Paris (mab Priamos) : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
D Bot: Migrating 49 interwiki links, now provided by Wikidata on d:Q167646
Kempenn
Linenn 4:
'''Paris''' ( Πάρις e [[gregach]]) a oa [[mab]] da [[Priam|Briam]], roue [[Troia]], ha da [[Hekuba]], e mojennoù Hellaz kozh. Eñ an hini a voe pennkaoz d'ar [[brezel Troia|brezel]] a voe graet da Droia.
 
Anvet eo ivez '''Aleksandros''', diwar ar ger [[gregach]] Αλέξανδρος, ''Aléxandros'', « gwarezour gwazed». Brudet eo abalamour ma'z eo gantañ e voe skrapet [[Elena]], a voe pennkaoz da [[brezel Troia|Vrezel Troia]] met perzh a gemer e meur a vojenn gozh all.
 
 
== Ar vojenn ==
 
=== Yaouankiz ===
 
Pa oa dougerez Hekuba, e vamm, e hunvreas he doa ganet ur c’hef-tan a lakaas an [[tan]] e kêr. Un diouganer a lavaras e vije kiriek da zismantr Troia. Pa glevas kement-se e klaskas Priam lazhañ ar bugel. Lezet e voe gant ur mevel war ar menez [[Ida]] (Ida Troia) met un [[arzh]]ez a deue d’e vagañ. Pa welas petra a c’hoarveze e teuas ar mevel da gemer ar bugel en-dro evit e vagañ er gêr e kuzh.
 
Hervez un doare all e voe kavet war ar menez Ida gant bugulion, hag anvet e voe Paris gante. Diwezhatoc'h an hini e vo lakaet Aleksandros dre ma oa ur mailh d'ober war-dro ar chatal.
 
Pa voe deuet bras e tibabas an [[nimfenn]] [[Œnone]] da bried. Honnezh a oa merc'h d'an doue-stêr [[Kebren]], hag ur mab o doe, anvet [[Koritos]]. O dilezel a reas evit mont gant [[Elena]].
Linenn 26 ⟶ 24:
 
Hag an teir da glask levezoniñ ar paotr yaouank gant o fromesaoù.
Hera a bromete ur rouantelezh, Atena a oa prest da reiñ furnezh ha nerzh-kalon er brezel, hag Afrodite a ginnige karantez digant kaerañ plac'h Hellaz. Afrodite an hini a voe dibabet gant Paris, hag evel-se eo e voe kaset e diegezh hag e vro da get: da gentañ dre ma skrapas [[Elena Sparta]], ar priz prometet dezhañ gant an doueez, ha goude dre ma sachas war e gein [[kasoni]] ruz an div zoueez all a reas o seizh gwellañ evit enebiñ ouzh Troia. Meneg a se a ra ar barzh [[Homeros]] en [[Ilias]]:
 
<!-- [[Homère]] fait allusion à l'événement dans quelques vers du chant XXIV de ''l'Iliade'' :
<blockquote>
« ...Héra et la Vierge aux yeux pers.<br />
Ceux-là gardaient toute leur haine à la sainte Ilion,<br />
À Priam et aux siens, depuis que Pâris aveuglé<br />
Leur avait fait injure, en osant, sans sa bergerie,<br />
Opter pour celle qui lui offrit l'amère luxure. »<br />
(Traduction de Frédéric Mugler aux éditions Actes Sud, 1995)
</blockquote>
-->
 
