Etimologiezh : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
Astennig |
||
Linenn 1:
{{LabourAChom}}
Ar '''c'herdarzhadurezh''', pe an '''etimologiezh''', eo studi
▲Ar '''c'herdarzhadurezh''', pe an '''etimologiezh''', eo studi orin ar [[ger]]ioù, orin o ster, hag o emdroadur istorel.
==Orin ar gerioù==
Dont a ra ar ger '''gerdarzhadurezh''',
Ar ger '''etimologiezh''' a zeu eus al [[latin]] ''etymologia'', diwar ar [[gregach]] ἔτυμος ''étumos'' « gwir » ha -λογια ''-logia'' (tennet eus λόγος "prezeg", "poell"), dre ar [[galleg]] ''étymologie''.
== Ar gerdarzh ==
Stumm
Un trede doare eo an nevezc'heriañ, da lavaret eo ar goveliañ gerioù nevez en ur yezh evit bastañ da ezhommoù nevez : un nevezc'her eo ar brezhoneg ''poellgomz'', a zo bet goveliet evit treiñ ar ger [[saoznek]] ''smartphone'' ; diwar gwriziennoù estren e vez nevezc'heriet, evel er galleg ''téléphone'' (gregach ''têle'' "pell" + ''phônê'' "mouezh", "son"), pe diwar gwriziennoù a zo er yezh dija, evel "pellgomz" ("pell" + "komz").
Ar [[fonetik|soniadoniezh]], a bled gant ar sonioù, hag ar [[semantik|steroniezh]], a bled gant ar ster, eo an daou hent a heulier evit kavout gerdarzh ar ger-mañ-ger.<br />
Gant ar skridoù koshañ e vez skoret an enklaskoù, ha gant an enrolladennoù ivez abaoe ma 'z eur bet gouest da enrollañ sonioù.
===Emdroadur ar sonioù===
A-viskoazh ez eus tremenet gerioù eus un eil yezh d'eben, ha techet eo ar yezhoù da azasaat kement ger a zegemeront ouzh o doare dibar da zistagañ ar [[vogalenn]]où hag ar [[kensonenn|c'hensosennoù]].<br />
Da skouer, al [[latin]] ''petra'' "maen" a roas an anv-badez ''Pêr'' e brezhoneg. Ne c'halle ket ''Petra'' chom evel ma oa en abeg d'ar ger brezhoneg "petra" ; diwar levezon ar stumm [[gallek]] ''Pierre'' /pjɛr/ e teuas "Pêr", hag en abeg da [[Taol-mouezh|daol-mouezh]] kreñv ar brezhoneg ne c'halled ket distagañ /''''pi'''ɛr/ e-lec'h /pjɛr/ ; ''Pezr'' eo bet ar stumm brezhonek koshañ neuze, dre steudiadur /i/ ha dre emdroadur an /t/ latin e /z/ hervez lezennoù distagadur ar brezhoneg, kent bezañ ''Pêr'' /pɛ:r/, an tired-kognek o verkañ dre skrid ar /z/ a zo aet da get, koulz hag astenn ar vogalenn /e/ en abeg d'ar steuziadur-se end-eeun.<ref>An hevelep emdroadur a weler gant /s/ e galleg : ''maistre'' > ''maître'' /mɛtʀ/, ''mesme'' > ''même'' /mɛm/, ''teste'' > ''tête'' /tɛt/, an /s/ o treiñ da vut bewech, pa veze distaget gwechall.</ref><br />
Ur skouer all zo gant ar ger gallek ''jamais'', /ʒamɛ/, a zo troet da "james" /'ʒãməs/ e brezhoneg : pouezet ez eus bet war ar silabenn gentañ, hag astennet ar vogalenn, hervez boazioù ar brezhoneg.
===Emdroadur ar sterioù===
Boutin d'ar galleg ''éventuellement'' ha d'ar saozneg ''eventually'' eo ar ger latin ''eventus'', "degouezh", hogen disheñvel eo ar sterioù hervez ar yezh : kement ha "diouzh an degouezh" e talvez ''éventuellement'', pa dalv ''eventually'' kement hag "en diwezh".<br />
==Notennoù==
{{Daveoù}}
==
* [[
* [[
* [[
[[Rummad:Etimologiezh]]
| |||