United States Marine Corps : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
Kempenn |
||
Linenn 112:
Ar merc'hed ne vezont ket kemmesket gant ar baotred el lec'hioù gourdonadiñ, kaset e vezont da virlec'h enrollañ [[Parris island]] ''(Marine Corps Recruit Depot)''.
=== Gourdoniñ ''airsoft'' ===
[[Restr:USMC-110621-M-0901H-99.jpg|thumb|Ur soudard eus an [[USMC]] o kuitaat an dachenn c'hourdoniñ evit mont etrezek ul lec'h goudor e-kerzh ur c'hourdonadeg tagadenn gêrel e [[Camp Lejeune]] e 2011]]
Linenn 148:
Hiziv-an-deiz, an neveziantezed a zo gourdonet e [[Parris Island]], ar re vennet gant dont da vezañ ofiserezed a ya da heuliañ kentelioù e [[Quantico]] ([[Virginia]]).
=== Merc'hed ouzh ar stourm ? ===
Abaoe pell e vez tabut a-zivout lec'h ar soudardezed Marines : d'an talbenn pe get ? Pennoù an USMC a sav a-enep ma vefe kaset merc'hed en unvezhioù dañjerusañ, en ur lakaat da dalvezout an arnodennoù korfel c'hwitet gant an danvez-soudardezed er c'horfad.
=== Tabut a-zivout an arnodennoù korfel ===
Linenn 347:
|}
==Tabutoù==
=== Tagadennoù reizhel === * Pennad spisoc'h : ''[[Sexual Assault Prevention & Response]]''
[[Restr:USMC-16608.jpg|thumb|160px|Gourdonadeg evit ar soudarded kinniget da vezañ alvokaded gouzañvidi an tagadennoù reizhel]]
Linenn 363 ⟶ 364:
Ur c'houzañvadez a c'hell gervel un niverenn arbennik deiz-ha-noz evit kavout sikour eno.
=== Torfedoù-brezel ===
* Pennad spisoc'h : [[Torfedoù-brezel an USMC]]
Torfedoù-brezel a vez rebechet d'an USMC, gwalladennoù, muntroù prizonidi ha mac'hagnerezh korfoù-marv ; an holl fedoù-se a zo difennet groñs gant [[feur-emglev Geneva]].
Linenn 377:
* Lazhadeg trevourien e Haditha [[19 a viz Du]] [[2005]] ([[Irak]]) e-kerzh [[emgann Haditha]]. E-pad teir eurvezh, 23 den nann-soudard a voe lazhadeget, hag int diarmet en o dilhad-noz. Ar [[Frank Wuterich|Staff Sergeant Frank Wuterich]] gant e strollad-stourm (7 soudard ouzhpenn dezhañ) a zo bet barnet met eñ hepken a zo bet kondaonet (90 devezh toull-bac'h, met dre ma vreutaas kablus ne reas ket un devezh toull a-benn ar fin) <ref>{{fr}} [http://www.lemonde.fr/proche-orient/article/2012/01/25/le-responsable-de-la-tuerie-d-hadita-en-irak-n-ira-pas-en-prison_1634084_3218.html 25/01/2012 ''Le Monde'' {{fr}}]</ref> ha skarzhet e voe eus ar c'horfad USMC, tra ken.<ref>{{en}} [http://www.sandiegouniontribune.com/news/2012/feb/20/military-frank-wuterich-no-longer-in-the-marine/ 20/02/2012 ''Military Frank Wuterich No Longer in the Marine'' gant Mark Walker].</ref>
* Mac'hagnerezh korfoù-marv (staotañ) en [[Afghanistan]] e [[2012]]. <ref>{{en}} [http://www.theguardian.com/world/2012/jan/12/american-marines-accused-war-crimes 12/02/2012 The Guardian''].</ref>
== Sevenadur ha hengounioù an USMC ==
E forzh peseurt aozadur-stourm e kaver hengounioù ofisiel ha lod all nann ofisiel. En USMC ivez e talvez an hengounioù-se da ambroug muioc'h c'hoazh ar soudarded izili ha da greñvaat o c'henvreuriezh. Evel-just e talvezont ivez da lakaat izili ar bagad-soudard USMC da vezañ disheñvel diouzh ar bagadoù-soudard all.
