Chapel : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 4:
[[Image:Aachener Dom Oktogon.jpg|thumb|upright=0.8|Chapel en [[Aachen]], en Alamagn.]]
 
Ur '''chapel''' zo ur seurt [[iliz]] vihan, ouzhpenn an iliz-parrez, ma c'haller lavarout an [[oferenn]]. E [[Breizh]] e kaver kalz chapelioù war ar maez.<br />
Darn eus ar chapelioù a gaver er skolioù, en ospitalioù. Gwechall e veze unan e pep kastell.
 
==Gerdarzh==
Dont a ra eus ar ger latin ''capella'', diwar ''cappa'', "[[mantell]]". Kaoz a vefe, a-hervez, eus mantell [[Martinus Teurgn|Sant Varzhin]] ([[316]] - [[397]]).
 
 
==War ar maez==
Linenn 11 ⟶ 15:
A-wechoù ez int perc'hentiezh tud prevez (manerioù, kestell) pe an eskoptioù evit ar savadurioù bet savet goude 1905.
 
Forzh piv a vefe perc'henn warno ez eo ar person, bet lakaet war e bostanvet gant e eskob, an hini eo en deus ar gwir da implij ar chapel pe an iliz-parrez, keit ha ma vez lidet ingal en o diabarzh. Ma ne vez mui a lidoù ingal e c'hell ar prefed goulenn digant an eskob ma vefe disakret.
 
C'hoarvezout a ra muioc'h mui d'ar chapelioù bezañ implijet evel salioù da werzhañ pezhioù-arz (sant Sebastian Lanniliz), da aozañ sonadegoù (Langristin Plougastell), ha zoken da werzhañ traoù evit an douristed (e bro-Leon emañ evel-se pergen er chapelioù evit an Anaon er c'hlozioù-iliz) pe mirdioù (Sant Jozef Lesneven). Lod anezho, e manerioù pe e skolioù 'zo da skouer, a vez implijet evel salioù-levraouegiñ.
Linenn 24 ⟶ 28:
 
==En un iliz==
Ur chapel zo ivez ur rann eus an iliz gant un aoter. En ilizoù bras, [[iliz-kador]] pe [[iliz-chabistr]], e vez alies meur a chapel, ha meur a [[aoter]] ma reer lidoù disheñvel diouzh ar re a vez graet ouzh an aoter vras
 
==En ur c'hastell==
E kestell zo e oa bet savet ur chapel ivez.
 
 
==Er skolioù kristen==
Linenn 31 ⟶ 39:
 
<!--
 
 
== Étymologie ==
 
 
La [[chapelle palatine]] d'[[Aix-la-Chapelle]] (alors appelée Aix avant sa construction) a été nommée ainsi à partir du mot latin ''capa'', en référence à la [[relique]] de la [[Chape (catholicisme)|chape]] de [[Martin de Tours|saint Martin de Tours]] qui se trouvait dans l'édifice. Dès lors, grâce au rayonnement international d'Aix-la-Chapelle, le mot chapelle a ensuite été utilisé pour désigner d'autres édifices religieux.
 
== Variantes ==
 
Dans un grand édifice tel qu’une [[cathédrale]] ou une [[basilique]], une chapelle est une subdivision privée de l’édifice où étaient célébrées des cérémonies distinctes. La chapelle comprend donc un autel secondaire.
 
Lorsqu’une chapelle est rattachée à un [[château]], elle peut être qualifiée de « castrale ». L’usage de cette expression reste toutefois relativement rare, assez pour ne pas être référencée dans les [[dictionnaire]]s.
 
Une « sainte-chapelle » est une chapelle ayant reçu un échantillon de la [[Sainte Couronne|couronne d’épines]]. La [[Sainte-Chapelle]] de [[Paris]] est la mieux connue. La chapelle du [[château de Vincennes]] est un autre exemple de sainte-chapelle.
 
=== En Bretagne ===
 
 
En [[Bretagne]], chaque [[hameau]] possède sa chapelle, désormais entretenues par des associations. Chaque année, lors de la fête patronale, un [[Pardon (cérémonie)|pardon]] y est célébré. Il s'agit d'une [[messe votive]], avec procession de la bannière et de la statue du saint vénéré. Une fête populaire se déroule ensuite, dont les bénéfices aident à l'entretien du lieu et aux œuvres charitables.
 
Dans le centre de la Bretagne, dans le secteur de [[Pontivy]], une manifestation artistique, ''l'Art dans les Chapelles'', est organisée chaque été depuis [[1991]]. Elle permet à des œuvres d'[[art moderne]] (peinture, sculpture) d'être gratuitement présentées au public dans une vingtaine de lieux qui, sans cela, resteraient fermés et méconnus.
 
Adeilad ar gyfer gwasanaethau crefyddol [[Cristnogol]] yw '''Capel'''. Daw'r gair o'r [[Lladin]] ''capella'', bychanigyn o ''cappa'', "mantell". Y cysylltiad yw mantell [[Sant Martin o Tours]] ([[316]] - [[397]]), a gedwid fel crair crefyddol, ac a roddodd yr enw i'r adeilad.
 
Yn yr [[Eglwys Gatholig]], defnyddir "capel" fel term am adeilad lle gellir gweinyddu'r [[offeren]], ond nad yw'n eglwys y plwyf. Defnyddir y term hefyd am ystafell ochr mewn [[eglwys]]. Yng Nghymru, dyma'r term arferol ar gyfer lle o addoliad [[Ymneilltuaeth|Ymneilltuol]], a cheir nifer fawr ohonynt.
 
 
==Gweler hefyd==
* [[Rhestr Capeli Cymru]]
-->
 
===Kumunioù Breizh===
*[[Ar Chapel-Nevez]]
*e [[Breizh-Uhel]]
**[[Chapel-ar-Galc'hed]]
**[[Chapel-Erzh]]
 
==E Kembre==