Hanternoz Kozh : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
D Bot: Migrating 15 interwiki links, now provided by Wikidata on d:Q547241
evit teuzadur
Linenn 1:
[[File:Yr.Hen.Ogledd.550.650.Koch.jpg|thumb|right|220px|''Yr Hen Ogledd'' pe an 'Hanternoz kozh, a oa ul lodenn vrezhonek eus [[Enez Vreizh]], a-stok ouzh bro ar [[Pikted|Bikted]], a-raok aloubadeg ar Saozon.]]
An '''Hanternoz Kozh'''{{Daveoù a vank}}, pe '''Yr Hen Ogledd''' e [[kembraeg]], eo an anv a vez roet d'al lodenn eus [[Enez Vreizh]], en hanternoz [[proviñs Britannia]] ha bro ar [[Brezhoned|Vrezhoned]] kozh, hag er c'hreisteiz da vro ar [[Pikted|Bikted]], ma voe savet [[rouantelezhioù brezhon]] goude ma'z eas kuit an armeoù roman e [[410]].<br />
Eus an Hanternoz Kozh e teu al lennegezh kembraek koshañ, hogen brezhonek kozh eo ivez. Ac'haleno ivez e teue ar roue [[Cunedda Wledig]], a savas [[rouantelezh Gwynedd]] e [[Kembre]], hag ar sant brezhon [[Gweltaz (sant)|Gweltaz]]. <br />
Kalz eus an dud meneget e lennegezh [[kembraek]] ar Grennamzer a zo eus an Hanternoz kozh, evel harozed daou eus an [[Tair Rhamant]]: [[Owain ab Urien]] (e [[Iarlles y Ffynnon]]) ha [[Peredur fab Efrog]] ([[Parsifal]] al lennegezh alamanek).
 
==Lennegezh==
Kalz eus an dud meneget e lennegezh [[kembraek]] ar Grennamzer a zo eus an Hanternoz kozh. Da skouer:
* [[Urien Rheged]]
* harozed daou eus an [[Tair Rhamant]]:
** [[Owain ab Urien]] (mab Urien), e [[Iarlles y Ffynnon]];
** [[Peredur fab Efrog]] ([[Parsifal]] al lennegezh alamanek).
Hag ivez ar varzhed :
* [[Aneurin]] (war-dro 525 - 600),
* [[Taliesin]] (war-dro 534 – war-dro 599),
* [[Llywarch Hen]] (534-634).
 
==Douaroniezh==
Gallout a reer bevenniñ an '''Hanternozhanternoz Kozh'''kozh er c'hreisteiz d'ul linenn a ya eus [[Stirling (kêr)|Stirling]] da [[Loch Lomond]] hag ar c'hontelezhioù saoz a hiziv [[Cumbria]], [[Durham]], [[Northumberland]], [[Yorkshire|Evrog]], ha [[Humberside]]. Kementkement-se a ra un dachennad douar brasoc'h eget Kembre a vremañ.
 
 
==Gwazed an Hanternoz==
Linenn 25 ⟶ 16:
===Rouantelezhioù brezhon===
Ar re bouezusañ:
* [[Strat Clut]] (pe ''[[Strathclyde]]'' e saozneg), er gwalarn, war dro aber ar stêr [[Clyde]], e-lec'h m'emañ [[Dumbarton]] ha [[Glasc'ho]] hiriv,
** ar gêr-benn, Din Alclud pe Alclud ([[Alt Clut]]), ([[Dumbarton]] hiriv)
* er c'hreisteiz dezhi, rouantelezh [[Rheged]], bro ar roue [[Urien Rheged]], kanmeulet gant ar barzh [[Taliesin]], ha bro ar roue [[Llywarch Hen]], kontet da vout barzh;
**[[Dunragit|Din Rheged]], kêr-benn Rheged (e-kichen [[Stranraer]])
* [[Gododdin]] ha [[Manaw Gododdin]], er reter, meneget en oberenn ar barzh [[Aneirin]].
**[[Dinedin|Din Eidyn]], kêr-benn Manaw Gododdin
 
Ar re all:
* [[Aeron (Hanternoz Kozh)|Aeron]], ur vro pe ur rouantelezhig
* [[Bernikia|Breneich]], pe "[[Bernikia"]],
* [[Ebrauc]], pe "[[Evrog"]] (n'ouzer ket an anv resis)
* [[Elmet]]
 
Aloubet e voe ar rouantelezhioù-se tamm-ha-tamm, adalek ar VIvet kantved, gant div bobl:
*an [[Angled]], deuet eus [[Bernikia]] ha [[Deira]] (biz bro-Saoz hiziv), hag a savas [[rouantelezh [[Northumbria]] goude,
*ha gant rouantelezh [[Bro-Skos|Alba]] a oa enni rouantelezh kozh ar b-[[Pikted]].
 
====Lec'hioù all====
*[[Argoed Llwyfain]], emgannlec'h
*[[Catraeth]] ([[Catterick]] e [[Yorkshire]] hiziv)
*[[Coed Celyddon]]
*[[Llwyfenydd]]
*[[Lindisfarne|Metcauld]] (Enez "[[Lindisfarne"]])
 
==Istor==
Linenn 87 ⟶ 78:
 
[[Rummad:Rouantelezhioù brezhon]]
 
[[cy:Yr Hen Ogledd]]
[[de:Hen Ogledd]]
[[en:Hen Ogledd]]
[[es:Yr Hen Ogledd]]
[[eu:Yr Hen Ogledd]]
[[fr:Hen Ogledd]]
[[fy:Hen Ogledd]]
[[ga:Yr Hen Ogledd]]
[[gl:Yr Hen Ogledd]]
[[it:Yr Hen Ogledd]]
[[la:Yr Hen Ogledd]]
[[no:Hen Ogledd]]
[[pt:Hen Ogledd]]
[[ru:Древний Север]]
[[sv:Hen Ogledd]]