Dre istor hir an USMC hag e blas dibar e lu ar Stadoù-Unanet e kaver e-leizh a hengounioù hag a vez lakaet da vammenn an unvaniezh a vez etre ar soudarded Marines, zoken p'o deus kuitaet ar servij soudard.
=== Sevenadur hag hengounioù ofisiel===
{| class="infobox"
|-
| align="center" | [[Restr:Flags, USMC.png|220px]]<br>An erer, ar voul douar hag an eor,<br>gant ar banniel stadunanat,<br>hini an USMC ha hini<br>pennoù-uhel ar c'horfad.
|-
| <hr>
|-
| align="center" | '''''Semper Fidelis March'''''<br><small>Sonet gant an ''U.S. Marine Band'' e [[1909]]<br>[[Restr:John_Philip_Sousa_-_U.S._Marine_Band_-_Semper_Fidelis_March.ogg]]
|-
|}
;Ardamezioù
An erer, ar voul douar hag an eor a voe dibabet e [[1868]]. ''EGA'', evit ''Eagle, Globe and Anchor'' eo lesanv ardamezioù an USMC.
;Kan-bale
[[Kan-bale ar Marines]] eo an hini koshañ e lu ar Stadoù-Unanet, pa voe skrivet e [[1917]], lod pozioù anezhañ o tont eus emgannoù an XIXvet kantved.<br>
Ger-stur ar Marines, ''[[Semper Fidelis]]'' ("leal da viken" e [[latin]]), berraet alies e ''Semper Fi'', eo ivez anv kan-bale ofisiel an USMC a zo bet aozet gant [[John Philip Sousa]].
[[Restr:U.S. Marines and sailors stand at attention while the Marines' Hymn plays during an award ceremony at Camp Lejeune, N.C., Aug. 22, 2013 130822-M-DA099-029.jpg|thumb|Soudarded an U.S. Marines ha martoloded en o sav sonn e-pad [[kan-bale ar Marines]] e [[Camp Lejeune]]]]
=== Gerioù-stur ar Marines ===
''Semper Fidelis'' eo ger-stur pennañ an USMC, evel m'emañ displeget en disklêriadur :
<blockquote> ''We make Marines. We win our nation's battles. We develop quality citizens. These are the promises the Marine Corps makes to our nation and to our Marines. They are the reason for our demanding recruit training process. They form our reputation as America's force in readiness and are honored through the reciprocal commitment, between the Marine and Marine Corps, expressed in our motto: SEMPER FIDELIS''.<br>
 "Sevel Marines a reomp. Gounez emgannoù hor bro a reomp. Diorren keodedourien a-zoare a reomp. Setu ar promesaoù a ra ar Marine Corps d'hor broad ha d'hor Marines. An abeg int da rankusted hor gourdoniñ enluidi nevez. Sevel a reont hor brud evel nerzh Amerika prest bepred ha sevenet int dre ar c'henemouestl etre ar Marine hag ar Marine Corps, a zo eztaolet en hor ger-stur : ''SEMPER FIDELIS''." <ref>[http://www.marines.com/history-heritage/our-purpose ''18/11/2015 Lec'hienn Marines.com {{en}}'']</ref></blockquote>
Gerioù-sur all zo ; stag eo an holl anezho ouzh ar ger-stur pennañ.
* ''Fortitudine'' : "Kalonegezh an ene".
* ''Our purpose is our promise'' : "Hor promesa eo hon fal''.
* ''By Sea and by Land'' : "Dre vor ha dre zouar", troidigezh ger-stur ar [[Royal Marines]] ''Per Mare, Per Terram'', a voe implijet betek 1868.
* ''To the Shores of Tripoli'' : "Betek aodoù [[Tripoli]]'', implijet betek 1868 ivez.
