João VI : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
D Bot : fr:Jean VI de Portugal zo ur pennad eus an dibab; Kemm dister
Linenn 1:
[[FileRestr:DomJoãoVI-pintordesconhecido.jpg |thumb| João VI, [[roue Portugal]]. ]]
'''João VI''' ([[Lisboa]] 1767-1826), a oa [[roue Portugal hag an Algarve]], roue Brazil ha goude impalaer.
Ren a reas e [[Rouantelezh Unanet Portugal]], Brazil hag an Algarve, etre 1816 ha 1822, ha goude ''de jure'' hepken adal 1822 betek 1825 daoust ma ne oa Rouantelezh Unanet ebet ken, met [[roue Portugal]] e voe adalek 1822 betek e varv e 1826. Pa voe anavezet dizalc'hiezh Brazil e [[feur-emglev Rio de Janeiro]] e 1825 e oa [[Impalaer Brazil]] hed-buhez, goude ma oa e vab [[Pedro Iañ]], a rene ''[[de facto]]'' koulz ha ''[[de jure]]''.
 
== E vuhez ==
Ganet e oa e Lisboa, kêr-benn Portugal, d'an 13 a viz Mae 1767, hag eno e varvas d'an 10 a viz Meurzh 1826.
Mab e oa da [[Maria Iañ ]] , rouanez Portugal, ha da b-[[Pedro III Portugal]], roue kenseurt.
 
Dimezet e voe e 1785, da 18 vloaz, da [[Carlota Spagn]], plac'hig 10 vloaz, merc'h da g-[[Carlos IV]], roue Spagn.
Linenn 12:
En [[1788]] e varvas José, ha setu João lakaet da bennhêr kurunenn Portugal, hag anvet da ''briñs Brazil'' ha da 17vet [[dug Braganza]]. E vamm rouanez, glac'haret da-heul ar bazhadoù-se a grogas da goll he spered, ma voe anvet João da rejantPortugal, de facto en 1792, ha de jure en 1798. Evit e bried Carlota, a oa ''priñsez Brazil'' abaoe 1788, a deuas da vezañ rejantez kenseurtez Portugal. <br />
 
=== Dispac'h gall ===
Goude kroget an Dispac'h gall en doa diskleriet ar brezel da Vro-C'hall en 1793. Faezhet e voe e arme, ha gwelloc'h e kavas Bro-Spagn tennañ he skoazell dezhañ evit ober ar peoc'h gant ar C'hallaoued, e 1795. Bec'h a oa war Bortugal, lakaet gant Napoleon, ha gant Spagn a gave gwell ober selloù flour d'hec'h amzeg kreñvañ.
Gant [[Brezel an Orañjez]] e 1801 e teuas Spagn a-benn da ziframmañ Olivença digant Portugal.
Linenn 21:
 
 
=== E Brazil ===
[[FileRestr:DomJoao6 CarlotaJoaquina.jpg|thumb| João VI hag e bried, ar rouanez [[Carlota Spagn| Carlota]].]]
 
E 1807 e voe aloubet Portugal gant soudarded c'hall Napoleone Buonaparte.
Linenn 33:
Gant e guzulerien e voe aozet modernaat ar vro hag he digeriñ d'ar c'henwerzh etrevroadel, gant ensavadurioù stabil.
 
=== Goude Napoleon ===
E 1811 e voe dieubet Portugal diouzh an arme c'hall. Met João VI ne fellas ket dezhaén distreiñ da Europa.
D'ar 16 a viz Kerzu 1815, ec'h embannas savidigezh « Rouantelezh unanet Portugal, Brazil hag an Algarvoù ». Gant kement-se e oa kreñvaet lec'h Brazil e-kreiz ar bed portugalat. E 1816, goude marv e vamm Maria Iañ, e Portugal, e teuas ar rejant da vout roue. Ha bec'h warnañ: e Portugal e felle d'an dud e teuje en-dro, hag e Brazil ne felle ket dezho e lezel da vont kuit ha dont da vezañ un drevadenn adarre. A-benn ar fin e tistroas João VI gant e lez da Lisboa d'an 3 a viz Gouhere 1821, goude envel ar priñs Pedro da rejant Brazil.
Linenn 46:
-->
 
== E vugale ==
Dimezet e oa d'an infantez spagnol [[Carlota Joaquina de Borbón]] (1775-1830). Nav bugel o doe, c'hwec'h merc'h ha tri mab (daou a voe rouaned Portugal).
 
Linenn 55:
# e [[1800]] [[Maria Francisca de Assis de Bragança|Maria Francisca de Assis]].
# e [[1801]] [[Isabel Maria de Bragança, regente de Portugal|Isabel Maria]].
# e [[1802]] Miguel, a voe [[Miguel Iañ Portugal]].
# e [[1805]] Maria de Assunção.
# e [[1806]] Ana de Jesus Maria.
 
== E varv ==
Mervel a reas João VI e Lisboa, d'an 10 a viz Meurzh 1826.
 
Linenn 71:
[[Rummad:Marvioù 1826]]
[[Rummad:Tiegezh Bragança]]
 
{{Liamm PuB|fr}}