Ardamezouriezh : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Boulc'het ar c'hempenn. |
|||
Linenn 1:
{{LabourAChom}}
[[Restr:Hyghalmen Roll Late 1400s.jpg|thumb|250px|
[[Restr:Great coat of arms of Belgium.svg|thumb|250px|<center>Ardamezioù Belgia en o fezh</center>]]
Ur reizhiad arouezioù a zo stag ouzh an dud, an tiegezhioù hag ar galloudoù eo an '''ardamezouriezh'''.<br />
Ijinet eo bet en Europa war-dro an {{XIIvet kantved}} ha staliet mat e reolennoù er {{XVvet kantved}}. Implijet eo hiziv en un doare prevez pe ofisiel hervez ar broioù.<br />
War ar skoed-ardamez|skoedoù-ardamez e kaver an tresadennoù arouezel-se an aliesañ, hogen klinkadurioù a vez en-dro dezhañ a-wechoù : ur kurunenn|gurunenn hag ur gribenn a-us dezhañ, ur ger-ardamez dindanañ pe a-us dezhañ ivez, loened ouzh e gostezioù, hag ur vantell tro-dro dezhañ alies.<br />
Liesdoare eo stummoù ar skoedoù : ar re ront pe vegek o lodenn izelañ a zeu eus mare ar varc'heien er Krennamzer|Grennamzer pa veze implij pennañ an ardamezioù livet war ar skoedoù lakaat an emgannerien da vezañ anavezet pa oa kuzhet o dremm gant o tokarn|zokarn.
"Dafar evit ur c'heriaoueg a'n ardamezouriezh" gant Yellen hag abEnnez eo al labour kentañ war an ardamezouriezh e brezhoneg a zo bet embannet, er gazetenn ''Gwenedour (kazetenn)|Gwenedour'' e 1965.<ref>''Gwenedour'' niv. 18-19, in 8, 40 pajenn.</ref>
<!--Didalvez eo al listenn-mañ pa n'eus displegadenn ebet da bep ger
== Geriaoueg-diazez an ardamezouriezh ==
{|
|-valign="top"
Linenn 36 ⟶ 40:
* Arbenn-lakaet
* Ardamez
*
* Ardamezerezh
*
* Ardamezouriezh
* Argad
Linenn 346 ⟶ 350:
* Erezan
* Erez daoubennek
*
* ----------------------
* Falc'hun
Linenn 359 ⟶ 363:
* Flimminek
* Flourdilizek
*
* Flourdilizet
* Forc'h
Linenn 411 ⟶ 415:
* Lagadet (en)
* Lemmet
*
* Merveskenn
* Morvoualc'h
* Mouk / Limestra
* Ouzh dezhou
*
* Penneget
* Peul
Linenn 423 ⟶ 427:
* Rannet
* Rilhenn
*
* Silienn
*
* Sourin
* Stroll (-kon)
Linenn 435 ⟶ 439:
|-
|}
-->
== Istor an ardamezouriezh ==
== Taolenn an traezoù ==
=== Stummoù ar skoedoù ===
<gallery perrow="5">
Restr:Allemand.png|<center>Alamagn|Alaman</center>
Restr:Français ancien.png|<center>Bro-C'hall|Gall kozh</center>
Restr:Forme de blason Italien.png|<center>Italia|Italian</center>
Restr:Polonais.png|<center>Polonia|Polonat</center>
Restr:Forme de blason Anglais.png|<center>Bro-Saoz|Saoz</center>
Restr:Espagnol.png|<center>Spagn|Spagnol</center>
Restr:Forme de blason suisse.png|<center>Suis</center>
Restr:Forme de blason Demoiselle.png|<center>Dimezell</center>
</gallery>
=== Livioù ha metaloù ===
<gallery perrow="4">
Restr:Or-neutre.jpg|<center>Aour</center>
Restr:Argent-neutre.jpg|<center>Argant</center>
Restr:Carnation-neutre.jpg|<center>En-gwirion</center>
