Pedro Iañ Kastilha : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 1:
*''Ur bajenn disheñvelout [[Pedro de Castilla]] zo ivez''.
[[Restr:Estatua de Pedro I el Cruel (M.A.N.) 01.jpg|thumb|Delwenn Pedro Iañ.]]
'''Pedro Iañ Kastilha''' ([[Burgos]], [[1334]]-[[1369]] [[Montiel]]), lesanvet ''el Cruel'', hag ''el Justo'' pe '' el Justiciero'' gant e harperien, a voe [[roue Kastilha]] ha [[roue León]] war-lerc'h e dad adalek [[1350]] betek e varv, lazhet gant e hantervreur, ha diwezhañ roue eus [[tiegezh Bourgogn]]. <br />
 
Dont a ra e lesanv ''el Cruel'' eus ar roll hir eus an droulazhoù gourc'hemennet gantañ pa en doe da stourm ouzh emsavadegoù ha da ren brezelioù e-pad e 19 vloaz ren. Ma voe kriz ouzh an uhelidi ne voe ket kement ouzh pobl Kastilha. Gwareziñ a reas yuzevien ha muzulmaned e rouantelezh. Brudetoc'h en al lesanv roet gant e enebourien avat dre ma'z eas an tu gounid gant e enebourien bolitikel. Bec'h en doe dreist-holl gant e [[hantervreur]] [[Enrique II Kastilha| Enrique]] hag abalamour-da se e krogas etrezo [[Kentañ brezel-diabarzh Kastilha]], a echuas pa voe lazhet Pedro gant Enrique.
 
 
==E vuhez==
Ganet e oa e tour manati Santa María la Real de Las Huelgas, en kêr [[Burgos]]. Mab e oa da [[Alfonso XI]] (1311–1350) ha da [[Maria Portugal]] (1313–1357). E vamm a oa merc'h da [[Afonso IV]], [[roue Portugal]], ha savethi eo "A fermosíssima Maria" (Maria kaer-meurbet) er varzhoneg [[Os Lusíadas]] gant [[Luís de Camões]]. Ganti e voe gantisavet en [[alcázar Sevilla]], pa veze e dad o vevañ gant e serc'h [[Leonor Núñez de Guzmán‎]]. Desket e voe gant ar Portugalad [[Juan Alfonso de Alburquerque]].
 
Hervez ar c'hanseller ha kroniker Pero López de Ayala, e oa morlivet e zremm, glas e lagad, ha melen e vlev. Bras e oa (1.83 m) ha kreñv. Kustum e oa da labourat kalz, ha nay e oa gant ar merc'hed. Desket e oa, gwareziñ a rae an arzoù, hag en e yaouankiz e prizie sonerezh ha barzhoniezh.
Linenn 18 ⟶ 17:
En amzer-se e oa bec'h etre ar c'hostezennoù a bep seurt a oa en-dro d'ar galloud: ar vugale en doa bet ar roue Alfonso XI gant [[Leonor de Guzmán]], an infanted [[Kurunenn Aragon|aragonat]], kendirvi ar roue, hag e vamm, ar rouanez [[Maria Portugal]].
 
En 1351, lese royaumesoa derouantelezhioù Francebro-C'hall etha deKastilha Castilleen envisagentsell d'organiser unda mariagezimeziñ duar princepriñs PierrePedro avecgant Blanche de Navarre, veuveintañvez dear Philipperoue VIgall de[[Fulup FranceVI]], tentativemet quin'eas échoueket devantan ledimezién refusda debenn-vat rak ne l'intéresséefelle àket d'an seintañvez remarieraddimeziñ : « lesne reinesaddimez deket Francerouanezed neBro-C'hall se», remarientemezi. point ».<!-- L'année suivante, un accord est passé avec l'Angleterre pour un mariage avec la princesse Jeanne. Celle-ci décède moins d'un an plus tard, empêchant ainsi la réalisation du projet.
<!--
En 1351, les royaumes de France et de Castille envisagent d'organiser un mariage du prince Pierre avec Blanche de Navarre, veuve de Philippe VI de France, tentative qui échoue devant le refus de l'intéressée à se remarier : « les reines de France ne se remarient point ». L'année suivante, un accord est passé avec l'Angleterre pour un mariage avec la princesse Jeanne. Celle-ci décède moins d'un an plus tard, empêchant ainsi la réalisation du projet.
 
Ces diverses tentatives d'alliances venant de France et d'Angleterre sont principalement motivées par l'existence d'une puissante flotte castillane qui aurait permis à celui des belligérants qui en obtiendrait l'appui, de contrôler la Manche.
Linenn 36 ⟶ 34:
Fernando a voe drouklazhet un toullad bloavezhioù goude, war urzh Pedro IV Aragón. Juana hag Isabel Núñez de Lara, an infant Juan de Aragón ha mamm an infanted aragonat Juan ha Fernando ha moereb Pedro Iañ, a voe drouklazhet mare pe vare dre urzh Pedro Iañ Kastilha. Piv a dennas gounid eus an torfedoù-se, nemet mab bastard ar roue Alfonso, an hini a vo Enrique II Kastilha, a en em gave en hevelep lec'h eus Aragón ma voe drouklazhet an infant Fernando ha breur Enrique, Tello de Castilla, aotrou kenseurt Bizkaia, a guzhas drouklazh e bried Juana de Lara, itron Bizkaia, diwar zorn Pedro.
 
En hañvezh 1353 e voe rediet Pedro, gant e vamm hag an uhelidi, da zimeziénzimeziñ da Blanche de Bourbon; he deserteddilezel hera atreas oncekenkent. <!-- This marriage necessitated Peter's denying that he had married María, but his relationship with her continued and she bore him four children. He also apparently went through the form of marriage with a lady of the family of Castro (who bore him a son who died young, after Peter's death), then deserted her. A period of turmoil followed in which the king was for a time overpowered and in effect imprisoned. The dissension within the party striving to coerce him enabled him to escape from Toro, where he was under observation, to Segovia.[4]
<!--
En hañvezh 1353 e voe rediet Pedro, gant e vamm hag an uhelidi, da zimezién da Blanche de Bourbon; he deserted her at once. This marriage necessitated Peter's denying that he had married María, but his relationship with her continued and she bore him four children. He also apparently went through the form of marriage with a lady of the family of Castro (who bore him a son who died young, after Peter's death), then deserted her. A period of turmoil followed in which the king was for a time overpowered and in effect imprisoned. The dissension within the party striving to coerce him enabled him to escape from Toro, where he was under observation, to Segovia.[4]
 
In 1361, Queen Blanche died at Medina Sidonia. Legend claims that Peter murdered her: one version of the story says she was poisoned, another that she was shot with a crossbow.[5]