Stumm eus an 17 Gwe 2013 da 12:20 kemmañ 2.10.31.208 (kaozeal) Diverradenn ebet eus ar c'hemm ← Kemm kent		Stumm eus an 24 Du 2013 da 16:20 kemmañ dizober Xqbot (kaozeal \| degasadennoù) Robotoù 60 221 c'hemm D Bot : he:סמים בספורט zo ur pennad eus an dibab; Kemm dister Kemm nevesoc'h →
Linenn 5: == Istor == Kavout a reer roudoù a-gozh eus doareoù doperezh hogen dreist-holl abaoe dibenn ar bloavezhioù 1950 eo bet kroget da vezañ boutin mat e bed ar sportoù. Er redadegoù 100 m e weler ur c'hresk trumm en disoc'hoù er bloavezhioù 1960 a-raok dezhe stabilaat er bloavezhioù 1970-1980. Kreskiñ a reont en-dro adalek ar bloavezhioù 1980, er mare ma'c'h erru an [[eritropoïetin\|EPO]] ha produioù kuzhañ war ar marc'had. Kontrolioù e-leizh a oa graet er bloavezhioù da-heul met n'eo nemet e 1998 e teu ar gudenn war wel er vuhez foran gant [[afer Festina]] e-pad [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn\|Tro Bro C'hall]] : Harzet ez eus bet un ezel eus ar skipailh gant 500 dozenn a broduioù doperezh, 235 klogorenn a [[eritropoïetin\|EPO]] gantañ. == Danvezioù ha doareoù doperezh == === Doareoù dopus === Linenn 13: Fonnusaat an treuzkas a zioksigen a c'hell bezañ graet a-drugarez d'ur maread tremenet er menezioù da skouer pe e lec'hioù paour e dioksigen. Lakaat a ra ar c'horf da broduiñ muioc'h a [[kellig ruz\|c'hlobulennoù ruz]] a-benn akoursiñ ouzh ar c'hondisionoù nevez. Devezh ar c'henstrivadegoù eo gouest ar c'horf da zougen ha da gas muioc'h a zioksigen betek ar c'higennoù ha ne skuizhont ket buan. Ar memes efed a vez graet pa vez strinkellet gwad ur sportour, bet tennet dioutañ mizioù en a-raok. Pa vez pinvidikoc'h ar gwad e globulennoù ruz e teu brasoc'h ar riskloù da ziorren ur c'hleñved pe un taol kalon-gwazhied, un [[infarktus]] pe ur [[Gwallzarvoud Gwazhienn en Empenn\|Gwallzarvoud eus Gwazhied an Empenn]] . === Danvezioù broudus === Anavezet mat eo an [[amfetamin]] evit gwellaat an evezh, an dalc'husted ouzh ar striv hag evit fonnusaat an talm. Difennet ha dialiet groñs eo o implij koulskoude abalamour d'ar melloù riskloù evit ar galon hag ar gwazhied ha d'an efedoù a bred a zegasont. Klasket e vez implijout ar [[kafein\|c'hafein]] en o lec'h abalamor m'he deus ar memes efedoù hag e feur er gwad ne rank ket mont dreist da 12µg/ml. === Danvezioù anabolizus === Danvezioù anabolizus naturel evel an [[testosteron]] a broduer en hor c'horf. Kreskiñ a reont ar c'higennoù, an tagusted, ar fiziañs ennomp, an dalc'husted ouzh ar striv hag ar boan. Pa vezont strinkellet e c'hellont bezañ kaoz eus difrouezhusted ar baotred hag eus diorroadur [[krign-bev\|krignoù-bev]] ar prostat. Evit a sell ouzh ar merc'hed e enebont ouzh mont-en-dro reizh ar [[vierez]], an amzerioù ha gourelaat a reont (kresk an divskoaz, mourroù war o dremm ...). === An hormonoù === An hini anavezetañ eo an [[eritropoïetin\|EPO]] hag a c'hell kreskiñ ar produadur a c'hlobulennoù ruz ar pezh a aesa treuzkas an dioksigen betek ar c'higennoù ha ne skuizhont ket ken buan neuze. Muioc'h a c'hlobulennoù ruz er gwad a laka anezhañ da vezañ pegusoc'h, ar pezh a uhela ar riskloù evit ar galon hag ar gwazhied. === Louzoù all === Louzeier a c'hell bezañ roet d'ar sportourien met gant ma vefe un abeg medesinel resis. Al louzeier evit ar galon, ar betastanker a eneb ouzh an anken hag a reol an talm ; louzeier sioulaat pe analgezek a eneb ouzh ar boan. Linenn 29: [[Rummad:Sport]] [[Rummad:Doperezh]] {{Liamm PuB\|he}}

Doperezh : diforc'h etre ar stummoù