|
[[Restr:Bleeding finger.jpg|thumb|[[Biz]] o wadañ ]]
[[Restr:Blutkreislauf.png|thumb|<center>Rouedad ar '''gwad''' e korf un den</center><span style="color:Red; background-color:Red;">M</span> Gwad "pinvidik" karget a 0<sub>2</sub><br /><span style="color:Blue; background-color:Blue;">M</span> Gwad "paour" nebeut a 0<sub>2</sub> ennañ]]
Ar '''gwad''' zo ul liñvenn a red diehan e [[reizhiad ar gwazhiedgwazhiadurezh]] hag ere [[kalon|galon]] [[loened]] zo, [[den|mab-den]] en o zouez.
E gefridioù eo :
* kas an dioksigen [[dioksigenOksigen|O]] (O<sub>2</sub>) hag an elfennoùar magusmaguzennoù da [[gwiad (korfadurezh)|wiadoù]] hag [[organ]]où ar c'horf. ;
* kas an dilerc'hioù evel an [[dioksidenn garbon [[Karbon|C]] (COO<sub>2</sub>) hag an dilerc'hioù [[nitrogen]]ek war-zudu al lec'hioù -skarzh ([[bouzelloù]], [[lounezh]]i, [[skevent]]). ;
* kas [[kellig]]où ha molekulennoù ar [[reizhiad imunekaathangaeañ]] d'ar gwiadoù. ;
* skignañ an [[hormon]]où er bevedeg.
Gant [[mel askorn| mel an eskern]] hir e vez kenderc'het kelligoù ar gwad.
Produet e vez kelligoù ar gwad gant [[mel an eskern]].
[[Restr:Blutkreislauf.png|thumb|Rouedad gwad er c'horf gant e organoù pennañ :<br />ruz= gwad leun a 0<sub>2</sub><br />Glas= gwad paour e 0<sub>2</sub>]]
== Danvezennoù er gwad ==
* [[eritrokitEritrokit]], peanvet ivez ''kelligoù ruz'' daoust ma n'int ket kelligoù evit gwir dre n'eus na [[nukleüskraoñell (bevoniezh)|kraoñell]] na [[organit]] enno. Enno emañ an [[hemoglobin]] a dreuzkas an [[dioksigen]] 0<sub>2</sub>, an [[houarn]], an [[dioksidenn garbo]]ngarbon CO<sub>2</sub> hag ar [[monoksidenn garbon|vonoksidenn garbon]] CO. Un eritrokitenn a bad 120 devezh ha distrujet e vez gant an [[avu]], ar [[felc'h]] pe mel an eskern.
* [[leukokitLeukokit]], pe ''kelligoù gwenn''. Ur roll a-bouez o deus er reizhiad imunekaathangaeañ dre zistrujañ an elfennoù kontammus. Liesseurt int : [[granulokit]], [[limfokit]], [[monokit]].
* [[trombokitTrombokit]], pe plakennigoù ar gwad''pladanoù''. Ur roll o deus e kaoulediñ ar gwad.
Ar c'helligoù meneget a-us a ya d'ober 45 % eus ar gwad. Ar peurrest eo ar [[plasma] (korfadurezh)|plasma]].
== Ar plasma ==
| 