Dante Alighieri : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Addbot (kaozeal | degasadennoù)
D Bot: Migrating 136 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1067 (translate me)
Kempenn
Linenn 1:
[[Restr:Dante-alighieri.jpg|200px|thumb|Koshañ poltred Dante, a weler en ur murlivadur er chapel Bargello, livet gant [[Giotto di Bondone]] a-hervez. ]]
[[Restr:Portrait de Dante.jpg|200px|thumb|'''Poltred Dante''' .]]
 
'''Dante Alighieri''' a zo ganet e [[Firenze]] e 1265 en un tiegezh eus an noblañs izel ha marvet etre an [[13 Gwengolo|13]] hag ar [[14 Gwengolo]] [[1321]] e [[Ravenna]].
 
Brudet eo e varzhoneg an ''[[Divina Commedia]]'' evel unan eus pennoberennoù lennegezh ar bed.
 
== E vuhez ==
E dud a oa a renk uhel e Firenze, a-du gant ar gostezenn [[gelf]]. E dad a oa ''Alighiero di Bellincione'', a oa ur Gelf gwenn, met ne c'houzañvas ket dial ar Gibelined goude ma voent trec'h e Montaperti. E vamm a oa ''Bella degli Abati''; Bella eo berranv Gabriella, talvout a ra ivez kement ha « kenedus ».
''Alighiero di Bellincione'', a oa ur Gelf gwenn, met ne c'houzañvas ket dial ar Gibelined goude ma voent trec'h e Montaperti. E vamm a oa ''Bella degli Abati'' ; Bella eo berranv Gabriella, talvout a ra ivez kement ha « kenedus ».
 
Pa oa 12 vloaz, e 1277, e voe graet marc'had da zimeziñ Dante gant Gemma, merc'h Messer Manetto Donati. Aozañ dimezioù ken abred a veze graet alies, lidoù bras a veze, hag aktaoù a veze savet dirak an noter.
 
Mervel a reas mamm Dante e 1278, hag eñ en e 13 vloaz. Alighiero a vevas neuze gant ''Lapa di Chiarissimo Cialuffi'' (n'eo ket sur e voent dimezet), ha daou vugel o doe. Ganto edo breur Dante, Francesco, hag e c'hoar Tana (Gaetana). Ŵ55 bloaz diwezhatoc'h, en 1282, e varvas e dad digantañ.
 
Gant Gemma en doe meur a vugel, Jacopo, Pietro hag Antonia, e vugale nemeto hervez al lezenn.
 
<!--Antonia entra dans les ordres sous le nom de Sœur Béatrice. Un autre homme, Giovanni, se réclama de sa filiation et l’accompagna en exil, mais aucune preuve n’existe que ses prétentions soient justifiées.
 
Dante et Virgile visitent l'Enfer, peinture de William BouguereauPeu de choses sont connues sur le parcours scolaire de Dante ; on présume qu’il étudiait à domicile. Il séjourne sans doute quelque temps à Bologne et reçoit à Florence les enseignements de l'école franciscaine de Santa Croce, de Rémi de Florence de l'école dominicaine de Santa Maria Novella, et de Brunetto Latini. Il rencontre des poètes et noue une solide amitié avec Guido Cavalcanti. Il est quasi-certain qu’il étudia la poésie toscane, au moment où l’école poétique sicilienne, un groupe culturel originaire de Sicile, a commencé à être connue en Toscane. Ses centres d’intérêt le portèrent à découvrir les ménestrels, les poètes provençaux et la culture latine. Évidente est sa dévotion pour Virgile (« Tu se’ lo mio maestro e ’l mio autore; tu se’ solo colui da cu’ io tolsi lo bello stilo che m’ha fatto onore. », écrit-il dans La Divine comédie, L’Enfer, Chant I)
 
Il faut souligner qu’au Moyen Âge les ruines de l’Empire romain se séparent définitivement, laissant une douzaine de petits états, de sorte que la Sicile était aussi éloignée (culturellement et politiquement) de la Toscane que celle-ci l’était de la Provence : les régions ne partageaient ni la même langue ni la même culture et les moyens de communication étaient difficiles.
 
On peut supposer que Dante était pour son temps un intellectuel en phase avec son époque, raffiné et avec des centres d’intérêts pour ainsi dire internationaux.
 
-->
== E oberennoù ==
* ''La Commedia''[[1472]], e oberenn [[dalif]], ha ne vo anvet '' [[La Divina Commedia]] '' nemet adalek embannadur [[1555]]) :
 
* ''La Commedia''[[1472]], e oberenn [[dalif]], ha ne vo anvet '' [[La Divina Commedia]] '' nemet adalek embannadur [[1555]]) :
** An [[Inferno (Divina Commedia)|Inferno]] ([[1314]])
** Ar [[Purgatorio (Divina Commedia)|Purgatorio]] ([[1316]])
** Ar [[Paradiso (Divina Commedia)|Paradiso]] ([[1321]])
([[1321]])
 
 
Skrivet en deus Dante ivez:
* arnodskridoù :
** ''De vulgari eloquentia'' ([[1303]]-[[1304]] (diechu)
** ''De monarchia'' [[1313]]-[[1318]]) (en oberenn e tiskleir bout a-du gant an impalaer, enep ar pab eta, ha berz a voe lakaet war al levr e Roma )
** ''Il Convivio'' (Ar banvez) [[1304]]-[[1307]])
 
* ''barzhonegoù lourennek''
 
* Ar ''Vita nuova'' ([[1293]]-[[1295]]), skrid ma vesk [[barzhoniezh]] ha [[komz-plaen]].
 
L'étude des écrits de Dante se nomme la ''Dantologie''.
 
== Liammoù diavaez ==
Linenn 51 ⟶ 35:
 
[[Rummad:Barzhed Italia|Alighieri, Dante]]
[[Rummad:Ganedigezhioù 1265]]
[[Rummad:Marvioù 1321]]
[[Rummad:Skrivagnerien italianek ar XIVvet kantved|Alighieri, Dante]]
[[Rummad:Firenze]]