Klann Fraser of Lovat : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
DDiverradenn ebet eus ar c'hemm |
Boulc'het ar c'hempenn ; dav eo kemmañ anv ar pennad > Klann Fraser of Lovat |
||
Linenn 1:
::[[Restr:Confusion colour.svg|20px|]]''Arabat eo droukveskañ gant'' [[Klann Fraser]].
{| class="infobox"
|-bgcolor="#cd0000"
|colspan="2" align="center" style="font-size:
|-
|
[[File:Clan member crest badge - Clan Fraser of lovat.svg|100px|
|
[[File:Fraser of lovat arms.svg|100px|
|-
|colspan="2"|[[File:FraserOfLovat.jpg|220px|
|-
|}
Hiziv an deiz emañ sez ar c'hlann e Beaufort Castle, (''Caisteal Duuaidhe'' e [[gouezeleg Skos]]), e [[A' Mhanachainn|Beauly]] (''A' Mhanachainn''), tal-kichen [[Inbhir Nis]].
A-hed e Istor ez eo bet klann Fraser of Lovat o c'hoari ur perzh pennañ e [[politikerezh]] Siorrachd Inbhir Nis.<br />
Dre m'o deus gouezet pennoù klann Fraser of Lovat derc'hel darempredoù mat gant kurunenn [[Bro-Saoz]] ez eo bet pouezus perzh ar c'hlann e kement gwezhiad milourel ma oa Bro-Skos en emgann dindan ren ar [[Rouantelezh-Unanet]].
Ur skourr eus [[Klann Fraser]] e [[Siorrachd Obar Dheathain]] (''Aberdeenshire'' e [[saozneg]]) eo klann Fraser of Lovat.<br />
Daou glann disrannet eo re Fraser of Lovat ha re Fraser, an daou o vezañ anavet gant al ''[[Lord Lyon King of Arms]]'' a ra war-dro an [[ardamezouriezh]] hervez lezennoù Bro-Skos.<ref>{{en}} [http://www.fraserchief.co.uk/ ''Fraserchief'']</ref>
== Orin an anv ==
Gallek eo orin an anv ''Fraser'' war a hañval, petra bennak ma ne c'haller ket er prouiñ hep mar. Gallout a rafe bout un anv gouezelek a vije bet distummet betek re gant ur c'hloareg angl-ha-norman.<br />
''Friseal'' eo ar stumm gouezelek a-vremañ, ha ''Clann Frisealach'' anv gouezelek ar c'hlann.
''Fryseal'' eo ar stumm skrivet koshañ a zo testeniekaet e [[Roll Battle Abbey]] ma kaver anvioù an tiegezhioù a oa deuet gant [[Gwilherm II (dug Normandi)|Gwilherm II, dug Normandi]] da [[Emgann Hastings]] e [[1066]], met lakaet e vez mar war gwiriegezh an teul-se.<ref>{{en}} [http://www.1066.co.nz/library/battle_abbey_roll1/chap01.htm ''Medieval Mosaic - 1066''].</ref><br />
E Bro-Skos e kaver ''de Fresel'', ''de Friselle'' ha ''de Fréselière'' er skridoù kozh, ar pezh a c'hallfe bout anvioù [[Anjev|anjevat]], hogen n'eus anv-lec'h anjevat ebet a gement a glot outo – met an anvioù-tiegezh ''Frézelière'', ''de la Frézelière'' ha ''Frézeu de la Frézelière'' zo en Anjev hiziv c'hoazh, ha klotañ a reont gant ar stummoù skosat koshañ.<br />
A hent all, pa oa Simon Fraser ([[1667]]-[[1747]]), XIvet Lord Lovat, en harlu e [[Bro-C'hall]] etre [[1703]] ha [[1714]] e kejas ouzh François-Isaac-Lancelot Frézeau ([[1692]]- ?), marquis de la Frézelière ; un emglev a voe skoulmet etre an daou diegezh en abeg d'o orin boutin.<ref>{{en}} Frank Adams & Thomas Innes, ''The Clans, Septs and Regiments of the Scottish Highlands, 1934'', Kessinger Publishing, 2004, ISBN 978-1-4179-8076-5</ref><ref>{{fr}} François-Alexandre Aubert de la Chesnaye des Bois, ''Dictionnaire de la noblesse'', Paris, Antoine Boudet, 1773, [https://books.google.fr/books?id=Qh8VAAAAQAAJ&printsec=frontcover&hl=fr&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q=FREZELIERE&f=false ''Google Books'', p. 684].</ref>
== Istor ar c'hlann ==
[[Restr:Beaufort Castle - geograph.org.uk - 853030.jpg|thumb|<center>''Beaufort Castle''<br />Sez ar C'hlann</center>]]
Pa oa ar roue skosat [[Gwilherm Iañ Bro-Skos|Uileam mac Eanraig]] o ren, etre [[1165]] ha [[1214]] eta, e voe tiegezhioù a orin gall o tivroañ da Vro-Skos – « Normaned » a veze graet anezho-holl – a-c'houde emgann Hastings ; ur roll anezho, bet en Hastings, a voe savet gant ur [[marc'heg]] saoz anvet Sir Thomas Gray of Heaton kent [[1369]], a zo en e ''Scalacronica'', hag en o zouez e kaver hendadoù klann Fraser of Lovat.<ref name="KoS">{{en}} Geoffrey W. S. Barrow, ''The Kingdom of the Scots : Government, Church an Society from the Eleventh to the Fourteenth Century'', p. 331 – Edinburgh University Press, 2003, ISBN 978-0-7486-1803-3</ref><ref>Gwelit ivez : [https://archive.org/stream/scalacronica00unkngoog#page/n102/mode/2up ''Scalacronica'' pp. 12 ''sqq.'']</ref>
Ar c'hentañ Fraser a lenner diwar e benn en ''[[Uheldirioù Bro-Skos|Highlands]]'' e voe ur Simon Fraser of Keith a zeuas da vezañ mestr war douaroù e Keith Marischal e [[Lodainn an Ear]] e [[1160]], hag a roas douaroù hag un [[iliz]] e Kelsae, [[Scottish Borders]].<ref name="SCT">{{en}} Neil Grant, ''Scottish Clans & Tartans'', Random House, 1987, ISBN 978-0-517-49901-6</ref><br />
A-hed an daou gantved da heul e tivroas ar re Fraser da Srath Tuaidhdail ''(Tweeddale)'', hag alese en em strewjont e Siorrachd Sruighlea ''(Stirlingshire)'', [[Aonghas]], Siorrachd Obar Dheathain m'emañ sez [[Klann Fraser]] ha Siorrachd Inbhir Nis m'emañ sez Klan Fraser of Lovat.
