Iolo Morganwg : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
D Bot: Migrating 12 interwiki links, now provided by Wikidata on d:Q547716
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 1:
[[Skeudenn:Iolo Morganwg.jpg|thumb|right|200px|Iolo Morganwg]]
'''Iolo Morganwg''' ({{API|/ˈjo.lo mor.ˈgan.nug/}}) a oa anv-barzh ''Edward Williams'', ganet e ([[Llancarfan]], e [[Morgannwg]], e kreisteiz [[Kembre]], [[1747]]-[[1826]]). ([[Iolo]] eo berradur [[Iorwerth]] - doare kembraek [[Edouarzh]]).
 
Goude ur pennad war-dro ar frañmasonerezh en em ouestlas Iolo Morganwg da sevel liderezh ha prederouriezh an drouizelezh vodern. Gantañ e voe bodet kentañ [[Gorsedd]], ''Gorsedd Beirdd Ynys Prydain'' e 1792 war dorgenn Primrose e [[Londrez]]. Embann a rae e oa chomet bev an hengoun drouizel goude an aloubadeg roman , ar c'hristenekaat hag an heskinerezh graet gant ar rouanez saoz [[Elizabeth Iañ]].
 
An drouizouriezh nevez sav etsavet gant Iolo a zo anezhi ur meskaj etre elfennoù eus ar gristeniezh, [[mojenn Arzhur]], rakromantelezh e doare [[William Blake]] hag elfennoù eus ar mojennoù [[keltek]].
 
Skrivet en deus un « Druid's Prayer » ([[pedenn an Drouiz]]), unan eus pezhioù pouezusaén liderezh ar [[Gorsedd]]. Diwarnañ eo savet liderezh ''Gorsedd Breizh'' krouet war-lerc'h eisteddfod Cardiff en 1899. Kent-se e oa bet [[Théodore Hersart de la Villemarqué]] e ''Gorsedd'' [[Abergawenny]] e 1838.
Linenn 12:
 
==Falsskridoù==
Unan ag e skridoù brudetañ eo « Cyfrinach Beirdd Ynys Prydain » (Kevrin Barzhed Enez Vreizh), un danevell embannet e 1829 ha lakaet gant Iolo e-unan war gont barzhed Kembre ar Grennamzer. Sevel a reas ivez teirgwerzennoù ha kontadennoù a lavare e oant diwar zorn oberourien a wechall. Unan anezho eo ar gwerzennoù savet gantañ ha lakaet gantañ war gont ar barzh meur [[Dafydd ap Gwilym]].
 
<!--
Une de ses mystifications les plus célèbres est la publications de vers qu'il attribue au célèbre barde [[Dafydd ap Gwilym]]. Iolo Morganwg réussit avec tant de conviction à convaincre de l'authenticité de ses écrits qu'on les retrouvera dans des compilations de littérature médiévale galloise. On les retrouve en particulier dans le troisième tome du << Myvyrian Archaiology of Wales >> (1807). Son << Iolo Manuscripts >> (1848) sera également considéré comme une référence par les érudits de l'époque. Il faut attendre le {{s-|XX|e}} avant de retrouver le vrai chemin dans les études littéraires galloises, grâce surtout à [[Griffith John Williams|G. J. Williams]] (1892-1963) qui publie son << Iolo Morganwg a Chywyddau'r Ychwanegiad >> (Iolo Morganwg et les [[cywydd]]s additionaux) en 1926.
 
La supercherie n'a été découverte que dans les années 1970, avec la découverte par un chercheur des brouillons des écrits de Iolo Marganwg de sa propre main. Parallèlement, l'oeuvre de Marganwg a pris progressivement une autre dimension, sa poésie et ses écrits étant désormais reconnu comme un joyau de la langue galloise de son temps.
 
 
''' a oa ur barzh [[kembraek]] eus an XIXvet kantved.
 
<!--
[[Delwedd:Iolo Morganwg.jpg|de|bawd|200px|Iolo Morganwg]]
 
Roedd '''Edward Williams''' ([[10 Mawrth]] [[1747]] - [[18 Rhagfyr]] [[1826]]), sy'n fwy adnabyddus dan ei [[enw barddol]] '''Iolo Morganwg''', yn fardd a hynafiaethydd a aned ym mhentref bychan [[Pennon]], plwyf [[Llancarfan]], ym [[Morgannwg]], de [[Cymru]]. Fe sy'n gyfrifol am y rhan helaeth o seremonïau'r [[Eisteddfod Genedlaethol]], ac fe hefyd a sefydlodd [[Gorsedd y Beirdd|Orsedd Beirdd Ynys Prydain]]. Dim ond yn yr 20fed ganrif y sylweddolwyd ei fod yn un o'r ffugwyr llenyddol mwyaf cynhyrchiol a llwyddianus erioed.
Linenn 51 ⟶ 46:
 
==Ei ddylanwad==
Yn ystod y can mlynedd ar ôl ei farwolaeth yn 1826, daeth enw Iolo Morgannwg yn destun llosg yng Nghymru, wrth i ysgolheigion cyfoes ddatguddio faint o "ddarganfyddiadau" Iolo oedd, mewn gwirionedd, yn ffrwyth dychymyg Iolo ei hun. Ond erbyn heddiw, er bod pawb yn derbyn mai ffugio a wnaeth, mae defodau a seremonïau Iolo wedi ennill eu plwyf ym mywyd diwylliannol Cymru, ac mae Iolo ei hun wedi dod yn arwr i'r Cymry.
-->
 
==Levezon==
E-pad kant vloaz goude e varv, e 1826, e veze milliget anv Iolo Morgannwg
 
==Oberennoù==
Linenn 94 ⟶ 92:
*[http://www.100welshheroes.com/cy/biography/iolomorganwg Un o arwyr Cymru]
*[http://www.hum.uit.no/a/schimanski/Iolo/llyfr.htm Prifysgol Tromso] - llyfryddiaeth
 
 
 
{{DEFAULTSORT:Morganwg, Iolo}}
 
 
[[Rummad:barzhed kembraek]]