=== Lezenn-stur ar soudarded Marines ===
[[Restr:Fat Albert low level pass.jpg|thumb|Karr-nij dezougen [[Hercules C-130]] o tremen a-us da soudarded Marines o tibuniñ]]
;Mellad I
<blockquote>''I am an American, fighting in the forces which guard my country and our way of life. I am prepared to give my life in their defense.''<br>
"Un Amerikan on, stourmer en nerzhioù a ziwall ma bro hag hon doare da vevañ. Prest on da reiñ ma buhez evit o difenn."</blockquote>
;Mellad II
<blockquote>''I will never surrender of my own free will. If in command, I will never surrender the members of my command while they still have the means to resist.''<br>
"Biken n'en em zaskorin a-youl-vat. Mar bezan e penn, biken ne zaskorin ma isurzhidi keit ha m'o devo peadra da stourm."</blockquote>
;Mellad III
<blockquote>''If I am captured I will continue to resist by all means available. I will make every effort to escape and to aid others to escape. I will accept neither parole nor special favors from the enemy.<br>
''Mard on paket e kendalc'hin da stourm dre gement doare a vo tu din kavout. Strivañ a rin a-zevri a-benn tec'hel kuit ha sikour ar re all da dec'hel kuit. Ne asantin da nep komz na dreistgwir digant an enebour.</blockquote>
=== Kredo an U.S. Marine ===
[[Restr:William H. Rupertus.jpg|thumb|Jeneral [[William H. Rupertus]] skrivagner an USMC Rifle Creed]]
''The Creed of the United States Marine'', anavezet ivez dindan an anvioù ''The Rifleman's Creed'' ("Kredo ar Fuzuilher") ha ''My Rifle'' ("Ma Fuzuilh") zo un tamm pouezus eus kelennadurezh an USMC. Gant ar Major General William Henry Rupertus ([[1889]]-[[1945]]) e voe skrivet e-kerzh an Eil Brezel-bed, er bloavezh [[1941]] pe [[1942]].<br>
An holl Varines a zesk ar c'hredo-se e-kerzh o amzer gourdoniñ.<br>
Meur a gentel zo, berr pe hiroc'h ; setu amañ an doare a vez kelennet hiziv an deiz en USMC.
{|
|-
|
{|
|+'''''This Is My Rifle – The Creed of a U.S. Marine'''''
|-
|
''This is my rifle. There are many like it, but this one is mine.''
''My rifle is my best friend. It is my life. I must master it as I must master my life.''
''Without me, my rifle is useless. Without my rifle, I am useless. I must fire my rifle true. I must shoot straighter than my enemy who is trying to kill me. I must shoot him before he shoots me. I will...''
''My rifle and I know that what counts in war is not the rounds we fire, the noise of our burst, nor the smoke we make. We know that it is the hits that count. We will hit...''
''My rifle is human, even as I, because it is my life. Thus, I will learn it as a brother. I will learn its weaknesses, its strength, its parts, its accessories, its sights and its barrel. I will keep my rifle clean and ready, even as I am clean and ready. We will become part of each other. We will...''
''Before God, I swear this creed. My rifle and I are the defenders of my country. We are the masters of our enemy. We are the saviors of my life.''
''So be it, until victory is America's and there is no enemy, but peace!''
|-
|}
|
{|
|+<br>'''Setu ma fuzuilh — Kredo un U. S. Marine'''
|
Setu ma fuzuilh. Kalz zo heñvel outañ, me ma hini eo hemañ.
Ma gwellañ mignon eo ma fuzuilh. Ma buhez eo. Ret eo din e vestroniañ evel e ranhan mestroniañ ma buhez.
Didalvez eo ma fuzuilh hepdon. Didalvez on hep ma fuzuilh. Ret eo din fuzuilhañ reizh. Ret eo din tennañ gwelloc'h eget an enebour a zo o klask ma lazhañ. Ret eo din e lazhañ a-raok bezañ lazhet gantañ. Grin...
