Yann Gonan : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Un tamm wikipediñ |
|||
Linenn 1:
[[Restr:Golo levr Yann Gonan.jpg|
Ganet eo '''Yann Gonan''', '''Jean Conan''', d'an [[3 a viz Gwengolo]] [[1765]] e karter [[Abati Santekroe]], e [[Gwengamp]] ([[Aodoù-an-Arvor]] a-vremañ) ha marvet d'an [[18 a viz Kerzu]] [[1834]] e [[Tredraezh]] (22). Ur [[barzh]] brezhonek eo.
▲[[Restr:Golo levr Yann Gonan.jpg|400px|thumbnail|Golo al levr Avanturio bet embannet gant Skol Vreizh]]
E dad a oa anvet Guillaume Conan hag e vamm, Mari Moalou. Ganet eo d'an 3 a viz Gwengolo 1765 e Santekroe en Gwengamp (Bro-Dreger 22200). Daou vreur en doa, unan a oa martolod hag a varvas er mor, egile, soudard, a voe lazhet en Itali.
D'an oad a 12 vloaz e teuas Yann Gonan da vezañ mevel en [[Abati Boporzh]], e [[Keriti-Pempoull]], e-lec'h ma tremene e nozvezhioù o lenn. Posubl eo e oad o klask ober ur manac'h anezhañ. An nebeud a c'hobr en deveze a zispigne da brenañ levrioù. Desket e voe dezhañ lenn a skrivañ en abati-se. Lenn a rae diouzh an noz diwezhat. E blijadur e oa. Lenn a rae al levrioù santel, an [[Testamant Kozh]] hag an [[Testamant Nevez]]. E berr-amzer o deskas dre eñvor. Goude se e lennas levrioù lezennel hag ivez levrioù diaoulek evel an [[Alibardon ]]!
E 1785, e voe anvet Yann Gonan da soner taboulin ur gompagnunezh soudarded e Gwengamp. Lesanvet e oa "Guingamp" pa oa soudard.
Ur plac'h a garas, met ne voe ket aotreet gant he zud da zimezién ganti. Da heul se eo en em ouestlas e 1786 da vont da besketa moru en [[Douar-Nevez]] met a-benn ar fin e teuas buan a-walc'h en-dro da Vreizh da Abati Boporzh ha d'al levraoueg e-lec'h ma plij dezhañ lenn ha studiañ.
Linenn 15 ⟶ 16:
Eurediñ a reas d'ar 24 a viz Genver 1789 gant Marguerite-Jacquette Menguy, ganti o devo daou vugel.
D'ar 24 a viz C'hwevrer 1792, d'an oad a 27 vloaz, e tistroas d'an arme, ha gant e rejimant e tapjont an Tuilerie. En
Ar bloaz war-lerc'h e 1793 en e vorzhed, hag adkaset d'ar gêr e 1794 da heul ur gwallzarvoud all.
Mervel a reas Marguerite-Jacquette Menguy, e wreg, d'ar 25 a viz Genver 1797. Addimeziñ a reas Yann Gonan, hag
===
Neuze e teuas da vezañ gwiader evel e dad, ha mont a rae er menajoù e-kostez Tredraezh ha Lokmikael da labourat. War an reas [[Fañch an Uhel]] (an Uzel) da welout e vugale ha ne deuas ket a-benn da saveteiñ an holl dornskridoù, rak gwerzhet e oa bet ar bern paper-se evit pakañ traoù evit talvoudegezh 3 lur-gall.▼
[[Restr:Avanturio-diell.jpg|400px|right|thumbnail|Dornskrid an Avanturio]]▼
Ar pezh a blije dezhañ en galleg a lakae e stumm gwerzennoù brezhonek. Skrivet en deus ur varzhoneg emvuheziadur e brezhoneg a dremen 7000 gwerzenn o tanevelliñ e vuhez ha dreist-holl e veajoù pesketa hag arme. Anvet eo : Avanturio ar citoian Jean Connan a Voengamb. Dre zigouez e voe adkavet an dornskrid e levraoueg kastell Lesquiffiou e Pleiber-Krist e-kreiz ar c'hantved diwezhañ. Ennañ e vez danevellet gantañ e boanioù-spered soudard bloaz II ar Republik da goulz an Dispac'h Gall. Skrivet e voe se gantañ pa oa gwiader ha kozh e Tredraezh.▼
==E familh hag e vugale==
Setu amañ roll ar vugale en deus bet gant e ziv wreg :
Linenn 32 ⟶ 39:
* Joseph Conan (1811 – 1812).
