Stumm eus an 3 Gen 2016 da 16:58 kemmañ 220.148.59.158 (kaozeal) Riñset ar bajenn ← Kemm kent		Stumm eus an 3 Gen 2016 da 17:02 kemmañ dizober Trec'hlid mitonet (kaozeal \| degasadennoù) 43 616 kemm Dizober kemmoù 1678992 a-berzh 220.148.59.158 (kaozeal) vandalerezh Kemm nevesoc'h →
Linenn 1: {{adkas\|Moskva}} {\| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:300px; float:right; margin:0 0 1em 1em; background:#fafafa; border:1px #aaaaaa solid; border-collapse:collapse; font-size:95%;" \|+<font size="+1">'''Moskov'''</font><br /> ! colspan="2" align="center" bgcolor="#EFEFEF" \| <small>Москва</small><br /> <small></small> <br />kan ar gêr : [[Moya Moskva]] (Ma Moskov) [[Restr:Moscow in Russia (special marker).svg\|250px]] \|- align="center" \|Skoed \|[[Restr:Coat of Arms of Moscow.svg\|100px]] \|- align="center" \|Banniel \|[[Restr:Flag of Moscow.svg\|100px]] \|- align="center" \|[[Riez]] \|[[Restr:Flag of Russia.svg\|35px]] [[Rusia]] \|- align="center" \|Maer \|Sergey Sobyanin \|- align="center" \|Rannvro armerzhel \|Kreiz \|- align="center" \|Bann kevredel \|Kreiz \|- align="center" \|Soubiekt \|Moskva \|- align="center" \|Led \|55° 45' .." Norzh \|- align="center" \|Hed \|37° 37' .." Reter \|- align="center" \|Gorread \|1 081 km² \|- align="center" \|Poblañs \|14 744 150 <small> (2008) \|- align="center" \|Stankter \|13 639 a./km² \|- align="center" \|Kod pellgomz \|007 495<br />007 499 \|- align="center" \|Kod post \|101000<br />129999<br /> \|- \|} '''Moskov''' (''Москва'', ''Moskva'' e [[rusianeg]]) eo kêr-benn [[Kevread Rusia]]. E lodenn europeat Rusia emañ, war ribl ar stêr [[Moskva (stêr)\|Moskva]]. Brasañ kêr ar vro eo gant 11,5 milion a annezidi hervez an niveradeg graet e 2010 (tro-dro 15 milion en tolead kêr). Brasjedet eo da dro-dro 12.2 milion a dud e 2015. Ur roll hep he far he deus c'hoariet Moskov en [[istor Rusia]]. Bez' eo bet kêr-benn [[Priñselezh Veur Moskou]] ha hini [[Impalaeriezh Rusia]] betek [[Pêr ar Bras\|Pêr Vras]] a lakaas [[Sant-Petersbourg]] da vezañ ar gêr-benn nevez. Kêr-benn e teuas da vezañ en-dro e 1918 gant ar [[RSKS Rusia\|republik sokialour soviedel]] yaouank ha goude [[Unaniezh ar Republikoù Sokialour ha Soviedel]]. Statud ur gêr gevreadel zo ganti. E-barzh [[Oblast Moskov]] emañ daoust da vezañ dizalc'h dioutañ war an dachenn velestradurel. Enni emañ staliet ar galloud politikel, ekonomikel ha skolveuriek. Meur a savadur brudet a ziskouez kement-se, lod anezho war roll lec'hiadoù ar [[glad bedel]] eus an Unesco : ar [[Kremlin\|C'hremlin]] e lec'h emañ [[prezidant Rusia]], [[Iliz-Veur Sant-Bazil]], ar [[plasenn ruz\|blasenn ruz]], [[Iliz-Veur Krist ar Salver]], skraberioù-oabl Stalin. Div gambr Parlamant Rusia a zo ivez : an [[Douma]] ha [[Kuzul ar C'hevread]]. [[Manati Danilov]] eo sez [[Iliz ortodoks Rusia]]. == Anv ar gêr == ''Москва'', distaget "maskva" gant ar rusianegerien, a zo un anv a zeu eus stêr [[Moskva]]. ''гра́д Моско́в'' a dalv kement hag "ar gêr war ribl