Mabinogi : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Kempenn
Linenn 1:
[[Image:Harlech Statue The Two Kings.jpg|thumb|200px|left| ''"Y Ddau Frenin"'' (An Daou Roue) : Bendigeidfran o tougen korf e ni, [[Gwern]]. Delwenn e-kichen Castell [[Harlech]].]][[Skeudenn:Red.Book.of.Hergest.facsimile.png|250px|thumb|Unan eus pajennoù [[Levr Ruz Hergest]].]][[Skeudenn:Pwyll hela(Guest).jpg|thumb|260px|[[Pwyll, priñs Dyfed|Pwyll]] o chaseal.]]
[[Skeudenn:Pwyll hela(Guest).jpg|thumb|260px|[[Pwyll, priñs Dyfed|Pwyll]] o chaseal.]]
[[Skeudenn:Branwen drudwy.JPG|300px|thumb|[[Branwen, merch Llŷr|Brânwen]]'' hag an [[dred]] e lez Matholwch - skeudenn eus levr [[Charlotte Guest]], embannadur ar [[Mabinogion]] e (1877)]]
[[Skeudenn:Manawydan esgob(Guest).JPG|250px|thumb|Manawydan, an eskob hag al logodenn - skeudenn eus an engravadur e "Mabinogion" [[Charlotte Guest]] (1877)]]
 
 
 
Danevelloù [[kembraek]] eo ar '''Mabinogi''', pe ''Mabinogion'', brudet abaoe embannadur levr [[Charlotte Guest]], ''The Mabinogion'', kroget e 1837.
 
Komz a reer ivez eus ''Pedair cainc y Mabinogi'', hervez o anv kembraek, pe eus ''Pevar skourr ar Mabinogi'', anv ul levr embannet e [[brezhoneg]] gant [[Preder]]. <br />
Peder [[danevell]] int (hag a vez graet 'chwedl', pe 'cyfarwyddyd', anezho e kembraeg) hag a zo skrivet e [[krenngembraeg]], an anv a vez graet eus ar yezh etre an {{XIIvet kantved}} hag ar {{XVIvet kantved}}, ha kavet int bet e dornskridoù kembraek kozh.<br />
*''Gwelout [[Levr Gwenn Rhydderch]] ha [[Levr Ruz Hergest]].'' <br />
 
Kaoz zo enne eus kredennoù ha [[mojenn]]où kozh ar vro, en Henamzer ar Gelted, a-raok ar [[kristeniezh|gristeniezh]], da lavarout eo a-raok ar {{VIvet kantved}} '''da vihanañ'''. Da neuze e vefe anv, e skridoù eus an {{XIIvet kantved}}, eus mojennoù a oa bev-mat c'hoazh 600 vloaz a-raok, hag a zo bet savet meur a gantved c'hoazh a-raok moarvat. Daoust da se, mont betek lavarout int ken kozh ha skridoù [[Homeros]], n'eo diazezet nemet war ar faltazi. Met gwir eo n'haller ket bloaziañ ar re goshañ en un doare resis.
 
Roud eus ar mojennoù-se a gaver ivez er yezhoù keltiek all, en danevelloù [[iwerzhonek]] dreist-holl, en anvioù [[galianek]] ivez.
Linenn 18 ⟶ 15:
 
==An anv==
Kentañ tro ma voe kavet ar ger a voe e 1795, e-barzh ''Cambrian Register'' William Owen Pughe : "The Mabinogion, or Juvenile Amusements, being Ancient Welsh Romances."<br />
 
Kentañ tro ma voe kavet ar ger a voe e 1795, e-barzh ''Cambrian Register'' William Owen Pughe : "The Mabinogion, or Juvenile Amusements, being Ancient Welsh Romances."<br />
Adkemeret e voe an anv gant [[Charlotte Guest]] en he levr ''The Mabinogion'', dastumad unnek kontadenn troet ganti diwar ar c'hrenngembraek.
Dont a ra an anv ''Mabinogion'', un anv [[lies]], eus Mabinogi, ur ger krenngembraek. Fallgomprenet e oa bet gant Charlotte Guest ar ger ''mabynogion'' (ha ne gaver nemet ur wech, e dibenn skrid danevell [[Pwyll]] hag e daou zornskrid). <br />
Linenn 26 ⟶ 22:
Meur a zisplegadenn zo bet roet.
Dont a rafe ar ger eus an doue [[Mabon]] (a oa [[Maponos]] en [[Galia]]), a zo meneg anezhañ e danevell ''[[Kulhwch hag Olwen]]''.
[[Image:Harlech Statue The Two Kings.jpg|thumb|200px|left| ''"Y Ddau Frenin"'' (An Daou Roue): Bendigeidfran o tougen korf e ni, [[Gwern]]. Delwenn e-kichen Kastell [[Harlech]].]]
 