▲Neuze e teuas da vezañ gwiader evel e dad, ha mont a rae er menajoù e-kostez Tredraezh ha Lokmikael da labourat. War an reas [[Fañch an Uhel]] (an Uzel) da welout e vugale ha ne deuas ket a-benn da saveteiñ an holl dornskridoù, rak gwerzhet e oa bet ar bern paper-se evit pakañ traoù evit talvoudegezh 3 lur-gall.
▲[[Restr:Avanturio-diell.jpg|400px|right|thumbnail|Dornskrid an Avanturio]]
▲Ar pezh a blije dezhañ en galleg a lakae e stumm gwerzennoù brezhonek. Skrivet en deus ur varzhoneg emvuheziadur e brezhoneg a dremen 7000 gwerzenn o tanevelliñ e vuhez ha dreist-holl e veajoù pesketa hag arme. Anvet eo : Avanturio ar citoian Jean Connan a Voengamb. Dre zigouez e voe adkavet an dornskrid e levraoueg kastell Lesquiffiou e Pleiber-Krist e-kreiz ar c'hantved diwezhañ. Ennañ e vez danevellet gantañ e boanioù-spered soudard bloaz II ar Republik da goulz an Dispac'h Gall. Skrivet e voe se gantañ pa oa gwiader ha kozh e Tredraezh.
▲===Oberennoù===
7 dornskrid en deus savet met n'eus bet kavet ken nemet 4 :
* 'Vie de Louis Eunius', 1847
Linenn 59 ⟶ 60:
- « Ar vue a Sant ar voan » - la vie de Saint Yves (bibliographie versifiée de Saint Yves se trouvant à la bibliothèque du château de Lesquiffiou en Pleyber-Christ, commencée semble-t-il en 1827).
Ne skriver ket ken ar yezh evel ma rae Yann Gonan, levezonet da vat gant ar "brezhoneg beleg" breinet gant ar galleg. Kement en deus lakaet a c'halleg ken e vez trubuilhet al lenner alies.
Linenn 66 ⟶ 67:
Studiet en deus kalz ar skridoù koshoc'h, reoù ar pezhioù-c'hoari kozh. Adkavout a reer a-wechoù, moarvat hep gouzout dezhañ zoken, aspadennoù eus ar brezhoneg-krenn evel enklotennoù pe glotennoù diabarzh.
Kavet a zo bet 14 tresadenn en dornskridoù "Louis Eunius », « Santes Jenovefa » hag « Avanturio ar Citoien Jean Conan a Voengamb ». Gwelet e vez e plij se kalzik dezhañ. E-barzh « Santes Jenovefa » eo e kaver ar muiañ anezhe hag ar re vravañ.
* 'Revue d'histoire moderne et contemporaine', Gouere-Gwengolo 1992, a c'heller gwelet el lec'hienn-mañ : http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k5446894r.image.hl.r=Pleyber-Christ.f3.langFR [archive]▼
==Liammoù diavaez==
▲* ''Revue d'histoire moderne et contemporaine'', Gouere-Gwengolo 1992, a c'heller gwelet el lec'hienn-mañ : [http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k5446894r.image.hl.r=Pleyber-Christ.f3.langFR
{{DEFAULTSORT:Conan, Jean}}
[[Rummad:Ganedigezhioù 1765]]
[[Rummad:Marvioù 1834]]
[[Rummad:Skrivagnerien vrezhonek]]
| |||