Tsar Bomba : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Dishual (kaozeal | degasadennoù)
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 1:
[[File:Tsar Bomba Chelyabinsk-70.jpg|thumb|300 px|Un adsevel eus ar vombezenn ''Tsar Bomba'' e mirdi an armoù- derc'hanel [[Chelyabinsk-70]]]]
'''Tsar Bomba''' ([[Rusianeg]]: Царь-бомба; "Bombezenn Tsar", "Ivan an tev", "Rouanezh ar bombezennoù", "Bombezenn Impalaer", [[Tsar]] o vezañ awenet gant ar ger [[Caesar]]). Kaoz a vez a-dreñv al lesanvioù-se eus ar vombezenn AN602 ur vombezenn hidrogen. Bet eo ar vombezenn derc'hanel pe nukleel kreñvañ a zo bet tarzhet en Istor Mab-den. Ul lod ez eo eus redadeg an armoù etre ar bloc'had Soviedel hag ar bloc'had Kornôg.
[[File:Ivan bomb.png|thumb|300 px| Lec'hiadur test tarzhadenn an ''Tsar Bomba'']]
 
D'an 30 a viz here 1961 da 11eur 32<ref name="test">[http://nuclearweaponarchive.org/Russia/TsarBomba.html], Nucleararchive.org</ref> e oa bet graet an test gwirion eus an ''Tsar Bomba'', chomet eo an test meur war un tarzhadenn a orin nann naturel. A-wechoù e vez kaoz eus ar bombezenn en ur vezañ lesanvet '''Kuz'kina Mat'''' ([[Rusianeg]]: Кузькина мать, Mamm Kuzka) dre bromesa [[Nikita Khrushchev]] da ziskouez d'ar Stadoù-Unanet ur "Kuz'kina Mat'" e-kerzh Emvod-meur [[Aozadur ar Broadoù Unanet]] e 1960.
[[File:Comparisons of other mushroom clouds.jpg|thumb|300 px|Keñveriadenn etre kebell-touseg nukleel]]
'''''Tsar Bomba''''' ([[Rusianeg]]: Царь-бомба; "Bombezenn Tsar",) pe c'hoazh "Ivan an tevTev", "RouanezhRouanez ar bombezennoù", "Bombezenn Impalaer", [[Tsar]] o vezañ awenet gant ar ger [[Caesar]])., Kaoz a vez a-dreñv aleo lesanvioù-se eus ar [[bombezenn|vombezenn]] AN602 ur vombezenndre [[hidrogen.]] Bet eo ar vombezenn derc'hanel pe nukleel kreñvañ a zo bet tarzhet en Istor Mab-denAN602.<br Ul/> lod ez eo eus redadeg an armoù etre ar bloc'had Soviedel hag ar bloc'had Kornôg.
Bet eo ar vombezenn [[gremm derc'hanel|derc'hanel]] pe nukleel greñvañ a zo bet lakaet da darzhañ en Istor [[Mab-den|Mab-den]]. Ul lodenn eo eus redadeg an armoù etre ar bloc'had [[URSS|soviedel]] hag ar bloc'had kornôgel.
 
D'an [[30 a viz Here]] [[1961]] da 11 eur 32<ref>[http://nuclearweaponarchive.org/Russia/TsarBomba.html ''Tsar Bomba'']</ref> e oa bet graet an test gwirion eus an ''Tsar Bomba'' ; chomet eo an test meur war un darzhadenn a orin nann naturel.<br />
Ar vombezenn a zo bet sevenet gant an URSS, an nerzh a zo etre 50 hag 58 megadonennoù [[TNT]]. Dindan un doare ofisiel ne vije bet nemet ur vombezenn Tsar Bomba o vezañ bet savet ha lakaet da dest d'an 30 a viz here 1961, en enezeier [[Novaya Zemlya]], e [[Sukhoy Nos]].
'''Kuz'kina Mat'''' ([[Rusianeg]]: Кузькина мать, Mamm Kuzka) a reer eus AN602 a-wechoù, pa reer dave da bromesa [[Nikita C'hrouchtchov]] da ziskouez da [[Stadoù-Unanet Amerika]] ur "Kuz'kina Mat'" e-kerzh Emvod-meur [[Aozadur ar Broadoù Unanet]] e [[1960]].
 
ArGant vombezennURSS ae zovoe betgraet sevenetar gantvombezenn an URSS, an nerzh a zo; etre 50 hag 58 megadonennoù[[kilogramm|megatonennoù]] [[TNT]]. Dindane unoa doarehe ofisiel ne vije bet nemetgalloud. urUr vombezenn ''Tsar Bomba'' ohepken vezaña betvoe savet haez-ofisiel, lakaet dahag destamprouet d'an 30 a viz here 1961, en enezeier [[Novaya Zemlya]], e [[Sukhoy Nos]].
 