Ma fuzuilh ha me a oar n'eo nag ar boledoù a dennomp, na trouz hon tenn, nag ar moged a reomp a gont er brezel. Gouzout a reomp ez eo an tennoù a dizh ar pal a gont. Tizhout a raimp...
Denel eo ma fuzuilh, eveldon, peogwir ez eo ma buhez. Neuze e teskin e anavezout evel ur breur. Deskiñ a rin e wanderioù, e nerzh, e dammoù, e adreizhoù, e gouchoù hag e ganol. Derc'hel a rin ma fuzuilh naet ha prest, evel ma vezan naet ha prest. Treiñ da elfenn an eil egile a raimp. Graimp...
Evel-se bezet graet, betek ma yelo an trec'h gant Amerika ha ne vo enebour ebet, peoc'h hepken !
|-
|}
|-
| colspan="2" align="center" | — Jeneral divizion [[William H. Rupertus]], Korfad Marines ar Stadoù-Unanet.
|-
|}
=== Hengounioù nann ofisiel ha boazioù ===
[[Restr:Teufel Hunden US Marines recruiting poster.jpg|thumb|Ur skritell emouestlañ evit ar Marines oc'h implij al lesanv "Teufel Hunden"]]
Kalz lesanvioù a zo d'ar soudarded Marines.
* ''Devil Dog'' ("ki an ifern", ''Teufel Hunden'' en [[alamaneg]])
:Kalz displegadennoù a gaver d'al lesanv-se, hep bezañ asur eus unan anezhe da vat. Dre an hengoun ez eo chomet, ha kemmesket e vez gant ar c'hi ''bulldog'' saoz ; deuet eo da vezañ un arouez eus an USMC. ''Teufel Hunden'' a reas an [[Alamagn|Alamaned]] eus ar 5vet ha 6th Marine Regiments da geñver emgann Koadeg Belleau e [[Bouresches]] e-kichen [[Château-Thierry]] e [[1918]]. <ref>{{en}} Waseleski, Michael (2009) : ''To Lead by the Unknowing, to Do the Unthinkable'', AuthorHouse, p. 5 {{ISBN|978-1-4389-5676-3}}.</ref> "Ken garv e voe ar Marines e Koadeg Belleau ma voent lesanvet ''chas an Ifern'' gant an droadeien alaman" eme un test. <ref>{{en}} Myers, Thomas (1988) : ''Hearts of Darkness'', Walking Point, ''American Narratives of Vietnam'', Oxford University Press, USA, p. 114 {{ISBN|978-0-19-505351-7}}</ref>
* ''Gyrene''
:Ur c'hemmesk etre [[G.I. (soudarded)|G.I.]] ha Marine (GI-Marine), ''G.I.'' o talvezout kement ha ''Galvanized Iron'' ("houarn galvanieget") da aroueziañ kalonegezh ar soudarded stadunanat ; ar moraerien avat e oa gwell dezho bezañ anvet ''Marines''.
* ''Jarhead''
:Diwar ficherezh blev ar Marines, a lakafe anezho da vezañ e stumm ur jarl.
* ''Leathernecks'' ("choukoù lêr")
:Diwar gouzougenn ar soudarded [[Continental Marines]] da vare [[Brezel dieubidigezh ar Stadoù Unanet]].
* ''Horse Marines'' ("Marines war varc'h")
:A veze graet eus soudarded an USMC e Sina e penn-kentañ an XXvet kantved. Karget e oant da ziwall kannatioù ar Stadoù-Unanet eno, ha savet o devoa ur strollad gant [[poned]]où [[Mongolia]]n evit al lidoù ha diwall ouzh ar moradoù tud<ref>{{en}} [http://www.shsu.edu/~his_ncp/USMC1.html ''Sam Houston University''].</ref>
=== An <q>ez-Marines</q> ===
Pep ezel eus an USMC a rank gounez an titl "U.S. Marine" dre vezañ ur soudard mat ha leal, hag ivez un den pe ur vaouez a enor war kement tachenn eus ar vuhez. Al lugan <q>''Once a Marine, Always a Marine''</q> ("Ur Marine ur wech, ur Marine da viken") a zo bet krouet evit taolenniñ ar mennozh-se : eoken pa guitaer an USMC e chomer ur Marine, ar pezh a dalvez e ranker chom un den mat evit na degas mezh d'ar c'horfad USMC en e bezh. Ne blij ket tamm ebet d'an USMC e vije kaoz eus "ez-Marines" e gwirionez.
