|
[[Restr:Peloponnesian war alliances 431 BC.png|300px|thumb|Ar c'hevredadoù e deroù Brezel ar Peloponnesos :
{{Legend|#FF9933|[[Kevre Delos]]}}
{{Legend|#A8E4A0|Kevre ar Peloponnesos hag e gevredidi}}]]
'''Kevre ar Peloponnesos''' a oa ur c'hevredad e [[Peloponnesos]] adalek ar VI{{vetVIvet}} betek ar IV{{eIVe}} kantved kent J.--K..
== Deroù ar c'hevre ==
E diwezh ar VI{{ vetVIvet}} kantved e oa deuet [[Sparta]] da vezañ ar Stad c'halloudekañ e Peloponnesos, hag e oa [[hegemoniezh|hegemon]] [[Argos]], an eil Stad c'halloudekañ eno, war an dachenn bolitikel ha war hini ar brezel. Sparta a gavas daou gevredad galloudus, [[Korintos]] hag [[Elis]], o tiskar an [[tiranterezh]] e Korintos, hag o sikour Elis da gontrolliñ ar [[C'hoarioù Olimpek an Henamzer|C'hoarioù olimpek]]. Sparta a zalc'has gant ar strategiezh-mañ da c'hounit kevredidi all d'he c'hevre. Sparta a faezhas [[Tegea]] en ur brezel harzoù ha kinnig dezhi ur c'hevredad difenn hollbad. <!-- ; this was the turning point for Spartan [[foreign policy]].-->▼
KalsKalz Stadoù all eus kreiz ha norzh Peloponnesos a antreas er c'hevre, hag a-benn ar fin eze vodas holl Stadoù Peloponnesos war-bouez Argos hag [[Ac'haia]]. Pa oa pladet [[Argos]] gant Sparta en un emgann e [[-546|546]] e voe diazezet hegemoniezh Sparta da vat. ▼▲E diwezh ar VI{{vet}} kantved e oa deuet [[Sparta]] da vezañ ar Stad c'halloudekañ e Peloponnesos, hag e oa [[hegemoniezh|hegemon]] [[Argos]], an eil Stad c'halloudekañ eno, war an dachenn bolitikel ha war hini ar brezel. Sparta a gavas daou gevredad galloudus, [[Korintos]] hag [[Elis]], o tiskar an [[tiranterezh]] e Korintos, hag o sikour Elis da gontrolliñ ar [[C'hoarioù Olimpek an Henamzer|C'hoarioù olimpek]]. Sparta a zalc'has gant ar strategiezh-mañ da c'hounit kevredidi all d'he c'hevre. Sparta a faezhas [[Tegea]] en ur brezel harzoù ha kinnig dezhi ur c'hevredad difenn hollbad.<!-- ; this was the turning point for Spartan [[foreign policy]].-->
▲Kals Stadoù all eus kreiz ha norzh Peloponnesos a antreas er c'hevre, hag a-benn ar fin ez vodas holl Stadoù Peloponnesos war-bouez Argos hag [[Ac'haia]]. Pa oa pladet [[Argos]] gant Sparta en un emgann e [[-546|546]] e voe diazezet hegemoniezh Sparta da vat.
== Aozadur ar c'hevre ==
[[Sparta]] e oa hegemon ar c'hevre a oa kontrollet gant kuzul ar c'hevredidigevredidi, ennañ div elfenn. Bodadeg ar Spartaiz e oa an hini gentañ, ha kendalc'h ar c'hevredidigevredidi e oa an eil. Kement Stad kevredet enhe doa ur vouezh ennañ, forzh peseurt ment pe galloud geopolitikel en defedije. Ne veze paetpaeet truaj ebet nemet en amzer brezelvrezel, pa c'halle bezañ goulennet un drederenn eus holl arme ur Stad gant Sparta. Sparta hepken a c'halle gervel ur c'hendalc'h eus ar c'hevre. Skoulmet e oa an holl gevredadoù gant Sparta hepken, hag ar Stadoù izili a ranke sevel o c'hevredadoù dezhe o-unan etrezo. Ha daoust ma oa ur vouezh gant pep Stad, ne oa ket ret da Sparta heuliañ divizoù ar c'hevre. Abalamour da se ne oa ket Kevre ar Peloponnesos ur "c'hevredad" e ster strishañ ar ger. Ne voe ket peloponnesian hepken atav kennebeut peogwir e oa bet degemeret ennañ Stadoù eus broioù all eus [[Henc'hres]].
