C'hoarzh : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Addbot (kaozeal | degasadennoù)
D Bot: Migrating 47 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q170579 (translate me)
D Bot : bg:Смях zo ur pennad eus an dibab; Kemm dister
Linenn 1:
<p align="left" style="spacing:6px; padding:6px; border:1px solid #006699; background:#EAF5FB">[[SkeudennRestr:Books-aj.svg aj ashton 01.svg|100px]]
'''Savet eo ar pennad-mañ diwar labour bet graet gant skolidi.''' Sikourit da wellaat an danvez, mar plij ganeoc'h.</p>
<noinclude>
[[Rummad:Patromoù kemennoù]]
</noinclude>
 
Ar '''c'hoarzh''' a zo un [[dastaol]], pe un emzalc'h refleks hervez tud zo, hag a ziskouez [[drantiz]] un den. C'hoarzhiñ a reomp en ur ober heuliadennoù a-frap bihan gant ur vouezh digomprenus ha trouzus. Pa vezomp o c'hoarzhin e vezomp techet da zigoriñ ar genou pe c'hoazh ober jestroù nann-kontrollet.
Linenn 12 ⟶ 14:
Laret e vez eo ar c'hoarzh un dra vat evit ar yec'hed. Hag a zo efedus evit an anken.
 
== Abegoù ==
 
Ar c'hoarzh a deu gant ar fars dre vras, ha gant ar fent en un doare dibar. Laret e vez eo stagus ar c'hoarzh: un den a c'hoarzh, a lak unan all da c'hoarzhiñ. Bez e c'hellomp c'hoarzhiñ abalamour d'an herlinkadurioù. An anken, an alkol, an drammoù a c'hell lakaat ac'hanomp da c'hoarzhiñ. Ar protoksid azot a zo anvet ar gaz c'hoarzhiñ rak lakaat a ra ac'hanomp da c'hoarzhiñ.
 
== Sinifiansou ==
 
An holl dud a oar c'hoarzhiñ abaoe ma 'z int ganet. Ne vez ket desket c'hoarzhiñ. Un dra normal eo evit an dud. C'hoarzhet e vez 12 gwech nebeutoc'h pa 'omp unan eget pa 'z omp gant un den all. Ar pezh a c'hell prouiñ en deus ar c'hoarzh ur rol sokial.
Linenn 32 ⟶ 34:
* Evit ar re a glev ar c’hoarzh, an hini a c’hoarzh a lar en ur mod n’ez euz dañjer ebet. Ar re a glev ar c’hoarzh a c’hell en o zro distignañ ur c’hoarzh ha skarzhañ ar memes hormonou e live an empenn.
 
== Skouerioù eus ar c’hoarzh ==
 
Ar c’hoarzh nervennel a zo ur sammad a stennadur a en em skarzh evit tremen e-biou eus ar spontadeg. Tost eus an hini man ez eus ar c’hoarzhadeg, hag a zo ur c’hoarzh nann-kontrollet hag a bad pelloc’h eget ar c’hoarzh boutin.
Linenn 40 ⟶ 42:
Ar c’hoarzh er voest a zo c'hoarzhadennoù enrollet hag implijet e bed an arvest evit distignañ ar c’hoarzh gant ar publik.
 
== An efedoù fiziologel ==
 
Ar c’hoarzh a lak an organeg d’en em oksigenañ, da zigreskiñ an tennder kigenn, da dorloiñ ar c'hostezennoù hag ouzhpenn e lak da labourat al lien-kig. An dra-se a zo mat ivez evit skarzhadur an dilerc'hioù a zo er skevent hag evit kreñvaat ar varregezh analiñ. Ar fed c’hoarzhiñ -ma ‘z eo farsus pe get- a c’hellfe digreskiñ an anken, kreskiñ gouzañv ar boan, digreskin tennder ar gwazhienn-gas, pe c'hoazh kenober gant mont en dro ar sistem digleñved.
 
== N'eo ket bep wech farsus pa c'hoarzhomp ==
 
N’eo ket ret krediñ a c'hoarzhomp nemet pa ‘z eo farsus. Er c’hontrol e vefe c'hoarzhet nemet ur wech war dek pa ‘z eo farsus. Ar c’hoarzh a zo dreist-holl ur c'harg sokial, ar pezh a c’hellfe displegañ ar pouez bras e kempouezadur psikologel an dud.
 
== Penaos c'hoarzhiñ ? ==
 
C’hoarzhiñ ha dispakañ skiant ar fent a zo mat evit ar yec’hed fizikel, speredel hag trivli. Met penaos dont a-benn ma n’omp ket eurus dija ? Bez e c’hellomp heuliañ ur psikoyac’haouriezh. Pe kemer perzh un ur c’hleub c’hoarzh. Met evit gwir n'eus ket un dra resis d'ober evit c'hoarzhiñ, dipant a ra d'eus an dud, d'eus o endro...
Linenn 54 ⟶ 56:
Ar c'hleuboù c’hoarzh a zo bet krouet e [[1995 ]]gant ar medisin Madan Kataria. En ur c’hleub c’hoarzh, an holl a skiant ar c’hoarzh en ur strollad, evit omp madoù brasañ. Leun a seurt poelladennoù zo evit gouzout hor barregezhioù c’hoarzhiñ, evit en em leuskel da vont... Evit e zafe mat ganeomp.
 
== Lakaat e pleustr ar yac'haouriezh ==
 
* Kreskin gouzañv ar poan :
Linenn 72 ⟶ 74:
Da skouer: Pa vez un abadenn furlukin e zigresk an ankein gant ar vugale.
 
== Diskleriadenn a-enep ==
 
Ret eo diwall gant ar c’hoarzh memestra rak da skouer, gant un den a zo paranoid, klañv bras , ar fent a c’hell bezan implijet en ur diwall mat rak e vefe tu d’an den klañv treuzkompren.
Linenn 78 ⟶ 80:
A-raok kemer perzh en un abadenn c’hoarzh a en em dibun er c'hleuboù c’hoarzh eo gwelloc’h kaout ali ar medisin. Da skouer pa o deus an dud : diskenn organoù (da skouer ar c’hwezhigenn ), strafuilh kalon,avelenn kof, e pad un dougerezh gant riskloù, war-lec’h ur surjianerezh kof...
 
== Pennadoù kar ==
* [[Barailh]]
{{Dastaolioù}}
 
{{Liamm PuB|bg}}