Brezelioù medek : diforc'h etre ar stummoù

 

 

E 499 J.-K. e kemeras perzh tirant [[Miletos]], [[Aristagoras]], en un ergerzhadeg da gemer [[Enez Naksos|Naksos]], gant skoazell ar Bersed<ref>{{cite book|last=Ehrenberg|first=Victor|authorlink=Victor Ehrenberg (historian)|title=From Solon to Socrates: Greek History and Civilization During the 6th and 5th Centuries J.-K.|edition=3|year=2011|publisher=Routledge|location=Abingdon, England|isbn=978-0-41558487-6|pages=99–100}}</ref>. Ur c'hwitadenn vras e voe an ergerzhadeg hag, a-raok ma vefe roet e zigouvi dezhañ gant ar Bersed, e tivizas Aristagoras atizañ holl keodedoù gresian [[Azia-Vihanañ]] d'en em sevel a-enep ar Bersed. Deroù [[Emsavadeg Ionia]] e oa. Padout a reas betek 493 J.-K., o sachañ muioc'h-mui a vroioù eus Azia-Vihanañ er brezel. Aristagoras a zeuas a-benn da c'hounit skoazell eus Aten hag eus [[Eretria]], hag e 498 J.-K. e sikouras brezelourien an div geoded kemer ha deviñ [[Sardeis]] a oa kêr-benn ar Bersed er vro. [[Darius Iañ]] a reas ar mennad d'en em veñjiñ eus Aten hag Eretria abalamour da se. Kenderc'hel a reas an emsavadeg, e-pad daou vloaz. E 494 J.-K. en em vodas nerzhioù ar Bersed da dagañ kalon an emsavadeg e Miletos. Koll da vat e voe brezelourien Ionia en [[emgann Lade]] ha mouget e voe an emsavadeg. Faezhet e oa e izili diwezhañ bloaz goude.

Abalamour ma oa o klask miret na ziwanfe emsavadegoù all en e impalaeriezh ha na zeufe Gresianed an Douar-bras d'emellañ en e aferioù e savas Darius ar raktres da aloubiñ Bro-C'hres ha da gastizañ Aten hag Eretria dre benn m'o doa devet Sardeis. Kregiñ a reas aloubadeg kentañ Bro-C'hres e 492 J.-K.. Renet e oa gant ar jeneral [[Mardonios]] a gemeras [[Trakia]] ha [[Makedonia]] a-raok rankout paouez gant e ergerzhadenn abalamour d'un nebeud troioù fall. E 490 J.-K. e oa kaset un eil arme e Bro-C'hres, dre an [[Enezvor]] en dro-mañ, dindan urzhioù [[Datis]] hag [[Artafernes (mab Artafernes)|Artafernes]]. Sujañ a reas an inizi [[Kikladez]], a-raok lakaat ar seziz war Eretria a voe kemeret ha distrujet. Koulskoude e voe trec'het ar Bersed penn-da-benn gant Ateniz en [[Emgann Marathon]] da c'houde. Darius a grogas neuze da brientiñ aloubadeg Bro-C'hres a-bezh, met mont a reas da anaon e 486 J.-K. E 480 J.-K. E vab [[Kserses Iañ|Kserses]] a renas eil aloubadeg Henc'hres gant ar Bersed gant unan eus an armeoù brasañ bodet biskoazh en [[Henamzer]]. O zrec'h war Stadoù kevredet Bro-C'hres (renet gant [[Sparta]] hag Aten) en [[Termopiloù|Emgann an Termopiloù]] a roas o zu d'ar Bersed da aloubiñ ar pep brasañ eus Bro-C'hres. Koulskoude e voe trec'het penn-da-benn ar Bersed en [[Emgann Salamis]], a-greiz ma oant o klask distrujañ listri ar C'hresianed. Bloaz war-lerc'h e voe tro ar gevredidi da dremen d'an argad ha trec'hiñ a rejont arme ar Bersed en [[Emgann Plataea]]. Tec'het a reas nemorant ar Bersed etrezek an norzh.

 

<!--

==Mammennoù==

[[Rummad:Brezelioù Sparta]]

[[Rummad:Brezelioù Aten]]