Restr:Sinople-neutre.jpg|<center>Geoteg</center>
Restr:Azur-neutre.jpg|<center>Glazur</center>
Restr:Gueules-neutre.jpg|<center>Gul</center>
Restr:Pourpre-neutre.jpg|<center>Limestra</center>
Restr:Sable-neutre.jpg|<center>Sabel</center>
</gallery>
=== Feurioù ===
<gallery>
Restr:Vair en pal.svg|<center>Brizh</center>
Restr:Contre-vair.svg|<center>Ginvrizh</center>
Restr:Contre-hermine.svg|<center>Ginerminig</center>
</gallery>
=== Brieloù ===
<gallery perrow="5">
Restr:Chef-neutre.jpg|<center>Kab</center>
Restr:Chevron-neutre.jpg|<center>Kebrenn</center>
Restr:2-chevrons-neutre.jpg|<center>Div gebrenn</center>
Restr:3-chevrons-neutre.jpg|<center>Teir c'hebrenn</center>
Restr:Pairle-neutre.jpg|<center>Kembar</center>
Restr:Canton-neutre.jpg|<center>Konk</center>
Restr:Barre-neutre.jpg|<center>Gwifrell</center>
Restr:Pal-neutre.jpg|<center>Peul</center>
Restr:Frette-neutre.jpg|<center>Plezhek</center>
Restr:Bande-neutre.jpg|<center>Sourin</center>
Restr:Bande-bastillee.jpg|<center>S. amgrannellet</center>
Restr:Bande-denchee.jpg|<center>S. dentek</center>
Restr:Bande-dentelee.jpg|<center>S. c'harzentek</center>
Restr:Bande-engrelee.jpg|<center>S. goñchek</center>
Restr:Losange-neutre.jpg|<center>Talbennan</center>
Restr:Fasce-neutre.jpg|<center>Treustell</center>
Restr:Fasce-bastillee.jpg|<center>T. granellet</center>
Restr:Fasce-crenelee.jpg|<center>T. amgranellet</center>
Restr:Fasce-bretessee.jpg|<center>T. courc'hranellet</center>
Restr:Fasce-contre-bretessee.jpg|<center>T. c'hinc'hourc'hranellet</center>
Restr:Burele-neutre.jpg|<center>Goudreustell</center>
</gallery>
=== Lodennoù ===
<gallery perrow="4">
Restr:Gironne-neutre.jpg|<center>Barlennet</center>
Restr:Tranche-neutre.jpg|<center>Benet</center>
Restr:Abime.jpg|<center>Kondon</center>
Restr:Fusele-neutre.jpg|<center>Gwerzhidet</center>
Restr:Echiquete-neutre.jpg|<center>Gwezboellek</center>
Restr:Parti-neutre.jpg|<center>Rannet</center>
Restr:Taille-neutre.jpg|<center>Skejet</center>
Restr:Losange-1-neutre.jpg|<center>Talbennanet</center>
Restr:Ecartele-en-sautoir-neutre.jpg|<center>Treuzpalefarzhet</center>
Restr:Coupe-neutre.jpg|<center>Troc'het</center>
</gallery>
=== Tud ===
<gallery>
Restr:Ange-neutre.jpg|<center>Ael</center>
Restr:Tete-maure-neutre.jpg|<center>Penn Morian</center>
</gallery>
=== Loened ===
<gallery>
Restr:Ours-neutre.jpg|<center>Arzh rampant</center>
Restr:Brochet-neutre.jpg|<center>Beked</center>
Restr:Loup-passant-neutre.jpg|<center>Bleiz tremenant</center>
Restr:Corbeau-neutre.jpg|<center>Bran en-gwirion</center>
Restr:Vache-passante-clarinee.jpg|<center>Buoc'h tremenant ourouleret</center>
Restr:Dauphin-neutre.jpg|<center>Delfin</center>
Restr:Daim-passant-neutre.jpg|<center>Demm tremenant</center>