== Sell teknikel war an ''Tsar Bomba'' ==
27 tonenn ae oa ra[[pouez]] ar bombezennvombezenn. RankoutRekis ae raoa e kouezhañkouezhje eus 8000 metrad evit gellout tarzhañ. Implijet e vezvoe un [[harzlamm]] evit ma vefe skoet mat ar bombezenn.
 
A-hervez n'eo bet an test nemet unan bihanoc'h evit gwir efed an ''Tsar Bomba'', rak re zañjerus e oavije bet gwelethec'h unamprouiñ teste gantbarr anhe nerzh kreñvañgalloud, ha n'enhe dije bet roet chañs ebet da lestrad ar c'harr-nij bombezer da zreistvevañzreistbevañ.
27 tonenn a ra ar bombezenn. Rankout a ra kouezhañ eus 8000 metrad evit gellout tarzhañ. Implijet e vez un harzlamm evit ma vefe skoet mat ar bombezenn.
 
A-hervez n'eo bet an test nemet unan bihanoc'h evit gwir efed an ''Tsar Bomba'', re zañjerus e oa bet gwelet un test gant an nerzh kreñvañ ha n'en dije bet roet chañs ebet da lestrad ar c'harr-nij bombezer da zreistvevañ.
 
== Test an ''Tsar Bomba'' ==
[[File:Tupolev Tu-95MS (4321423677).jpg|thumb| left|[[Tupolev]] [[Tu-95MS]], an doare karr-nij a voe implijet evit test an ''Tsar Bomba'']]
Ur c'harr-nij [[Tupolev]] ispisialTU-95V arbennik a oa bet sevenenetsavet a-benn anevit testamprouiñ ar bombezennvombezenn ''Tsar Bomba'', unan TU-95V anezhañ.
 
ArSeizh [[metr|kilometrad]] e voe treuzkiz ar voulenn-dan a voe krouet dre tarzhadenndarzhadenn an ''Tsar Bomba'' a reas 7 kilometrad kelc'h, anha tugwelet ae oa bet da weletvoe an darzhadenn da 1000 kilometrad pellder eustro-dro d'al lec'h tarzhtarzhañ<ref name="TxB">[http://www.tuxboard.com/tsar-bomba-la-plus-puissante-de-toutes-les-bombes/ ''Tuxboard'']</ref> . War 100 kilometrad tro-dro e oa bet distrujet an holl savadurioù, betek 500 kilometrad eus al lec'h-tarzh e oa bet torret prenestrprenestroù.
 
Kabell65 kilometrad e voe uhelder kabell-touseg nukeel an darzhadenn, ada oa 65 kilometrad uheldergeñveriañ padalouzh hini [[Hiroshima#Kenta.C3.B1_bombezadeg_atomek_ar_bed|tarzhadenn Hiroshima]] na oa nemet 12 kilometrad. An tuTu a zo ivez da geñveriañ gantouzh uhelder menez uhelañ ar bed, [[Menez Everest]], a na ra eñn'eo nemet 8.8 kilometrad e uhelder.<ref> http:name="TxB" //www.tuxboard.com/tsar-bomba-la-plus-puissante-de-toutes-les-bombes/</ref>.
 
Ken bras ez eo bet nerzh an darzhadenn ma gouezaskouezhas ar c'harr-nij bombezer eus 1 c'hilometradkm uhelder, ; dont a reas a-benn memestra lestrad blenerienbleinerien ar c'harr-nij da nijal kuit hag hep kudenn all etrezek hoo aerborzh lorcloc'hañ.
[[File:Tsar Bomba Paris.png|thumb|Left| Raksell tarzhadenn un ''Tsar Bomba'' war kêr [[Pariz|Bariz]]]]
 
== Liammoù diavaez ==
* [http://nuclearweaponarchive.org/Russia/TsarBomba.html nuclearweaponarchive ''Tsar Bomba''] {{en}}
 
* [https://www.youtube.com/watch?v=sQ8qWpWK0Lk Filmig diellDiellfilmig gant Arte]
* [http://nuclearweaponarchive.org/Russia/TsarBomba.html nuclearweaponarchive Tsar Bomba]
 
* [https://www.youtube.com/watch?v=sQ8qWpWK0Lk Filmig diell gant Arte]
 
== Notennoù ha daveennoù ==
<references />
 
[[Rummad:Bombez]]