N'eus reolenn ebet skrivet splann a-zivout an doare da envel ur soudard Marines ur wech echuet gantañ e goñje met un nebeud troiennoù a zo deuet war wel, petra bennak ma n'eo ket ofisiel un darn anezho.
* "Ez-Marine" a vez graet eus ur soudard skarzhet eus ar c'horfad-soudard USMC hep kaout un diskargadenn a enor (gloazhet don...). Gant ''ez-Marines'' e vez taolennet dreist-holl ar re a zo bet diskarget gant dizenor. Evit chom hep implij an droienn vezhus-se e c'heller gervel an den dre e anv hep komz eus an USMC.
* "Marine" a vez degemeret mat, gant ur sell enorus, ar soñj a-dreñv o vezañ e chom an den ur soudard ''Marine'' betek fin e vuhez zoken p'en deus kuitaet an USMC.
=== Kazetennoù ===
Kazetennoù a zo bet savet evit soudarded an USMC
== Ensavadurioù ==
Meur a ensavadur zo stag ouzh an USMC, lod evit ar soudarded o servij, lod all evit familhoù ar re aet da Anaon e-kerzh o servij.
Pevar anezho eo ar re bouezusañ :
* ''Navy-Marine Corps
* ''
* ''The Marine Corps
* ''Marine Corps – Law Enforcement Foundation (MC-LEF)'', evit reiñ skoazell da vugale ar Marines a zo aet da Anaon, e liamm gant ar skolioù.
== Soudarded Marines brudet ==
* Pennad spisoc'h : [[Listenn izili brudet an USMC]]
[[Restr:Basilone Memorial Bridge Dedication Sign 1951.jpg|thumb|
* [[R. Lee Ermey]], aktour er film ''[[Full Metal Jacket]]'', ma c'hoari
* [[John Glenn]], astraer,
* [[Lee Harvey Oswald]], a voe lakaet da gablus evit muntr ar prezidant amerikan [[John F. Kennedy]].
* [[George Peppard]], aktour er stirad
* [[Eugene Sledge]], soudard e-pad an Eil Brezel-bed, skrivagner
* [[Gregory "Pappy" Boyington]],
* [[John Basilone]],
==
=== Filmoù ===
* ''[[Apocalypse Now]]'', gant [[Francis Ford Coppola]],
* ''[[Space Marines]]'', gant [[John Weidner]], [[1996]] ; armead an egor eo "Marines an Egor".
* ''[[
* ''[[
* ''[[
* ''[[Battleship]]'', gant [[Peter Berg]], [[2012]] ; ur strollad-stourm Marines o stourm a-enep [[egorlestr|egorlistri]] arallvedat.
===
* ''[[Space 2063]]'', gant [[Glen Morgan]] ha [[James Wong]], skignet adalek ar [[24 a viz Gwengolo]] [[1995]] betek an [[2 a vie Mezheven]] [[1996]] gant [[FOX Network]] ; istor ur rann ijinet eus an USMC, ar ''Space Aviator Cavalry, 58th Squadron'' kazarnet war al lestr doug-egorlistri ''Saratoga''.
* ''[[Band of Brothers]]'', kenderc'het gant [[Steven Spielberg]] ha [[Tom Hanks]] diwar ul levr gant an istorour [[Stephen E. Ambrose]]<ref>{{en}} Stephen E. Ambrose, ''Band of Brothers'', Pocket Books, 2002 {{ISBN|978-0-7434-6411-6}}<br>{{fr}} Stephen E. Ambrose, ''Frères d'armes'', Le Livre de Poche, 2004 {{ISBN|978-2-253-10844-3}}</ref>, 2001 ; istor an ''Easy Company'', ur rann eus ar 506th Infantry Regiment, a oa ar 506th Parachute Infantry Regiment e-pad an Eil Brezl-bed.