Restr:Boeuf-neutre.jpg|<center>Ejen tremenant</center>
Restr:Aigle-neutre.jpg|<center>Erer dispak</center>
Restr:Aigle-bicephale-neutre.jpg|<center>Erer daoubennek</center>
Restr:Aigle-bicephale-couronnee-n.jpg|<center>Erer daoubennek kurunennet</center>
Restr:Aigle-vol-surbaisse-neutre.jpg|<center>Erer e zivaskell ouzh beg</center>
Restr:Aiglette-neutre.jpg|<center>Ererig</center>
Restr:Aiglette2-neutre.jpg|<center>Ererig</center>
Restr:Hermine-colletee-neutre.jpg|<center>Erminig gwakoliet</center>
Restr:Levrette-neutre.jpg|<center>Gadgiez gwakoliet</center>
Restr:Ecrevisse-neutre.jpg|<center>Gevrenn</center>
Restr:Abeille1-neutre.jpg|<center>Gwenanenn</center>
Restr:Aigrette-neutre.jpg|<center>Herlegon</center>
Restr:Belette-passante-neutre.jpg|<center>Kaerell dremenant</center>
Restr:Rencontre-cerf-neutre.jpg|<center>Arbenn karv</center>
Restr:Sanglier-neutre.jpg|<center>Gouezhoc'h</center>
Restr:Cerf1.jpg|<center>Karv tremenant</center>
Restr:Chouette1-neutre.jpg|<center>Kaouenn</center>
Restr:Chat-passant-neutre.jpg|<center>Kazh tremenant</center>
Restr:Coq-barbe-neutre.jpg|<center>Kilhog</center>
Restr:Caille-neutre.jpg|<center>Koailh</center>
Restr:Lion-neutre.jpg|<center>Leon</center>
Restr:Lion-morne-neutre.jpg|<center>Leon kudennek</center>
Restr:Lions-adosses.jpg|<center>Leoned kein-ouzh-kein</center>
Restr:Lions-affrontes-neutre.jpg|<center>Leoned tal-ouzh-tal</center>
Restr:Lion-hermine.jpg|<center>Leon erminiget</center>
Restr:Lion-saint-marc.jpg|<center>Leon Sant Mark</center>
Restr:Leopard2-neutre.jpg|<center>Leonparzh</center>
Restr:Chauve souris.jpg|<center>Logodenn-dall</center>
Restr:Cheval-courant-neutre.jpg|<center>Marc'h redant</center>
Restr:Bisse1.jpg|<center>Naer</center>
Restr:Bisse2.jpg|<center>Naer</center>
Restr:Bisses-entrelacees.jpg|<center>Naered enweet</center>
Restr:Bisses-adossees.jpg|<center>Naered kein-ouzh-kein</center>
Restr:Bisses-affrontees.jpg|<center>Naered tal-ouzh-tal</center>
Restr:Agneau-neutre.jpg|<center>Oan gourvezet</center>
Restr:Agneau-pascal-neutre.jpg|<center>Oan-fask</center>
Restr:Pie-neutre.jpg|<center>Pig en-gwirion</center>
Restr:Pelican3-neutre.jpg|<center>Pilikant</center>
Restr:Belier-passant-neutre.jpg|<center>Tourc'h tremenant</center>
Restr:Bélier passant.png|<center>Tourc'h tremenant</center>
</gallery>
=== Arouezioù mojennel ===
<gallery>
Restr:Amphiptere-neutre.jpg|<center>Adannaer</center>
Restr:Dragon1-neutre.jpg|<center>Aerouant</center>
Restr:Sirene-f1-neutre.jpg|<center>Morwreg</center>
</gallery>
=== Plant ha frouezh ===
<gallery>
Restr:Genet-neutre.jpg|<center>Banal</center>
Restr:Fleur-de-lys-neutre.jpg|<center>Flourdilizenn</center>
Restr:Fleurdelise100.jpg|<center>Flourdiliziek</center>
Restr:Ancolie-neutre.jpg|<center>Merveskenn</center>
