New York : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Astenn
D Bot : cs:New York a zo ur pennad vat; Kemm dister
Linenn 2:
<hr noShade />
[[Restr:Top of Rock Cropped.jpg|thumb|New York]]
'''New York''' (distagadur [[saozneg|saozneg amerikanek]]: {{LFE-en|[nuːˈjɔːɹk]}}) pe '''Kêr New York''' (evit lakaat kemm gant [[New York (Stad)|Stad New York]]), ''New York City'' e [[saozneg]] (''City of New York'' ent-ofisiel, berradur '''NYC''') eo kêr vrasañ [[Stadoù-Unanet Amerika]]. Lesanvet eo ''The Big Apple'' (ar Mell Aval) pe ''Ar gêr na gousk morse''. A-wezhioù e vez graet [[Evrog Nevez]] anezhi e [[brezhoneg]] ivez gant lod<ref>Dont a ra an anv-se eus ar [[kembraeg|c'hembraeg]] ''Efrog Newydd''. E [[kembraeg]] e reer ''Efrog'' eus kêr [[York]], e [[Bro-Saoz]], diwar an anv [[predeneg|predenek]] ''Eboracon''. Diwar skouer ar yezhoù keltiek all : [[iwerzhoneg]] ''Nua-Eabhrac'', [[gouezeleg Bro-Skos]] ''Eabhraig Nuadh'', [[kerneveureg]] ''Evrek Nowydh''. Ne vez ket implijet anv [[saoznek]] ofisiel kêr [[New York]] en holl yezhoù. Da skouer, er yezhoù latin: e [[portugaleg]] e reer gant '' [[:pt:Nova Iorque]] '', e [[spagnoleg]] gant '' [[:es:Nueva York]] '', e latin gant [[:la:Urbs Novum Eboracum]], e [[katalaneg]] gant [[:ca:Nova York]] , e [[galizeg]] gant [[:gl:Nova York]], en [[okitaneg]]: [[:oc:Nòva York]], e [[normaneg]]:[[:nrm:Nouvieau York]], e [[sikilieg]]:[[:scn:Nova York]]. E yezhoù all ivez: en [[esperanteg]] [[: eo:Novjorko]] , e [[poloneg]]: , e [[lituaneg]] , e [[latveg]] [[:lv:Ņujorka]] , e [[nahuatleg]] [[:nah:Manhatitlān]] , en [[Iñupiak]] [[:ik:Tchiaq York Iniqpak]], en [[alamaneg Pennsylvania]] [[:pdc:Nei Yarrick Schtadt]]</ref>.
 
Pemp rann velestradurel ("borough") a ya d'ober kêr: [[Manhattan]], [[Brooklyn]], ar [[Queens]], ar [[Bronx]] ha [[Staten Island]].
Linenn 9:
 
== Istor ==
[[Restr:Castelloplan.jpg|thumb|250px| Manhattan Izelañ e 1660, pa oa ul lodenn eus [[New Amsterdam]] (Nieuw Amsterdam).]]
 
War-dro 5000 <ref>[http://www.gothamcenter.org "Gotham Center for New York City History"] Timeline 1500 - 1700</ref> a henvroiz [[Lenape]] (pe "Delaware") a oa o chom er c'hornad pa voe dizoloet e 1524 gant [[Giovanni da Verrazzano]], ur moraer italian gopret gant ar roue gall [[Frañsez Iañ a Vro-C'hall|Frañsez I{{añ}}]], a anvas anezhañ "Nouvelle Angoulême" ([[Angoulême Nevez]]) pa oa bet Frañsez I{{añ}} dug Angoulême.<ref name="rodgers">{{cite book |title=New York: the World's Capital City, Its Development and Contributions to Progress |author=Rankin, Rebecca B., Cleveland Rodgers |publisher=Harper |year=1948}}</ref>.
 
E [[1614]] e voe savet un toullad tier, er c'hreisteiz d'ar stêr, gant [[Izelvroioù|Hollandiz]] a glaske diazezañ kenwerzh ar foulinennoù, hag anvet e voe "[[Nieuw Amsterdam]]" (Amsterdam Nevez), er c'hreisteiz da v-[[Manhattan]]. Gant an Izelvroad [[Peter Minuit]] e voe prenet enez Manhattan digant al Lenape e [[1626]], hag hervez ur vojenn (distaolet a-benn bremañ), e vije koustet dezhañ $24 e [[gweraj]]. <ref>{{cite journal |last=Miller, Christopher L., George R. Hamell |date=September 1986 |title=A New Perspective on Indian-White Contact: Cultural Symbols and Colonial Trade |journal=The Journal of American History |volume=73 |issue=2 |url=http://links.jstor.org/sici?sici=0021-8723%28198609%2973%3A2%3C311%3AANPOIC%3E2.0.CO%3B2-A |accessdate=2007-03-21}}</ref>
E [[1664]] e voe aloubet ar [[kêr|gêrig]] gant ar [[Breizh-Veur|Saozon]], hag anvet "New York" gante abalamour da zug York, e Bro-Saoz (a oa da vezañ [[James II]]).<ref>{{cite book |title=The Historical Atlas of New York City: A Visual Celebration of 400 Years of New York City's History |author=Homberger, Eric |year=2005 |pages=p. 34 |publisher=Owl Books |isbn=0805078428}}</ref>
 
Pa voe echu an eil [[brezel]] etre Saozon hag Izelvroiz e oa mestr tud an Izelvroioù war enez Run, hag e rojont [[New Amsterdam]] (New York) d'ar Saozon en eskemm. A-benn 1700 ne chome nemet 200 Lenape ken.<ref>[http://www.gothamcenter.org "Gotham Center for New York City History"] Timeline 1700-1800</ref>
Linenn 51:
* [[Restr:Flag of Spain.svg|20px]] - [[Madrid]], [[Comunidad de Madrid]], [[Spagn]], 1982
* [[Restr:Flag of South Africa.svg|20px]] - [[Johannesburg]], [[Gauteng]], [[Suafrika]], 2003
* [[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] - [[Londrez]], [[Rouantelezh Unanet]], 2001
{{col-end}}
 
[[Restr:Mulberry Street NYC c1900 LOC 3g04637u edit.jpg|thumb|250px|Mulberry Street, el [[Lower East Side, Manhattan|Lower East Side]], war-dro 1900.]]
[[Restr:New York City Midtown from Rockefeller Center NIH.jpg|thumb|250px|[[Midtown Manhattan]], New York City, gwelet eus ar [[Rockefeller Center]], e 1932.]]
[[Restr:Manhattan from helicopter.jpg|thumb|250px|Ur gwel eus New York City gant an arouezioù meur, [[Delwenn ar frankiz]], [[Ellis Island]], an [[Empire State Building]], hag ar [[World Trade Center]], e 2001.]]
 
== Notennoù ==
Linenn 71:
{{Liamm PuB|fr}}
{{Liamm PuB|ka}}
{{Link GA|cs}}