=== C'hoarioù-taol ===
* [[Warhammer 40000]] hag ar [[Space Marines]]
== Levrlennadurezh ==
* (en) Charles Richard Smith, ''Marines in the Revolution: A History of the Continental Marines in the American Revolution 1775-1783'', embanner History and Museums Division Headquarters U.S. Marine Corps, adembanner University Press of the Pacific (516 pajenn), 1975 hag adembannadur 29 a viz Even 2005
;Eil Brezel-bed
* {{en}} [[Eugene Sledge]], ''With the Old Breed: At Peleliu and Okinawa'', embanner Presidio Press (384 pajenn) adembannadur, 25 a viz Gwengolo 2007 {{ISBN| 0891419195}}
* {{fr}} [[
*
* {{fr}} [[Douglas MacArthur]], ''Batailles du Pacifique 1941-1945'', embanner Laville Editions (152 pajenn), dastumadenn ''Batailles essentielles : mémoire des peuples'', 22 a viz Du 2012 {{ISBN|979-1090134256}}
;Istor an USMC
* {{en}} [[Marine Corps Heritage Foundation]], ''The Marines'', embanner Marine Corps Heritage Foundation (359 pajenn), 31 a viz Here 1998 {{ISBN|978-0883631980}}
* {{en}} Edwin Howard Simmons, ''The United States Marines: A History'', 4re embannadur, Annapolis, Maryland, embanner Naval Institute Press, 2003 {{ISBN|1-59114-790-5}}
* {{en}} H. Avery Chenoweth ha Brooke Nihart, ''Semper Fi: The Definitive Illustrated History of the U.S. Marines'', embanner Sterling (492 pajenn), 2 a viz Du 2010 {{ISBN|978-1402781032}}
;Mare a-vremañ
* {{en}} Marco Martinez, ''Hard Corps: From Gangster to Marine Hero'', New York: Crown Forum, 2007 {{ISBN|978-0-307-38304-4}}
* {{en}} David J. Ulbrich, ''Preparing for Victory: Thomas Holcomb and the Making of Modern Marine Corps, 1935–1943'', Annapolis, Embannadur Maryland: Naval Institute Press, 2011 {{ISBN|1-59114-903-7}}
== Liammoù diavaez ==
;Lec'hiennoù ofisiel
* [http://www.marines.mil/ Lec'hienn Ofisiel an USMC]
* [http://www.marines.com/home Lec'hienn emouestlañ an USMC]
Linenn 531 ⟶ 550:
* [https://twitter.com/usmc Twitter ofisiel an USMC]
* [https://www.facebook.com/marinecorps?sk=wall&rf=106275189411437 Facebook ofisiel an USMC]
* [http://www.usmcmuseum.com/index.asp Lec'hienn mirdi an USMC ]
* [http://www.nmcrs.org/ Navy-Marine Corps Relief Society]
* [https://www.mcsf.org/about/ Lec'hienn ar Marine Corps Scholarship Foundation]
* [http://www.marineheritage.org/ The Marine Corps Heritage Foundation]
* [http://www.mc-lef.org/ Marine Corps – Law Enforcement Foundation: MC-LEF]
* [https://www.mca-marines.org/gazette Marine Corps Gazette]
* [http://www.marinecorpstimes.com/ Marine corps times]
* [http://www.iimef.marines.mil/Units/SexualAssaultPreventionResponse.aspx Sexual Assault Prevention & Response II Marine Expeditionary Force]
== Pennadoù kar ==
*[[Armeoù ar Stadoù-Unanet]]
*[[Strollad Marines Republik Korea]]
*[[Continental Marines]]
== Notennoù ha daveenoù ==
{{Daveoù|bannoù=2}}
{{Commons|Category:United States Marine Corps}}
{{DEFAULTSORT:United States Marine Corps}}
[[Rummad: Istor SUA]]
| |||