Restr:Ancolie2.jpg|<center>Merveskenn</center>
Restr:Quintefeuille-neutre.jpg|<center>Pempdiliaouenn</center>
</gallery>
=== Traezoù all ===
<gallery>
Restr:Clefs-sautoir-neutre.jpg|<center>Alc'hwezioù lammellet</center>
Restr:Askell-neutre.jpg|<center>Askell</center>
Restr:Foi-neutre.jpg|<center>Daou zorn start</center>
Restr:Lambel3-neutre.jpg|<center>Drailhenn tri fezh</center>
Restr:Ancre de Marine.png|<center>Eor</center>
Restr:Balance-neutre.jpg|<center>Mentel</center>
Restr:Escarboucle1.jpg|<center>Skarbouklenn</center>
Restr:Roue-ste-catherine-neutre.jpg|<center>Katellrodenn</center>
Restr:Epée barre basse.png|<center>Kleze gwifrellet ouzh beg</center>
Restr:Epée barre haute.png|<center>Kleze gwrifrellet ouzh kab</center>
Restr:Epée basse.png|<center>Kleze peuliek ouzh beg</center>
Restr:Epée haute.png|<center>Kleze peuliet ouzh kab</center>
Restr:Epée bande basse.png|<center>Kleze sourinet ouzh beg</center>
Restr:Epée bande haute.png|<center>Kleze sourinet ouzh kab</center>
Restr:Epées sautoir basses.png|<center>Klezeier lammellet ouh beg</center>
Restr:Épées sautoir hautes.png|<center>Klezeier lammellet ouzh kab</center>
Restr:Herse-neutre.jpg|<center>Klouedenn</center>
Restr:Coquille1-neutre.jpg|<center>Kregilhenn</center>
Restr:Croissant-neutre.jpg|<center>Kreskenn</center>
Restr:Croix-neutre.jpg|<center>Kroaz</center>
Restr:Croix-annillee-neutre.jpg|<center>Kroaz branellek</center>
Restr:Croix-ancree-neutre.jpg|<center>Kroaz eoriek</center>
Restr:Croix-jerusalem-neutre.jpg|<center>Kroaz Jerusalem</center>
Restr:Croix-crossee-neutre.jpg|<center>Kroaz kroaziganek</center>
Restr:Croix-latine-neutre.jpg|<center>Kroaz latin</center>
Restr:Croix-de-malte.jpg|<center>Kroaz Malta</center>
Restr:Croix-toulouse-neutre.jpg|<center>Kroaz Toloza</center>
Restr:Couronne-roi-fermee-neutre.jpg|<center>Kurunenn roue volzek</center>
Restr:Couronne-roi-ouverte-neutre.jpg|<center>Kurunenn roue zigor</center>
Restr:Sautoir-neutre.jpg|<center>Lammell</center>
Restr:Macle-neutre.jpg|<center>Mailhenn</center>
Restr:Macle-semis.jpg|<center>Mailhennek</center>
Restr:Roue-neutre.jpg|<center>Rod</center>
Restr:Annelet-neutre.jpg|<center>Ruilhenn</center>
Restr:Etoile5-neutre.jpg|<center>Steredenn</center>
Restr:Accouple-neutre.jpg|<center>Stroll kon</center>
</gallery>
{{Daveoù}}
* Yellen hag Abennez : ''Dafar evit ur c'heriaoueg a'n Ardamezourieh'', Akademiezh Vreizh, 1965.
* [[Divi Kervella]], ''An ardamezouriezh'', er gazetenn ''[[Talabao (kazetenn)|Talabao]]'', niv. 4, Gouere/Eost 1987, pp. 13-20.
* {{br}} [http://www.banniel.com/www/banniel/bre/ Kevredigezh bannielouriezh hag ardamùezouriezh Breizh]]
* [[Ardamezouriezh familhoù Breizh]]
* [[Ardamezouriezh kêrioù Breizh]]
[[Rummad:Ardamezouriezh]]
|