stêr Moskva" e rusianeg kozh. Meneget e voe Moskov evit ar wech kentañ e 1147 gant Youri Dolgoroukiy en e lizher d'ar priñs a Novgorod-Severski, o gervel anezhañ "da zont da welout ac'hanon, breur, e Moskov"<ref name="dolgorukiy">{{cite web \|url=http://faculty.oxy.edu/richmond/csp8/history_of_moscow.htm \|title=The History of Moscow \|publisher=Occidental College \|last=Comins-Richmond \|first=Walter \|accessdate=2006-07-03}}</ref>. ''москвич'' (maskvitch) a vez graet eus hec'h annezidi e rusianeg. Gant "Moskoviz" e reer e brezhoneg<ref>Vallée (F.), ''Grand dictionnaire français-breton'', p. 481b.</ref>. === An anv e brezhoneg === Moskov<ref>''Geriadur brezhoneg'', An Here, 2001, p. 1432, ISBN 978-2-86843-236-0.</ref> eo e stumm ofisiel, daoust da lod eus ar vrezhonegerien oc'h ober gant Moskou. [[Jarl Priel]], en e oberenn ''[[Va Buhez e Rusia]]'', a ra gant Moskov. == An istor == E 1156 e kourc'hemennas priñs Youri Dolgoroukiy a [[Rostov]] da sevel ur voger goat, ar C'hremlin, hag a oa ret adsevel meur a wech evit gwareziñ ar gêr war eskoriñ<ref>{{cite web \|url=http://russia.nypl.org/events/Kremlin.html \|title=Russia Engages the World: The Building of the Kremlin, 1156–1516 \|publisher=The New York Public Library \|accessdate=3 a viz Gouere 2006}}</ref>. Goude bezañ bet dizalbadet ha peurzevet ar gêr ha bet lazhet he annezidi gant ar [[Impalaeriezh Vongol\|Vongoled]] e 1237–1238 e voe adsavet Moskou hag a zeuas da vezañ kêr-benn [[priñselezh]] [[Vladimir-Souzdal]] e 1327<ref name="golden-ring">{{cite web\|url=http://www.moscow-city.ru/download/source/Golden_Ring_Engl.pdf/8-11.pdf \|format=PDF \|title=Along the Moscow Golden Ring \|publisher=Moscow, Kreizenn Kelaouiñ d'an Douristed\|accessdate=5 a viz Gouere 2006 \|deadurl=yes \|archiveurl=https://web.archive.org/20060723084926/http://www.moscow-city.ru/download/source/Golden_Ring_Engl.pdf/8-11.pdf \|archivedate=23 a viz Gouere 2006 }}</ref>. En [[argrec'h]] d'ar stêr [[Volga]] emañ ar gêr, ar pezh a gendaolas d'he c'hresk ingal. Dont a reas da vezañ [[Dukelezh Veur Moskov]], ur briñselezh vleunius a sachas kalz tud eus Bro-Rusia a-bezh. Gant [[Ivan Iañ Kalita]] e kemero ar gêr plas [[Tver]] evel kreizenn bolitikel Vladimir-Souzdal ha dastumer tailhoù evit an [[Impalaeriezh Vongol]]. O paeañ un truaj bras d'ar c'h[[Khan]] e c'houn Ivan ur goulezad bras : n'eo ket rannet Moskov etre e vibien met laeset d'an hini henañ, er c'hontrol d'ar priñselezhioù all. Kreskiñ a ra an enebiezh ouzh ar vestroni estren. E 1380 emañ priñs [[Dimitri Donskoi]] a Voskov e penn ul lu rusian unanet ha trec'h eo war an [[Bostad aour\|Datared]] e [[emgann Koulikovo]]. Ne oa ket krennus en emgann avat, ha daou vloaz goude eo preizhet Moskov gant khan [[Tokhtamysh]]. E 1480 e teu a-benn [[Ivan III a Rusia\|Ivan III]] da zieubiñ ar Rusianed eus reoladur an Datared. Dont a ra Moskov da vezañ kreiz ar galloud e Rusia.