Pourchas a rae ar c'hevre surentez ha gwarez d'e izili. Ur c'hevre mirour e oa a harpe kentoc'h an [[oligarkiezh|Oligarked]] hag a enebe ouzh an tiranterezhioù hag an demokratiezhioù.
== Istor ar c'hevre ==
Goude ar [[Brezelioù medek]] e vrasaas ar c'hevre da zont da vezañ ar C'hevre hellenek, o tegemer [[Aten]] ha Stadoù all. Renet e oa ar c'hevre hellenek gant [[Paosanias (jeneral)|Paosanias]], met pa oa galvet en-dro da Sparta e oa renet gant [[Kimon]] eus Aten. Sparta en em dennas neuze eus ar c'hevre-se ha savet e voe Kevre ar Peloponnesos a-nevez gant kevredidi orin Sparta, tra ma zeue ar C'hevre hellenek da vezañ [[Kevre Delos]], renet gant Ateniz. <!--This might have been caused by Sparta and its allies' unease over Athenian efforts to spread their rule. -->A-benn ar fin e tarzhas ar brezel etre an daou gevre e-doug [[Brezel ar Peloponnesos]]. Dindan renerezh Sparta e faezhas ar c'hevre Ateniz hag o c'hevredidi e 404 kent J.-K..
Er bloavezhioù 370 e tisklêrias ar c'hevre ar brezel da [[Tebez|Debez]] hag e oa kannet da vat e 371 kent J.-K. en emgann Leuktra. Tebez a redias neuze Korintos ha keodedoù all ar c'hevre da zilezel Spartaiz. E 365 kent J.-K. e oa divodet Kevre ar Peloponnesos pa oa savet Kevre Korintos gant [[Fulup II Makedonia]], tad [[Aleksandr Veur]], goude m'en doe kannet armeoù Tebez hag Aten. Diwezhatoc'h e oa kemeret lec'h Kevre ar Peloponnesos er Peloponnesos gant [[Kevre Ac'haia]].
== Liammoù diavaez ==
[[Rummad:VIvet kantved kent J.-K.]]
[[Rummad:Vvet kantved kent J.-K.]]
[[als:Peloponnesischer Bund]]
[[ar:رابطة بيلوبونيزية]]
[[be:Пелапанескі саюз]]
[[bg:Пелопонески съюз]]
[[ca:Lliga del Peloponès]]
[[de:Peloponnesischer Bund]]
[[el:Σπαρτιατική Συμμαχία]]
[[en:Peloponnesian League]]
[[es:Liga del Peloponeso]]
[[eu:Peloponesoko Liga]]
[[fa:اتحادیه پلوپونزی]]
[[fi:Peloponnesolaisliitto]]
[[fr:Ligue du Péloponnèse]]
[[he:הליגה הפלופונסית]]
[[hu:Peloponnészoszi szövetség]]
[[id:Liga Peloponnesos]]
[[it:Lega peloponnesiaca]]
[[ja:ペロポネソス同盟]]
[[ka:პელოპონესის კავშირი]]
[[ko:펠로폰네소스 동맹]]
[[lt:Peloponeso lyga]]
[[nl:Peloponnesische Bond]]
[[no:Det peloponnesiske forbund]]
[[oc:Liga de Peloponès]]
[[pl:Związek Peloponeski]]
[[pt:Liga do Peloponeso]]
[[ru:Пелопоннесский союз]]
[[sh:Peloponeski savez]]
[[sk:Peloponézsky spolok]]
[[sr:Пелопонески савез]]
[[sv:Peloponnesiska förbundet]]
[[uk:Пелопоннесський союз]]
[[zh:伯罗奔尼撒联盟]]
| 