=== An distro da Droia ===
 
Ha Pâris distreiñ da Droia da-geñver ur genstrivadeg aozet gant Priam entre priñsed kêr. Ar priz? Un [[ejen]] eus Menez Ida. Met da Baris e oa al loen, lamet eo bet digantañ, ha fellout a ra dezhañ kemer perzh er genstrivadeg evit adkemer anezhañ . Trec'h eo Paris e pep kenstrivadeg. En hini diwezhañ e rank c'hoari ouzh e vreur Hektor. Da gentañ e seblant bezañ an hini kreñvañ. Met fuloriñ a ra Hektor o welout un estren, a gav dezhañ, o terc'hel penn outañ, ha setu darbet dezhañ lazhañ Paris. evit saveteiñ e vuhez e rank Paris pignat war aoter [[Zeus]]. Neuze, Kassandra, a gave un tamm tres heñvel dezhañ, da c'houlennata ar gwaz yaouank, ma kompren e oa eñ an hini e oa ar bugel dilezet. Hag ar roue Priam, [[bouzar]] ouzh rakkemennoù an tonkadur, da zegemer ar priñs en e diegezh.
 
===Brezel Troia ===
 
<!--Peu après, Pâris part dans une ambassade en [[Grèce antique|Grèce]], malgré les avertissements de Cassandre. Le prétexte est de prendre des nouvelles d'[[Hésione]], sœur de Priam donnée en mariage à [[Télamon]], roi de [[Salamine]], mais en réalité, Pâris vient chercher son dû, promis par Aphrodite. Arrivé à [[Sparte]], il est reçu par [[Ménélas]]. Profitant d'un bref voyage du roi spartiate en [[Crète]], il séduit et enlève Hélène, sa femme. Il en aura trois fils, [[Bounicos]], [[Aganos]] et [[Idacos]], et une fille, [[Héléna]]. Selon les auteurs, Hélène est enlevée de bon gré ou non. Le Troyen n'oublie pas de faire main basse également sur une partie des richesses de son hôte, le tout étant emporté à Troie. Pour venger cet affront, Ménélas demande l'appui de tous les Grecs au nom du [[Hélène (mythologie)#Les prétendants et le « serment de Tyndare »|Serment de Tyndare]], ce qui provoque la [[guerre de Troie]].
 
Les dieux et les déesses de l'Olympe prennent chacun le parti d'un des protagonistes de ce conflit : Aphrodite (Vénus) est l'alliée des Troyens (elle est d'ailleurs mère de l'un d'entre eux, le prince [[Énée]]) tandis qu'Athéna et Héra, auxquelles Pâris a préféré Aphrodite, sont évidemment du côté des Grecs.
 
Dans ''[[l'Iliade]]'', il y est décrit de manière peu flatteuse comme un homme à femmes avec peu de courage. Contrairement aux autres héros, c'est un archer — l'[[Arc (arme)|arc]] est une arme non noble, portée par les lâches, les traîtres ou encore les bâtards. La première fois qu'il voit Ménélas au combat, il fuit, et n'est sauvé dans son duel contre celui-ci que par Aphrodite, qui le dépose hors de la zone du combat, ce qui n'arrive jamais quand les autres dieux protègent les héros. Son propre frère Hector le traite de « Pâris de malheur », de « bellâtre, coureur de femmes et suborneur ». Néanmoins, Pâris tue trois Grecs dans les combats et blesse des guerriers tels que [[Diomède (Argos)|Diomède]], [[Machaon (mythologie)|Machaon]], [[Archiloque]] ou encore [[Palamède (mythologie)|Palamède]]. C'est lui qui, guidé par [[Apollon]], tue [[Achille]] en le frappant d'une flèche au talon.
 
-->
 
E-pad seziz Troia e voe gloazet-fall gant ur saezh tennet gant [[Philoctète]]. Kaset e voe war ar menez Ida en-dro, ha goulenn a reas digant Œnone, e wreg kentañ, ober war e dro. Nac'h a reas ar wreg ha mervel a reas ar gwaz.
 
Linenn 60 ⟶ 37:
 
== Liammoù diavaez ==
* [http://www.liverpoolmuseums.org.uk/picture-of-month/displaypicture.asp?venue=7&id=136 'Barnadenn Paris' gant William Etty] er [http://www.liverpoolmuseums.org.uk/ladylever/index.asp Lady Lever Art Gallery]
 
[[rummad:Mojennoù Hellaz]]