<ref>{{cite web \|url=http://www.iusb.edu/~journal/2002/vogel_2/vogel.html\|title=The Mongol Connection: Mongol Influences on the Development of Moscow \|last=Vogel\|first=Michael\|publisher=Indiana University South Bend\|accessdate=July 3, 2006\|archiveurl=https://web.archive.org/web/20060107213535/http://www.iusb.edu/~journal/2002/vogel_2/vogel.html <!-- Bot retrieved archive --> \|archivedate=January 7, 2006}}</ref> E 1571 e oa preizhet Moskov adarre, gant [[Khanat Krimea]] ar wech-mañ. Devet e oa pep tra estreget ar C'hremlin.<ref>"''[http://books.google.com/books?id=i85noYD9C0EC&pg=PA260&dq&hl=en#v=onepage&q=&f=false The Unending Frontier: An Environmental History of the Early Modern World]''". [[John F. Richards]] (2006). [[University of California Press]]. p.260. ISBN 0-520-24678-0</ref> == An hin == Un hinad kevandirel gleb eo hini Moskov. Tomm ha gleb eo an hañv, yen ha hir eo ar goañv. Gallout a ra sevel ha diskenn ar [[gwrezverk]] eus 15 °C da 30 °C en hañv hag eus -25 °C da zreist 0 °C er goañv. E-pad an amzer c'hor en hañv 2010 e oa bet tizhet ar rekord a 39 °C d'an 29 a viz Gouere e kreiz-kêr hag e [[aerborzh Domodedovo]]. Ar rekord a yenijenn a oa bet tizhet e miz Genver 1940 gant -42.2 °C. Erc'h a vez e-pad etre tri ha pemp mizvezh bep bloaz. Kregiñ a ra da gouezhañ e miz Du, ha teuziñ a ra e fin miz Meurzh. Miz Gouere eo ar miz tommañ, e fin miz Genver/miz C'hwevrer e vez kavet ar mareadoù yenañ. == Ar boblañs == Hervez an niveradeg e 2010 ez eus 11,503,501 annezad e Moskov. Setu dasparzh an orinoù : {\| \|- valign=top \| * Rusianed: 9,930,410 (91.65%) * Ukrainaned 154,104 (1.42%) * Tatared: 149,043 (1.38%) * Armenianed: 106,466 (0.98%) * Azeried: 57,123 (0.5%) * Yuzevien: 53,142 (0.49%) * Belarusianed: 39,225 (0.4%) * Jorjianed: 38,934 (0.4%) * Ouzbeked: 35,595 (0.3%) \| * Tadjiked: 27,280 (0.2%) * Moldovaned: 21,699 (0.2%) * Mordvined: 17,095 (0.2%) * Tchetchened: 14,524 (0.1%) * Tchouvached: 14,313 (0.1%) * Osetianed: 11,311 (0.1%) * Re all: 164,825 (1.6%) * 668,409 den ne c'hall ket embann broadelezh ebet. \|} Se zo evit an annezidi bad, met 1.8 milion annezad berrbad a zo hag a zo tud pedet en un doare ofisiel gant annezidi bad. Annezidi anofisiel a zo ivez, dreist-holl genidik eus Kreiz-Azia. Tro-dro 1 milion int. ;2012 * Ganedigezhioù: 134 653 (11.3 war 1000) * Marvioù: 117 489 (9.9 war 1000) <ref>http://www.gks.ru/free_doc/2012/demo/edn12-12.htm</ref> * Feur gouennañ: 1.38 == Relijion == Ar relijion [[Iliz Ortodoks\|ortodoks]] eo an hini pennañ er gêr. Relijionoù all a vez graet gant an Voskoviz : an [[Islam]], ar [[Rodnoveri]], ar [[Protestantiezh]], ar [[Katoligiezh\|Gatoligiezh]], an [[Ortodoksed krederien-kozh]], ar [[Boudaegezh]] hag ar [[Yuzevegezh]]. Kêr-benn [[Iliz Ortodoks Rusia]] eo Moskov. Patriark Moskov eo an hini emañ e penn anezhi. E [[manati Danilov]] emañ o chom. == Sevenadur hag an arzoù == Brudet eo [[C'hoariva Bolchoi]] dre ar bed evit e arvestoù [[barrez]]. Ret eo menegiñ ivez Choariva Malyi, hini Vakhtangov ha C'hoariva Arz Moskov. Sirkoù a zo