Robot : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
D Bot : ar:روبوت zo ur pennad eus an dibab; Kemm dister
Linenn 1:
[[restrRestr:Actroid-DER 01.jpg|thumb|right|300px|Ar robot Actroid-DER, un [[Android]], savet evit degemer an dud, a oa diskouezet e Diskouezadeg arbennikaet Aichi 2005.]]
[[restrRestr:TOPIO 3.0.jpg|150px|thumb|[[TOPIO]], ur robot denheñvel, a c'horie [[ping pong]] e Diskouezadeg robotoù etrebroadel Tokyo (IREX) e 2009.<ref>{{Cite news|url = http://www.popsci.com/technology/article/2010-02/ping-pong-playing-terminator|title=A Ping-Pong-Playing Terminator|publisher=Popular Science}}</ref><ref>{{Cite news|url = http://www.gadgetrivia.com/8164-best_robot_international_robot_exhibition|title=Best robot 2009|publisher=www.gadgetrivia.com}}</ref>]]
 
Ur '''robot''' zo un ardivink speredek a c'hall seveniñ labourioù e-unan, pe o vezañ renet. Da gustum, ur robot zo un ardivink [[tredantreloc'herezh|tredantreloc'hel]] renet gant un [[Urzhiataer|urzhiataer]] ha dre brogrammadur elektronek. Emren pe hanter-emren e c'hall ar robotoù bezañ, en o mesk daou seurt diazez : ar re a vez implijet gant an enkaskerien hag a labour en endro an dud, evel [[ASIMO]] ha [[TOPIO]], hag ivez ar re o deus palioù resis ha dibar, evel an [[Nanoroboteg|nanorobotnanoroboto]]ù pe ar [[robot hed|robotoù hed]]; ha robotoù skoazeller a vez implijet d'ober pe da zilec'hiañ traoù pe da seveniñ labourioù dañjerus pe arabadus, evel [[robot industriezh|robotoù an industriezh]] pe ar [[robot heloc'h|robotoù heloc'h]] pe ar [[robot ti|robotoù mevel]]. Ur perzh boutin dezhe ivez zo e roont ar soñj, dre o neuz pe o fiñvoù, o deus ur mennozh pe ur pal dioute o-unan.
 
<!-- Basic historical background from mechanical aids to automata -->
Linenn 12:
 
== Orin ar ger ==
Dont a ra ar ger robot eus ar yezhoù slavek evel ar [[rusianeg]], ar [[belaruseg]], ar [[poloneg]], pe c'hoazh an [[tchekeg]]. Talvezout a ra kement ha sklav pe labourer emroüs (da skouer labourer zo "robotnik" e [[poloneg]], работник e rusianeg, работнік e belaruseg). Implijet e oa da gentañ gant ar skrivagner tchekat [[Karel Čapek]] en e bezh-c'hoari ''R. U. R.'' e 1920. C'hoariet e oa ar pezh-c'hoari-se evit ar wezh kentañ e 1921. Daoust ma vez sellet ouzh Karel Čapek evel an den en deus krouet ar ger, lavaret en deus e oa bet savet gant e veur Jozeb, livour ha skrivagner e gwirionez.
Fellout a rae dezhañ da gentañ ober gant ar ger "labori" met kinniget e oa bet dezhañ ar ger "roboti" gant e e vreur Jozeb Ar ger "robota" a dalvez "labour", "aner" pe "trevell", "labour serv", ha dre skeudennlavar "labour diaes" e tchekeg hag e kalz yezhoù slavek. Ar "robota" a oa an aner a oa ar served da reiñ d'o aotroù, e-pad c'hwec'h mizvezh eus ar bloaz da gustum. Dont a ra ar ger eus ar slavoneg iliz kozh "rabota", servelezh, (pe labour e Bulgareg hag e rusianeg a vremañ), Dont a ra d'e dro eus ar wrizienn [[indezeuropeg|indezeuropek]] *orbh-<ref></ref>. Lamet e oa ar servelezh e 1848 hepken e Bohemia, ha d'ar mare ma oa skrivet ''R.U.R.'' gant Čapek , e oa aet ster ar ger war ledanaat daoust ma veze komprenet e ster kentañ atav.
Lod a lâr e oa graet gant ar ger robot da gentañ er pezh-c'hoari berr ''Opilec'' gant Josef Čapek (ar mezvier), embannet en dastumad Lelio e 1917. Hervez kevredigezh ar breudeur Čapek e [[Praha]], avat e vefe gaou. Ar ger emfiñver an hini a oa immplijet en ''Opilec''.
Linenn 19:
E-skoaz « robotoù » Karel Čapek a oa tud organek kalvezel, amprestet e oa ar ger robot evit komz diwar-benn boudoù « mekanikel ». Ar ger android a c'hell talvezout an eil pe egile, hag ar ger siborg (« organeg sibernetek » pe « den bionek ») a ra anv eus ur c'hrouadur graet diwar lodennoù organek ha kalvezel.
 
== teir lezenn ar roboteg ==
Savet e oa ar ger roboteg gant Isaac Asimov e 1942, en e levr ''Runaround''. Skrivañ a ra ennañ « teir reolenn ar roboteg » a zeuio da vezañ diwezhatoc'h « teir lezenn ar roboteg ».
 
* 1. Ur robot n'hall ket ober droug d'un den pe, na dre c'houzañvusted, lezel un den e dañjer.
Linenn 26:
* 3. Ur robot a rank en em wareziñ e-unan keit ha ma ne'z a ket ar gwarez-se kontrol d'al lezenn gentañ ha d'an eil lezenn.
 
== Notennoù ==
{{commonscat|robots|robotoù}}
{{wikeriadur|robot}}
* {{en}} [http://www.herobot.net Robot]
 
<references/>
Linenn 36:
* {{fr}} [http://www.cnrs.fr/cw/dossiers/dosrob/accueil/index.html Enklaskoù ar CNRS e roboteg]
 
[[rummadRummad:Roboteg|*]]
 
{{Liamm PuB|ar}}