Tự Đức : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 15:
 
====[[Europiz]] e Vietnam====
Kas a reas Frañs ur c'horf brezelekaat bras ha tagañ a reas adalek su Vietnam. Stourm kalonek a reas armeoù Nguyễn e-pad ur mare met re diamzeret oa o armoù hag o zaktik evit dont a-benn eus ar C'hallaoued. Goulenn a reas Tự Đức sikour digant e bennaotrou, impalaer [[Qing]] [[Sina ]]. Kregiñ a reas neuze brezel etre Frañs ha Sina. Echuiñ a reas an emgannoù tro-dro da [[Hanoï]] etre Frañs hag armeoù Sina hag ar morlaeron [[Banieloù-Du]] gant trec'h Frañs. Dilezel a reas impalaer Sina e aotrouniezh gladdalc'hel war Vietnam. Anavezout a reas renerezh Frañs war ar vro.
 
====Reuz diabarzh hag emglev gant Frañs====
Gwashaet e vo an traoù gant emsavadegoù nevez e diabarzh ar vro. Ur boaz oa a-hed prantad ren ar rummad-impalaerien Nguyễn. kantadoù a emsavadegoù bihan a c'hoarvezas enep o renerezh. Ar gwaskerezh kriz met diefed enep ar visionerien gristen a voe ur vammenn vras a reuz. Muntr eurmeur a eskob spagnol a roas abeg d'ar C'hallaoued ha d'ar Spagnoled da aloubiñ ar vro hag a zegasas kemereidigezhkemeredigezh Saigon. E [[1848]] e roas Tự Đức urzh d'an holl gristenien vietnamat dilezel o relijion pe e vefent merket war o dremm gant ur sin a zisivoud hag e vefe lemmet diganto pep gwir. Lakaat a reas se an holl Europiz enep dezhañ hag e pellaas pep spi da gaout sikour evel reuzied ar bed diavaez.
Pa oa an armeoù gall o tostaat eus ar gêr-benn e krogas emsavadegoù. Aon en doe Tự Đức gwelout e c'halloud diskaret. Gwelloc'h e voe dezhañ en em glevout gant ar C'hallaoued daoust d'an dilezadurioù mezhekaus a vefe d'ober evit gellout bezañ trec'h war an emsavadeg. Asantiñ a reas e teufe lodenn su Vietnam, [[Kochinchina]]
[[skeudenn:Grave tu duc.jpg|left|thumb|Bez Tự Đức]]
<!--
 
Pa oa an armeoù gall o tostaat eus ar gêr-benn e krogas emsavadegoù. Aon en doe Tự Đức gwelout e c'halloud diskaret. Gwelloc'h e voe dezhañ en em glevout gant ar C'hallaoued daoust d'an dilezadurioù mezhekaus a vefe d'ober evit gellout bezañ trec'h war an emsavadeg. Asantiñ a reas e teufe lodenn su Vietnam, [[Kochinchina]], da vezañ un drevadenn c'hall hag e vefe e vro didan warez Frañs. Kounnar a
2.3 European conquest
2.4 Rebellions
2.5 Treaties
3 Death
4 Reference
 
[[skeudenn:Grave tu duc.jpg|dehou|thumb|Bez Tự Đức]]savas ha meur a hin a nac'has an emglev hag a stourmas evit frankiz o bro o tamall da Dự Đức bezañ gwerzhet e vro.
Treaties He signed away the southernmost of Vietnam, Cochinchina, to be a French colony and accepted the status of a French protectorate for his country. This caused a huge uproar, and many, such as the famous mandarin Trương Định, refused to recognize the treaty and fought on in defense of their country, denouncing Tự Đức for surrendering any part of their homeland.
Death
 
Ne vevas ket evit gwelout efedoù gwashañ an trevadennerezh. gwelet e vez evel diwezhañ impalaer Vietnam peogwir e voe en hini diwezhañ o ren ar vro en un doare dizalc'h. Mervel a reas e 1883. N'en doa bet bugel ebet. Lezel a reas e dron d'e vab advabet Dục Đức a voe lemmet e garg digantañ goude tri devezh gant kargidi eus al lez.
Emperor Tự Đức did not live to see the worst effects of colonialism on his country, but he is often regarded as the last Emperor of Vietnam, since he was the last to rule independently. A case of smallpox left him impotent so he had no children despite a huge harem of wives he kept in his palace. According to legend, he died in 1883, cursing the French with his dying breath. After his death his adopted son Dục Đức was deposed by court officials after a reign of three days.[2]
References
 
"South China in the Imperial Era: South China from 1800 to the fall of the Qing in 1911". CPA Media. 2008. Retrieved 9 July 2010. "[...] the Black Flags and their leader, Liu Yung-fu, were to acquire a certain dubious legitimacy and fame in the service both of the Vietnamese king, Tu Duc, and of the latter's Qing suzerains in their struggle against French imperialism in Tonkin."
 
Bruce M. Lockhart, William J. Duiker Historical Dictionary of Vietnam 2010 -Page 154 "A younger brother and adopted son of Emperor Tự Đức, he succeeded his nephew Dục Đức after the latter was deposed by court officials in 1883. Hiép Hoa attempted to wrest power back from these officials, but he was not strong enough"
 
Chapuis, Oscar (2000). The Last Emperors of Vietnam. Westport, Connecticut: Greenwood Press. ISBN 0-313-31170-6. OCLC 42296168.