ivez, hag ur bern sinemaoù. E-touez ar mirdioù brudetañ emañ [[Diskouezva Tretyakov]], [[Mirdi Arzoù-kaer Pouchkin]] ha [[Mirdi Istor ar Stad]]. == Treuzdougen == [[Restr:Moscow collage.jpg\|thumb\|250px\| Skeudennaoueg eus Moskov (Москва)]] Pevar aerborzh etrevroadel en deus Moskov ([[Aerborzh Etrebroadel Sheremetyevo\|Sheremetyevo]] (SVO), [[Aerborzh Etrebroadel Domodedovo\|Domodedovo]] (DME), [[Aerborzh Etrebroadel Vnukovo\|Vnukovo]] (VKO), [[Aerborzh Etrebroadel Ostafyevo\|Ostafyevo]] (OSF)) hag un aerborzh broadel nemetken : [[Bykovo]]. Nav zi-gar meur en deus (''vokzals'' e rusianeg) : * [[Ti-gar Belorus]] * [[Ti-gar Kazan]] * [[Ti-gar Kiev]] * [[Ti-gar Koursk]] * [[Ti-gar Leningrad]] * [[Ti-gar Pavelets]] * [[Ti-gar Riga]] * [[Ti-gar Savyolov]] * [[Ti-gar Yaroslav]] Ganto e c'haller mont da galz kornioù eus Europa hag Azia, da skouer gant an [[Treuzsiberian]] holl-vrudet. Tout an tiez-gar-mañ zo tost ouzh ar c'hreiz-kêr ha kenereet gant linenn 5 [[metro Moskou\|ar metro]], kelc'hiek he strumm. An bannlev (''prigorodnij'') ha kêrioù tost a zo kenereet gant an tren tredan anvet [[elektrichka]]. Tiez-gar bihanoc'h a zo ivez. Daou dermenva en deus Moskou war ribl ar stêrioù [[Moskva]] ha [[Oka]], evit an dudi dreist-holl. Ur ganol a ya betek ar stêr [[Volga]]. Digoret e voe linenn gentañ [[Metro Moskov]] e 1935. Bremañ eo ur rouedad a 188 arsavlec'h. Unan eus donañ ha brasañ metroioù ar bed eo, implijet gant tro-dro 10 milion a dud bemdez. Anavezet e vez evel unan eus arouezioù ar gêr abalamour d'e ginklerezh pinvidik ha liesseurt. Ur rouedad stank busoù, trollebusoù ha trammgirri en deus ivez, mui un tren unroudenn zoken. Beloioù emservij anvet ''Velobike'' a zo kinniget d'ar Voskoviz abaoe 2013. Ouzhpenn 2.6 milion a girri a vez e kêr bemdez. Mell stankadegoù a gaver er bloavezhioù diwezhañ. Ur bern taksioù a zo ivez. Cheñchet en deus kalz ar servij-mañ er bloavezhioù diwezhañ abalamour d'an arloadoù implijet gant an dud war o hezoug : Yandex Taxi, Uber... == Gevelerezh == {\| \|- valign=top \| '''Europa''' * [[Londrez]], {{Bro-Saoz}} * [[Krakow]], {{Pologn}} * [[Aten]], {{Gres}} * [[Varsovia]], {{Pologn}} * [[Berlin]], {{Alamagn}} * [[Praha]], {{Republik Tchek}} * [[Beograd]], {{Serbia}} * [[Pariz]], {{Bro-C'hall}} * [[Valenciennes]], {{Bro-C'hall}} * [[Podgorica]], {{Montenegro}} * [[Ljubljana]], {{Slovenia}} \| '''Amerika''' * [[Chicago]], {{SUA}} * [[La Habana]], {{Kuba}} * [[Cusco]], {{Perou}} \| '''Azia''' * [[Tel Aviv]], {{Israel}} * [[Bangkok]], {{Thailand}} * [[Nikosia]], {{Kiprenez}} * [[Dubai]], {{Emirelezhioù Arab Unanet}} * [[Yerevan]], {{Armenia}} * [[Astana]], {{Kazakstan}} * [[Seoul]], {{Republik Korea}} * [[Tokyo]], {{Japan}} * [[Beijing]], {{Sina}} * [[Ankara]], {{Turkia}} \| '''Afrika''' * [[Aljer]], {{Aljeria}} \|} == Notennoù ha daveennoù == <references/> {{Commons\|Москва}} {{Rannoù melestradurel Rusia}} [[Rummad:Kêrioù Rusia]] [[Rummad:Kêrioù-penn Europa]]

Moskov : diforc'h etre ar stummoù