=== XIIIvet ha XIVvet kantvedoù ===
Oberiant e voe klann Fraser of Lovat a-hed an daou vrezel a voe renet evit dieubiñ Bro-Skos d'ar mare-se, [[1296]]-[[1328]] ha [[1332]]-[[1357]], ma stourmas [[Rouantelezh Bro-Skos]] ouzh [[Rouantelezh Bro-Saoz]].
Sir Simon Fraser of Oliver and Neidpath, Marc'heg Banneret ([[1246]]-[[1306]]), bet ganet e Srath Tuaidhdall, a voe en emgann e-kichen [[Andreu de Moray]] kent ma voe kendeuzet armead de Moray gant hini [[William Wallace (Skos)|William Wallace]] da geñver [[Emgann pont Sruighlea]] a c'hoarvezas d'an [[11 a viz Gwengolo]] [[1297]] ma voe Skosiz trec'h war ar Saozon.<br />
An hevelep penn a voe trec'h war ar Saozon adarre en [[Emgann Roslin]] d'ar [[24 a viz C'hwevrer]] [[1303]]. Tri bloaz goude, en [[Emgann Meadhainnigh]], d'an [[19 a viz Mezheven]] [[1306]], e saveteas teir gwech buhez ar roue [[Roperzh I Bro-Skos|Raibeart Bruis]] – alese an teir [[kurunenn|c'hurunenn]] a zo war [[Ardamezouriezh|skoed-ardamez]] klann Fraser of Lovat ha war re e skourroù ; paket e voe gant ar Saozon avat, ha lazhet e 1306 diwar urzh ar roue [[Edouarzh Iañ (Bro-Saoz)|Edouarzh Iañ]].
Unan eus kendirvi Sir Simon Fraser of Oliver and Neidpath, anvet Sir Alexander Fraser of Touchfraser and Cowie a gemeras perzh en [[Emgann Bannockburn]] d'ar [[24 a viz Mezheven]] [[1314]] ; diwezhatoc'h e timezas gant Mary Bruce ([[1282]]-[[1323]]), anezhi c'hoar ar roue Raibeart Bruis, hag anvet e voe da [[Lord Chamberlank]] Bro-Skos kent mervel e-kerzh an [[Brezelioù dieubiñ Bro-Skos|eil brezel dieubiñ Bro-Skos]] en [[Emgann Dupplin Moor]] d'an [[10 a viz Eost|10]] pe d'an [[11 a viz Eost]] [[1332]].<br />
Sir Alexander Fraser of Touchfraser and Cowie eo orin lignez klann Fraser e [[Siorrachd Obar Dheathain]].
Breur yaouankañ Sir Alexander, Sir Simon Fraser, eo a voe e penn lignez klann Fraser of Lovat ; mervel a reas en [[emgann Halidon Hill]] d'an [[19 a viz Gouere]] [[1333]].
=== XVvet ha XVIvet kantvedoù ===
[[Restr:Fraser lands 1587.JPG|thumb|300px|<center>Tiriad ar c'hlann e [[1587]]</center>]]
E [[1544]] e voe ur brezel hêrezh e rann [[Klann Ranald]] ar [[Klann McDonald|c'hlann MacDonald]]. Mont a reas re Fraser eus tu Ranald mab Ranald Bane, 5vet penn klan enep John MacDonald a vMoidart bet dibabet gant ar c'hlann. Bet oa bet savet Ranald gant Lord Lovat. Trec'het e voe re Fraser en emgann Blar-na-Leine war aodoù [[Loch Lochy]]. Ken rust e voe an emgann, a-hervez, ken ne chome e fin nemet pemp Fraser hag eizh MacDonald.
Linenn 26 ⟶ 56:
[[Simon Christopher Joseph Fraser]] ([[1911]]-[[1995]]), 4e Baron Lovat, 15vet ''([[de jure]])'' ha 17 vet ''([[de facto]])'' Lord Lovat a voe 25vet penn Klan Fraser of Lovat.
== Notennoù ==
{{Daveoù}}
==Mammennoù==
Linenn 31 ⟶ 64:
==Ereoù diavaez==
*[http://www.clanfraser.org/ Lechienn Klann Fraser of Lovat]
[[Rummad:Klannoù Bro-Skos|Fraser of Lovat]]
| |||