Rakc'hwezhadur : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Neal (kaozeal | degasadennoù)
achu8
Neal (kaozeal | degasadennoù)
DDiverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 1:
Er [[yezhoniezh]] e vez implijet an termen '''rakc'hwezhadur''' ([[Saozneg|saoz.]]: [[:en:Preaspiration|''preaspiration'']]) war dachenn ar [[fonetik]] hag ar [[fonologiezh]] evit komz eus ur ur prantadig [[Mouezh (yezhoniezh)|divouezh]] pe ur prantadig [[c'hwezhadur (yezhoniezh)|c'hwezhadur]] a-raok fazenn serradur ur [[kensonenn dre serriñ]].
 
Peurliesañ e vez klevet ur seurt [h] jsut a-raok ar [[kensonenn|gensonenn]], treuzskrivet [ʰ] hervez reolennoù al [[LFE|lizherenneg fonetikel etrebroadel]]. Distaget e meur a doare resis all a c'hell bezañ ar c'hwezhadur avat, alies hervez [[lec'h distagadurdistagañ]] ar gensonenn ma vez distaget dirazi pe ar [[vogalenn]] gent, da skouer [ç] da heul ur [[vogalenn serr]], pe c'hoazh [x] pe zoken [f] (kv. distagadur "c'hwi" > [fi] e [[rannyezh|rannyezhoù]] [[brezhoneg|brezhonek]] zo).
Er [[yezhoniezh]] e vez implijet an termen '''rakc'hwezhadur''' ([[Saozneg|saoz.]]: [[:en:Preaspiration|''preaspiration'']]) war dachenn ar [[fonetik]] hag ar [[fonologiezh]] evit komz eus ur ur prantadig [[Mouezh (yezhoniezh)|divouezh]] pe ur prantadig [[c'hwezhadur]] a-raok fazenn serradur ur [[kensonenn dre serriñ]].
 
Peurliesañ e vez klevet ur seurt [h] jsut a-raok ar [[kensonenn|gensonenn]], treuzskrivet [ʰ] hervez reolennoù al [[LFE|lizherenneg fonetikel etrebroadel]]. Distaget e meur a doare resis all a c'hell bezañ ar c'hwezhadur avat, alies hervez [[lec'h distagadur]] ar gensonenn ma vez distaget dirazi pe ar [[vogalenn]] gent, da skouer [ç] da heul ur [[vogalenn serr]], pe c'hoazh [x] pe zoken [f] (kv. distagadur "c'hwi" > [fi] e [[rannyezh|rannyezhoù]] [[brezhoneg|brezhonek]] zo).
 
Ral a wezh e vez implijet ar rakc'hwezhañ gant [[yezh|yezhoù]] ar bed ha peurliesañ ne dalvez nemet da [[alofonenn]] kensonennoù [[kensonenn|''lenis'']] pe [[kensonenn|''fortis'']] da heul ur vogalenn peurliesañ warni an [[taol-mouezh]] pennañ.
 
Brudet eo ar [[yezhoù skandinavek]] abalamour ma vez kavet enne kensonennoù rakc'hwezhet, dreist-holl an [[islandeg]], ar [[faroeg]] ha rannyezhoù [[norvegeg|norvegek]] ha [[svedeg|svedek]]. Kavet e vez ivez ar rakc'hwezhañ e [[gouezelggouezeleg Skos]], er [[mongoleg]], [[yezhoù samiek]] zo hag en un nebeud yezhoù komzet en [[Amerikaoù]], en o zouez rannyezhoù [[kreeg|kreek]], an [[ojibweg]], [[Meskwakieg]] hag ar [[hopieg]] language|Hopi]].
 
Setu un nebeud skouerioù diwar an [[islandeg]] ma c'hell bezañ rakc'hwezhet ur gensonenn nemet da heul ur vogalenn warni an taol-mouezh: