Tre ha lanv : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 7:
 
== Mare ==
Kresk-digresk ar mor a zo anvet ar ''mareoù'', un [[anadenn]] a weler war aodoù an holl vorioù bras pa deu ul [[luskelladur]] etre live uhel ha live izel e-doug un [[devezh]] hepken. An uhelvor a zo pa vez ar mor en e uhelañ hag an [[daere]] pe izelvor pa vez en e izelañ.
Amprestet eo bet ar ger mare digant ar [[galleg]] ''marée''. Ledanaet eo bet e ster evit ar prantad amzer hir pe verr. ''Morad'' a vez lavaret ivez. Implijet e vez ivez evit ar prantad amzer ma ya ar bagoù-pesketa er mor.
 
== Lanv ==
Al '''lanv''' eo lusk live ar mor pa deu war-grec'h bemdez, pe div wech en deiz. Goude dezhañ degouezhout en e uhelañ e ya live ar mor war-draoñ en dro, en ul lusk hag a vez anvet an [[tre (mor)|tre]] a-hed ar [[prantad]]-se.
 
Gant al lanv hag an tre e vez kaoz eus [[anadenn]] ar [[mare (mor)|mare]]où, hemañ kaset dindan levezon al [[Loar]] hag an [[Heol]]. P'emañ live ar mor etre hini al lanv hag hini an tre e vez kaoz eus ar [[gourlen]].
 
== Tre ==
An '''tre''' eo al [[lusk]] a ya div wech an deiz (met unan hepken er [[Meurvor Habask]]) gant ar [[mor]]ioùmorioù (hag ar [[meurvor]]ioù) pa tiskenn o liveoù war-draoñ. Dindan levezon al [[Loar]] e c'hoarvez an [[anadenn]]-se hag a zeu e digresk c'hwezhadur [[tolzennadtolz]]ennadoù an [[dour]]ioù goude m'eo tremenet ar blanedenn vihan.
An daou lusk kontrol, al [[lanv]] hag an tre, a zo anadenn ar mareoù. Ur ger all a zo evit an tre : an ''dichal'' (kontrol : [[chal]]).<br />
P'eo deuet ar mor en e live izelañ emañ an [[daere]] pe an ''izelvor''. Pa teu an tre ez eus [[kasenn]]où a c'hell bezañ kreñv e lec'hioù strishaet evel an [[aber]]ioù hag etre an [[enez|inizi]] hag ar [[karreg|c'harregoù]]. Un dañjer bras eo evit an neuñvierien, [[bag|bigi]] bihan ha [[lestr|listri]] hep nerzh [[poulzerezh]].
 
== Orin ar c'hoarvoudenn ==
[[Restr:Pływy morskie.svg|right|thumb|300px|''Mont en dro al lanv'']]
 
 
 
 
== Al lanvioù bras ==
 
== Kenefeder al lanv ==
EstaoletEztaolet e vez e kantvedennoù adalek 20 betek 120. Diskouez a ra nerzh al lanv.
 
Estaolet e vez e kantvedennoù adalek 20 betek 120. Diskouez a ra nerzh al lanv.
 
== Arsellerezh ar mareoù ==
War ribloù ar morioù hag an [[aber]]ioù e vez gwelet live ar mor mont d'ul live uhel hag goude ur prantad amzer berr mont d'ul live izel. Er [[Meurvor Atlantel]] e weler ar c'hresk o erruout e-pad un c'hwec'h [[eilenn|eurvezh]] ha memestra evit an digresk. E morioù all e vez kelc'hiadoù hiroc'h. Er [[Meurvor Habask]] ez eus mareoù war daouzek eurvezh.<br />
An diforc'hioù etre al liveoù a c'hall bezañ bras : un dek [[metr]] bennak e aberioù zo hag ugent [[kantimetr]] er morioù kloz pe beuzkloz evel ar [[Mor Kreizdouarel]] pe [[Pleg-Mor Mec'hiko]].<br />
Dre vras eo strishoc'h an diforc'h war an [[aod]]où sonn hag ar c'hontrol evit an aodoù plat.<br />
War daou boent emañ [[kelc'hiad]] ar mareoù, met luskelladurioù kempleshañ a zo pa ne ya ket ar mor er memes live bemdez. Pa 'z eus diforc'hioù bras e lavarer eo mare ar [[reverzhi]].<br />
E [[baeBae Fundy]] e [[Kanada]] e kreder eo ar mareoù uhelañ e-keñver an [[daere]] (al live izelañ), 16 metrad er reverzhioù brasañ.
 
== Lavaroù ==
Linenn 48 ⟶ 44:
 
== Pennadoù kar ==
* [[gourlenGwagenn]]
* [[gwagenn]]
* [[mor]]
 
== Levrlennadur ==