|
|}
'''Jean-Baptiste Lully''', pe (ganet ''Giovanni Battista Lulli'') hervez e anv italianek orin, ganet e [[1632]] e [[Firenze]] ha marvmarvet e [[1687]] e [[Pariz]], a oa ur sonaozour gall a- orin italian. Levezonet en deus ar sonerezh klasel, adalek ar {{XVIIvet kantved}} betek hiziv, ken e c'heller kavout levezon Lully e-barzh meur a oberenn.
== E vuhez ==
Erruet eoe oa e [[broBro-C'hall]] e [[1643]], o tontdeuet eus [[Firenze]] e oa a-bennda labourat evit an dukez adugez Montpensier, lesanvet "La Grande Mademoiselle". DonezonoùDonezonet ene doaoa evit ar sonerezh ha dañsal a rae mat-tre. Da 13 vloaz e teskas c'hoari arseniñ [[violoñs]], ar [[gitar]] hag arha [[piano]]. EmezelliñSoner ae raioteuas e-barzhda arvezañ el laz anvet "Grande bande des violons du roi", enniennañ 24 soner, ha buan a-walc'h e rennrenas ur strollad nevez: ar "Bande des petits violons", enniennañ 16 soner.
E [[1653]] eoe voe anvet gant [[Loeiz XIV]] da vezañ sonaozour-meur a-bennevit aozañ sonerezh gouestlet d'ar binviji nemetken. Gant ar barzh [[Isaac de Benserade]], e skrivskrivas meur a gorolladeg, war nebeutaat e santer al levezon italianek en e oberennoù. Gall e teuio da vezañ da c'houde hag anvet eoe betvoe da bennverour ar sonerezh ha sonaozour ar "Gambr" e [[1661]]. Dimeziñ a rareas gantda mercverc'h [[Michel Lambert]] un nebeud mizvezhioù goude. Adalek [[1664]] betek [[1671]] e labourlabouras gant [[Molière]], o skrivañ sonerezh evit e gorolladegoù: ''Le Mariage Forcé'', ''La pricesseprincesse d'Elide'', ''L'amour médecin'', ''Georges Dandin'', ''Monsieur de Pourceaugnac'', ''Les Amants magnifiques'', ''Le Bourgeois Gentilhomme''. Sach-blev a savsavas etre Molière ha Lully e [[1671]], ha ne labourintlabourjont ket muiken asambles da c'houdegoude.
E [[1672]] e brenprenas Lully digant [[Pierre Perrin]] gwirioù an "Académie royale de musique" lec'h m'en do ur galloud diktatourel, o skarzhañ ar sonaozourien a zisplije dezhañ. Leun a enor hag a binvidigezhioù, e ro, en un doare reoliek a-walc'h, un opera bep bloaz (13 a roio en holl) diwar barzhonegoù [[Philippe Quinault]], en o zouez: ''Cadmus et Hermione'' (1673),'' Alceste'' (1674), ''Thésée'' (1675), ''Armide'' (1686). E [[1681]] e teuteuas da vezañ sekretour ar roue. 6 bugel en deus bet, tri a sone ur benveg sonerezh: Louis, Jean-Baptiste II ha Jean-Louis.
6 bugel en doe, tri a sone: Louis, Jean-Baptiste II ha Jean-Louis.
Mervel a ra e [[1687]], en em gloaziet e oa gant e vazh-ren evit al laz-senniñ. ▼
▲Mervel a rareas e [[1687]], en em gloazietc'hloazet e oa gant e vazh-ren evit al laz-senniñ.
Brudet eo a drugarez d'e zegasadennoù graet e-keñver ar sonerezh relijiel hag ar sonerezh leurenn. Eñ eo en deus krouet an opera gall. Krouet en deus 14 trajedienn, 20 "motet" bras, enno an Te Deum ([[1677]]), hag 11 "motet" bihan, gant ur stumm italianekoc'h. Betek [[1789]] hag an [[dispac'h gall]], eo bet c'hoariet dizehan e oberennoù hag ul levezon vras en deus bet war sonaozerien Bro-Chall: [[François Couperin]], [[Marin Marais]], [[Michel-Richard Delalande]], [[Jean-Philippe Rameau]] met ivez en [[Europa]] a-bezh. Lod eus e skolidi a ledo e levezon e-maez eus Frañs: [[Georg Muffat]], [[Johann Sigismund Kusser]], [[Johann Caspar Ferdinand Fischer]] hag an Italianed [[Vincenzo Albrici]] hag [[Agostino Steffani]].
|
