Makuria : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
D Bot: Migrating 19 interwiki links, now provided by Wikidata on d:Q829356
D Bot : cs:Makúrie zo ur pennad eus an dibab; Kemm dister
Linenn 19:
|stat_pop1 =
}}
'''Makuria''' ([[arabeg]] مقرة; ''al-Mukurra'' pe ''al-Muqurra'') a oa ur [[rouantelezh]] lec'hiet er pezh a zo hiziv norzh [[Soudan]] ha su [[Egipt]]. Unan e oa eus rouantelezhioù [[Nubia|nubiat]] a oa deuet war wel goude diskar [[Rouantelezh Kush]] a aotrounie ar rannvro etre 800 kent J-K ha [[350]]. Da gentañ e talc'he un dachenn hag en em astenne a-hed an [[Nil]] eus an Trede Lamm-froud betek ar pempvet lamm-froud pe ar c'hwec'hvet lamm-froud. Kontrolliñ a rae ivez an hentoù-kenwerzh hag ar mengleuzioù en [[dezerzh]]. [[Dongola]] a oa e gêrbenn ha hervezi e vez anezhi gwechoù 'zo.
 
Gounezet e oa bet d'ar feiz kristen e fin ar {{VIvet kantved}} met aloubet e voe [[Egipt]] gant al luioù [[islam]]at ha dispartiet e voe ar vro diouzh ar peurrest eus ar bed kristen. Ul lu [[arab]] a aloubas anezhi e [[651]] met faezhet e voe ha sinet e voe ur feur-skrid, [[baqt]] e anv. Goude-se e padas ar peoc'h betek an {{XIIIvet kantved}}. E-pad ar marevezh-se e vrasaas Markuria. Stagañ a reas e amezeg an norzh, [[Nobatia]] e-pad an aloudabeg arab pe e-pad ren ar roue [[Merkurios]].
Linenn 25:
Goude an {{XIIIvet kantved}} e krogas ar rouantelezh da ziskar abalamour da drubuilhoù diabarzh ha da aloudabegoù egiptat. Fontañ a rae er {{XIVvet kantved}} ha skrapet e voe e dachenn gant meuriadoù kantreat.
 
== Andonioù ==
 
An hini gwellañ anavezet eus ar rouantelezhioù nubiat eo Makuria met bez' ez eus kalz traoù ha n'ouzer ket diwar he fenn. An andon pennañ a geleier a-zivout hec'h istor a zo danevelloù ar veajourien arab a weladennas ar rannvro e-pad ar prantad-hont. Kalz a ziaezamantoù a zo gant ar re-se rak ne blije ket dezho o amezeien gristen hag o skridoù a ro ur pouez re vras d'ar bec'hioù etre Makuria hag [[Egipt]] ha dedenet e voent gant ar brezeloù etre Makuria hag [[Egipt]]<ref> P.L. & M. Shinnie, "New Light on Medieval Nubia."</ref>. An direizhadenn bennañ a oa [[Ibn Selim el-Aswani]], un [[diplomat]] egiptat en doa beajet da <sub>z</sub>Dongola pa oa Makuria unan eus stadoù pouezusañ er rannvro, ha lezet en deus un taolennadur resis anezhi deomp-ni.
 
== Daveoù ==
 
* Adams, William Y. ''Nubia: Corridor to Africa.'' Princeton: Princeton University Press, 1977.
* Adams, William Y. "The United Kingdom of Makouria and Nobadia: A Medieval Nubian Anomaly." ''Egypt and Africa: Nubia from Prehistory to Islam'' edited by W.V. Davies. London: British Museum Press, 1991.
* E.A. Wallis Budge. ''A History of Ethiopia: Nubia and Abyssinia'', 1928. Oosterhout, the Netherlands: Anthropological Publications, 1970.
* Godlewski, Wlodzimierz. "The Birth of Nubian Art: Some Remarks." ''Egypt and Africa: Nubia from Prehistory to Islam'' edited by W.V. Davies. London: British Museum Press, 1991.
* Jakobielski, S. "Christian Nubia at the Height of its Civilization." ''UNESCO General History of Africa'', Volume III.
* Kropacek, L. "Nubia from the late twelfth century to the Funj conquest in the early fifteenth century", ''UNESCO General History of Africa'', Volume IV.
* Michalowski, K. "The Spreading of Christianity in Nubia." ''UNESCO General History of Africa'', Volume II.
* Shinnie, P.L. ''Ancient Nubia'' London: Kegan Paul, 1996
* Shinnie, P.L. "Christian Nubia." ''The Cambridge History of Africa: Volume 2, From c. 500 BC to AD 1050.'' editor J. D. Fage. Cambridge: Cambridge University Press, 1979.
* Shinnie, P.L. & M. "New Light on Medieval Nubia." ''[[Journal of African History]].'' VI, 3. 1965.
 
== Notennoù ==
 
{{reflist}}
Linenn 49:
[[Rummad:Broioù kozh Afrika]]
 
{{Liamm PuB|cs}}
{{Liamm PuB|en}}