{{clr|left}}
<!--
 
The word ''mabinogi'' itself is something of a puzzle, although it is ultimately related to the Welsh ''mab'', which means "son, boy". Professor [[Eric P. Hamp]], however, suggests that ''mabinogi'' derives from the name of the Celtic deity [[Maponos]] ("the Divine Son"), and originally referred to materials pertaining to that god. Strictly speaking, "Mabinogi" applies only to the Four Branches (see below), which are speculated to have derived from older tradition. Each of these four tales ends with a colophon meaning "thus ends this branch of the Mabinogi" (in various spellings), hence the name.
 
-->
 
==Roll an danevelloù==
[[Skeudenn:Branwen drudwy.JPG|300px|thumb|[[Branwen, merch Llŷr|Brânwen]]'' hag an [[dred]] e lez Matholwch - skeudenn eus levr [[Charlotte Guest]], embannadur ar [[Mabinogion]] e (1877)]]
[[Skeudenn:Manawydan esgob(Guest).JPG|250px|thumb|ManawydanManawyddan, an eskob hag al logodenn - skeudenn eus an engravadur e "Mabinogion" [[Charlotte Guest]] (1877)]]
Tri seurt danevelloù a weler e levr [[Charlotte Guest]].
*ar [[peder]] a denn d'an [[Henamzer]] vrezhon, hag a vez anvet ''Pevar Skourr ar Mabinogi'';
Linenn 67 ⟶ 61:
* ''[[Levr Ruz Hergest]]'' skrivet war-dro [[1350]].
 
Kavout a reer enne elfennoù a zo kar d'ar re a gaver e mojennoù Iwerzhon, pezh a ziskouez int gwall gozh; da skouer an darempredoù etre an drouiz hag ar roue, dleadoù ar roue, ar ''bed all'', ar brezel, al labour-dorn. Hervez tud evel [[Christian-Joseph Guyonvarc'h]] ha [[Françoise Le Roux]] e vije ret gwelout aze gweledigezh ar bed gant an Indoeuropeiz, hervez ma oa displeget gant [[Georges Dumézil]]. A-wechoù avat e vez un tamm liv kristen da lod eus an danevelloù, hogen diwar-c'horre.
 
==Guest, Kervarker, Loth==
Da vare ar [[Romantelezh]] hag an doug d'ar Geltelezh, en {{XIXvet kantved}}, pe vrizhkeltelezh, e voe graet un embannadur [[saoznek]] gant [[Charlotte Guest]] etre [[1838]] ha [[1849]]. Tammoù a voe troet e galleg gant [[Kervarker]], met gant [[Joseph Loth]] e voe graet an embannadur kentañ en e hed. Un droidigezh c'hallek all zo bet graet gant [[Pierre-Yves Lambert]].
 
==Skrid brezhonek==
Linenn 76 ⟶ 70:
 
Embannet e oa bet gant [[Gwalarn]] troidigezhioù [[Fañch Elies]] eus ar ''Mabinogi'' etre 1925 ha 1939.
E 1963 e voe strollet ar ''Pevar Skourr'' en ur c'haier roneoskrivet embannet gant Preder. E 1980 e teuas a-zindan ar wask un adembannadur "reizhet" (gant Gouven Pennaod moarvat).
N'eo nemet e 1991 e voe strollet an 11 kontadenn en ul levr embannet gant [[Mouladurioù Hor Yezh]], kinniget gant [[Gwendal Denez]].
 
Linenn 96 ⟶ 90:
 
-e galleg
* ''Les Mabinogions'', gant [[Joseph Loth]], Éditions Fontemoing, a c'haller lenn amañ: [http://gallica.bnf.fr/ Bibliothèque numérique Gallica]
* ''Les Quatre branches du Mabinogi et autres contes gallois du Moyen-Age'' troet diwar ar c'hembraeg, kinniget gant [[Pierre-Yves Lambert]], embannet gant [[Gallimard]], en dastumad « L'aube des peuples », Paris, 1993, {{ISBN|2-07-073201-0}}.
-e saozneg