Karl V an Impalaeriezh Santel : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
MerlIwBot (kaozeal | degasadennoù)
D Robot ouzhpennet: lij:Carlo V
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 6:
[[Skeudenn:Empereur Charles V.jpg | thumb|250px|right|[[Karl V]] ]]
 
'''Karl Aostria''', pe '''Karl Habsburg''', anavezet evel '''Karl Pemp''' pe '''Charlez Pemp''' (''Charles Quint'' gant ar C'hallaoued), pe evel '''Carlos Primero''' e spagnoleg, a oa ganet d'ar [[25 a viz C'hwevrer]] [[1500]] e [[Gent]], en [[Izelvroioù]], ha marvet d'an [[21 a viz Gwengolo]] [[1558]] e manati [[Yuste]] e [[Spagn]], a voe roue Spagn hag Amerika spagnol dindan an anv a g-[[Carlos Iañ Spagn]], eus 1516 da 1556, [[roue Sikilia]] dindan an anv a g-[[Carlo IV]] (1516-1558), ha kentañ roue a unvanas rouantelezhioù Kastilla, Aragon ha Navarra, ha dug Brabant evel [[Charlez II Brabant]] (1515-1558), [[Impalaer Santel German]] (1519-1555) evel [[Karl V Alamagn]]. [[Breur]] e oa da [[Ferdinant Iañ an Impalaeriezh Santel]] a voe impalaer war e lerc'h.
 
[[Skeudenn:Habsburg_Map_1547.jpg|thumb|300px|right|Impalaeriezh Karl V]]
Linenn 12:
== Buhez ==
Mab e oa da [[Fulup Iañ Kastilha|Fulup]], [[dug Bourgogn]], ha da [[Janed Kastilha]].
 
 
=== Yaouankiz ===
Linenn 19 ⟶ 18:
Betek [[1517]] e voe savet en Izelvroioù [[Bourgogn]], ha skoliet gant [[Guillaume de Croÿ]], aotrou [[Chièvres]], ha goude gant [[Adrian VI]], hag e voereb an arc'hdugez [[Marc'harid Aostria (1480-1530)|Marc'harid Aostria]] .
 
E [[1506]],pa varvas e dad [[Fulup Iañ Kastilha]], e voe legadet dezhañ Izelvroioù Bourgogn, ha [[Franche-Comté]].
 
En [[1516]], pa varvas e dad-kozh a-berzh e vamm [[FerdinantFernando II Aragon]], e teuas da vout roue [[Kastilha]], war un dro gant e vamm [[Juana de Castilla]] (lesanvet ''Janed ar Follez''), hag e teuas dezhañ ivez [[rouantelezh Aragon]], [[Navarra Uhel]], Proviñs Granada, [[Naplez]], [[Sikilia]], [[Sardinia]], [[Inizi Balearez]], [[Malta]], hag an holl zouaroù a oa da Spagn en [[Amerika]].
 
En [[1519]], pa varvas e dad-kozh [[Masimilian Iañ an Impalaeriezh Santel]], e tegouezhas dezhañ douaroù [[Habsbourged]] [[Aostria]] ha dilennet e voe da [[Impalaer Santel Roman German]], goude keveziñ gant [[Frañsez Iañ (Bro-C'hall)]].
Linenn 33 ⟶ 32:
* Kemer preder gant doujañs ouzh e vamm, [[Janed Iañ Kastilha]], a oa bac'het e [[Tordesillas]].
 
Gant kurunidigezh Carlos e krogas renerezh an [[Tiegezh Habsburg]] e Spagn : padout a ray betek [[1700]] pa zegouezhas an [[Tiegezh Bourbon]] er vro. En [[1518]] e voe roet dezhañ kurunenn Aragon e [[Zaragoza]]. Eñ eo ar roue kentañ a unvanas an div gurunenn.
 
Bec'h en doa Carlos avat en e rouantelezh nevez en deroù. Entre [[1520]] ha [[1521]] e voe un emsavadeg en Kastilha ma nac'he an dud gwelout ur rejant flamank [[Adrien d'Utrecht]] o tont gant e lez Flamanked.
 
Bec'h en doa Carlos avat en e rouantelezh nevez en deroù. Entre [[1520]] ha [[1521]] e voe un emsavadeg en Kastilha ma nac'he an dud gwelout ur rejant flamank [[Adrien d'Utrecht]] o tont gant e lez Flamanked. Trec'het e voe an [[emsavadeg]], kaset gant [[Juan de Padilla]] en [[emgann Villalar]].
Carlos avat a blegas da gas ar Flamanked kuit, betek Adrien d'Utrecht a lakaas envel da [[Adrian VI|bab]] diwezhatoc'h, ha reiñ a reas gouarnamant Kastilha da dud eus ar vro.
<!--
La rébellion, menée par [[Juan de Padilla]] est vaincue lors de la [[bataille de Villalar]]. <!--Charles accepte néanmoins de renvoyer les Flamands, y compris Adrien d'Utrecht qu'il fait nommer [[Adrien VI|pape]] ultérieurement, et confie le gouvernement de ses sujets à des Castillans.
 
{{Approfondir|Guerre des Communautés de Castille}}
 
Entre [[1519]] et [[1523]], Charles doit également faire face à un soulèvement armé dans la région de [[Valence (Espagne)|Valence]], les ''[[Germanías]]'', du nom de ces [[milice]]s locales, dont la constitution est autorisée depuis un [[privilège]] accordé par [[FerdinandFernando II d'Aragon|Ferdinand le catholique]] pour la lutte contre les [[Barbaresque]]s.
En [[1520]], profitant de l'abandon de la ville par la noblesse à la suite d'une épidémie de [[peste]], ces milices, sous le commandement de [[Joan Llorenç]], prennent le pouvoir et refusent la dissolution prononcée par Adrien d'Utrecht. Les [[Baléares]] sont contaminées à leur tour par le mouvement, qui n'est vaincu par la force qu'en [[1523]].
 
{{Approfondir|Germanías}}