Sofonisba : diforc'h etre ar stummoù

'''Sofonisba''' ( ΣοΦονισβα e [[gregach]], ''Saphanba'al'' ere yezh[[fenikianek]] ar [[punekKornôg|C'hornôg]]), a oa ur briñsez eus [[Kartada]], ganet ene [[-235|235 kent JK]] ha marvet ene [[-203|203 kent JK]], brudet he c'hened, hag a voe rouanez [[Numidia]] en amzer an [[eil brezel punek]].

[[Merc'h]] e oa da [[Hasdrubal Gisco]], jeneral en arme Kartada. Da gentañ e oa bet prometet da v-Massinissa, roue [[Numidia]] ar reter ([[Massylian]]) , pa oa yaouankik. Met e [[-206|206 kent JK]] ez eas Massinissa a-du gant Roma. Neuze e klaskas Hasdrubal un emglev all gant [[Sifaks]], roue Numidia ar cC'hornôg ([[Masaeisylian]]), a oa bet e-tu ar Romaned a-raok. Dimeziñ a reas Sofonisba da skoulmañ an emglev etre renerien Kartada ha Numidia.

Pa voe trec'het [[Sifaks]] gant Massinissa, hag ar Romaned unanet e [[-203|203]] hag ar Romaned unanet ec'h orgedas Massinissa outi hag e timezas dezhi. Kement-se ne blijas ket d'ar jeneral roman [[Scipio Africanus|Scipio]], a c'houlennas groñs ma vije roet ar briñsez dezhañ da gemer perzh en e [[trec'hlid|drec'hlid]] e [[Roma]]. Muioc'h a aon en doa Masinissa rak ar Romaned eget a garantez ouzh e wreg nevez. Neuze ez eas d'he c'havout, e touas e kare anezhi, met n'halle ket, emezañ, he dieubiñ nag he diwall diouzh konnar ar Romaned. Neuze e c'houlennas diganti mervel evel ur gwir briñsez eus Kartada.<br />

Ha hi d'evañ ar c'hibad kontamm kinniget dezhi. Marteze ne vije ket bet na gwallet na boureviet, met un dizenor hag ur vezhekadenn e vije bet bezañ chadennet ha baleet dirak an engroez e Roma.

* Kentañ trajedienn a voe skrivet diwarnidiwar he fenn eo hini ar skrivagner [[Italia|italian]] [[Galeotto Del Carretto]] (war-dro 1470–1530), savet e 1502, met embannet war-lerc'h e varv e 1546.

* Kentañ trajedienn a voe embannet avat eo hini [[Gian Giorgio Trissino]] e 1524.

* [[Mellin de Saint-Gelais]] a lakaas e galleg ene 1556 un drajedienn anvet ''Sophonisbe'' diwar ar skrivagner italian [[Trissino]] , c'hoariet e kastell [[Bleaz]] dirak lez ar roue gall.

* [[Claude Mermet]] a embannas un droidigezh all eus ''Sophonisbe'' Trissino, e 1584 .

* [[Antoine de Montchrestien]] a embannas ur ''Sophonisbe'' ene 1596, a voe leurennet ha c'hoariet ene 1601 dindan an anv ''La Cartaginoise ou La Liberté''.

* [[Jean Mairet]], a embannas un drajedienn all anvet ''Sophonisbe'' e 1634, ha ganti e krogkrogas ren [[reolenn an tri under]] el lennegezh c'hallek.

* [[Georges de Scudéry]] a skrivas diwar-benn he marv 5{{evet}} haranguehareng e oberenn ''Les Femmes Illustres ou les Harangues Héroïques de monsieur de Scudery'', embannet ene 1642.

* [[Pierre Corneille]] a skrivas an drajedienn ''Sophonisbe'' ene 1663.

* ''The Tragedy of Sophonisba'' gant ar barzh saoz [[James Thomson (barzh)|James Thomson]] e 1730.

* [[Voltaire]] a skrivas an drajedienn mouletmoullet e 1770 ha c'hoariet e 1774.

* [[Vittorio Alfieri]] a skrivas ur pezh anvet [[Sofonisba (Alfieri)|Sofonisba]] e 1789.

* ''Sofonisba'' gant [[Tommaso Traetta]] (1762).

* ''Sofonisba'' gant [[Antonio Boroni]] (1764).

* ''[[Sofonisba (Paër)|Sofonisba]]'' gant [[Ferdinando Paër]] (1805), skrid gant Giovanni Schmidt, 1805, Bologna).