'''Louis-René de Caradeuc de la Chalotais''' (Loeiz '''ar Chalotez''') a zo bet ganet e [[Roazhon]] e 1701 ha marvet eoeno bet er memes gêrivez e 1785. Ur prokulorProkulor eo bet e [[ParlamantBreujoù Breizh]] ha penn an eneberezh da benngomandant Breizh, an dug [[Emmanuel de Vignerot du Plessis, dug a Aiguillon|d'Aiguillon]], eo bet. P'en deus nac'het plegañ dirak ar Roue eo bet toullbac'het hag evit-se gwelet eo gant lod evel ar c'hentañ emsaver politikel brezhon.
Diaes eo lavarout eo bet ar Chalotez ur [[brogarour]] pa oa e pennobererezhbennobererezh stourm evit ma chomochomje bev "dreist-wirioù" e ensavadur a-eneb ar "galloud kreiz". Pennpatrom an "[[nagennour]] lealour", - evit implijout ur c'herienn ijinet gant [[Iwan an Diberder]] e deroù ar XIXvet kantved - eo bet marteze. Biskoazh n'en deus ar Chalotez burutellet reizhwiriegezh ar "galloud kreiz"-se nag arvaret diwar e benn ; war un dro e oa anezhan un ezel eus an "intelligentsia c'hall a neuze, mirelour ha "filozof" war un dro (re aes e tisoñjer ne oa ket [[Voltaire]] un dispac'her : un adreizhour, ur c'hempennour ne oa ken), savet gantañ levrioù - unan anezho diwar-benn desavadurezh (''Essai de l'Éducation nationale'', 1765), o tagañ ar [[Kumpagnunezh ar Jezuisted|Jezuisted]] - ha na c'heller kompren nemet er meizframm gall a neuze.
Toullbac'het e oa bet ar Chalotez e [[Pariz]], e [[Kastell an Tarv]] hag e [[Sant-Maloù]]. hag e oa deuet ar Breudoù a-benn da lakaat ar gouarnamant gall d'e zivac'hanhañ (da vezan kendalc'het)
