robot : O kemmañ pa:ਜਰਮਨ ਬੋਲੀ e pa:ਜਰਮਨ ਭਾਸ਼ਾ; Kemm dister
Linenn 33:
 
=== Eil kemmadur-kensonennoù ===
Kroget e vez da roiñ anv eus an alamaneg pa zo anezhoñ an eil kemmadur kensonnenoù er rannyezhoù implijet e mervent Alamagn (''zweite germanische Lautverschiebung'' pe ''hochdeutsche Lautverschiebung'', la vez lakaet e-tro ar VI{{vet}} kantved tamm-pe-damm, d'ar mare-se an heni vez diforc'het rannyezhoù an norzh (''Niederdeutsch'', alamaneg izel).
 
Ar gemmadenn fonetek a ziskouez un nebeud diforc'hioù etre an alamaneg a-vremañ ha, da skwer, an nederlandeg pe ar saozneg :
Linenn 50:
* iu → eu : ''liute'' — ''Leute'' (tud) ; ''hiute'' — ''heute'' (hidiv)
 
Er c'hontrol eus Stadoù war an harzoù eo chomet ar c'hornadoù-bro jermanek lodennet (''Kleinstaaterei'') anezhe a-hed ar Grennamzer tout kazimant, ar pezh a lako diforc'h diorroadur ar rannyezhoù a zo diforc'h-rik ha, gwech a ve, dibosupl da gompren evit daou zen é kaozeal eus kornajoù-bro disheñvel. Kaset eo bet peurunvaniñ an holl rannyezhoù gant ar varzhed hag o ''Mittelhochdeutsche'' poetik war-dro an XIII{{vet}} kantved, nawazh n'eo ket bet levezonet yehz an dud gant an dra-se, peogwir ne ouie an taol bras eus an dud na lenn na skrivañ. Hag ar mod-se zo bet e-pad pell un troc'h etre ar c'hornadoù-bro jermanek, div vro pe kornad-bro yezh :
* en norzh, ha dreist-holl e treuziad an Hanse ma oa an alamaneg izel ul [[yezh vehikular|langaj vehikular]] eus mor an norzh da beket ar mor baltik.
* er Su e vize savet gant tud gouiek ha lennek, a-dammig-da-dammig, abaoe ar XIV{{vet}} kantved ur yezh komprenet gant an holl dud a rae gant rannyezhoù all, ar pezh a zeuas da vezañ an alamaneg standard (''Hochdeutsch''). An dra zo da verzout ivez eo n'eus ket bet choazet ur yezh kêr-benn evel vize graet gant ar Stadoù all maez ar vro.
 
== Levezon an adkempenn ==
E [[1521]] eo bet laket gant Martin Luther an [[testamant nevez]] en alamaneg standard a oa war ar stern, hag e [[1534]] an [[testamant kozh]]. Na bezañ ne voe ket Luther an heni kentañ o sevel ar yezh standard-mañ etre an holl gornadoù-bro - war ar stern abaoe ar XIV{{vet}} kantved - e servijo an adkempenn-mañ da lakaat an alamaneg standard er melestradur hag ar skolioù, ha memes e norzh Alamagn eo bet kemeret.
 
Met beket diveroù an XIX{{vet}} kantved e chomas an Hochdeutsch ur yezh skrivet gwall alies. En norzh dreist-holl e vize desket ar yezh standard-mañ da yezh estren.
Linenn 208:
[[oc:Alemand]]
[[os:Немыцаг æвзаг]]
[[pa:ਜਰਮਨ ਬੋਲੀਭਾਸ਼ਾ]]
[[pap:Alemán]]
[[pcd:Alemant]]