Trede Reich : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
→‎Anvioù ar ren: reich : n'eus ger ebet evel reic'h
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 1:
{| border=1 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=250 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
|+<big>'''''Deutsches Reich''<br />Reic'hReich Alaman'''</big>
|-
| style="background:#efefef;" align="center" colspan=2 |
Linenn 35:
|-
|}
Envel a reer '''Trede Reic'hReich''' (pe ''Deutsches Reich'' en alamaneg ha diwezhatoc'h ''Großdeutsches Reich'') ar stad [[Alamagn|alaman]] renet gant [[Adolf Hitler]] pa erruas er galloud ha pa aozas e c'halloud [[hollveliegezh|hollveliek]]. Padout a reas etre 1933 betek 1945.
 
E 1933 ne oa ket bet lamet c'hoazh ar Republik neuze e raer gant Deutsches Reich, padout a raio kement-mañ betek kouezhadenn an Trede Reic'hReich e 1945. Adal ar bloavezh 1943 e oa deuet war-wel an anv « Grossdeutsches Reich » lakaet war-wel gant lod pennoù bras ha ministrerezhioù ar ren-se.
 
Dindan Hitler, strollad nemetañ an III{{e}} Reic'hReich e oa [[Strollad broadel sokialour al labourerien alaman]], brudetoc'h dre al lizherennoù [[NSDAP]] (Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei). Ar ger [[naziegezh|nazi]] (e alamaneg Nationalsozialismus) a zo savet o kemer vogalenn gentañ ar gerioù a gaver en anv-se en alaman. Un arouez eus ar c'helennadurezh lakaet e plas gant Hitler eo dreist-holl.
 
Ideologiezh ar renad a zo an national-sozialismus pe broadel-sokialouriezh.
 
Ar ger "Alamagn nazi" deuet adal national-sozialismus berraet e nazi-smus = nazismus, a zo direizh hervez ar savpoent istorel peogwir e klot gant an IIIe Reic'hReich met ne glot ket gant deiziadoù istor ar strollad. E Bro-Alamagn n'eo ket ur ger implijet evit termeniñ ar prantad-mañ.
 
Savidigezh an IIIe Reic'hReich alaman a zo diazezet war meizad al ''Lebensraum'' (lec'h pe spas bevañ ret). Met muioc'h c'hoazh, an emled tiriadel kaset da benn gant Hitler oa sturiet dre mennozh al Lebebsraum-se hag ar mennozh-se oa harpet gant reoù glannded ar ouenn [[arian]], an [[enepyuzevegezh]], ar c'hoant digoll goude efedoù [[feur-emglev Versailhez]], hag an enep-komunouriezh ha lazhadegoù ha [[gouennlazh]]ioù e-leizh kaset en-dro gant ar renad nazi.
 
Ar renad-mañ a badas daouzek vloaz: adalek dilennadeg Hitler evel kañseller d'an [[30 Genver|30 a viz Genver]] [[1933]] betek diskar ar Reic'hReich d'an [[8 Mae|8 a viz Mae]] [[1945]] ha betek ma voe harzet penn diwezhañ ar gouarnamant alaman, [[Karl Dönitz]]. Hervez ar [[propaganda]] nazi, an IIIe Reic'hReich a oa da badout « mil bloaz ».
 
== Anvioù ar ren ==
E-keñver ar Gwir ne oa ket bet roet lamm da [[Republik Weimar]], an anv ofisiel neuze a oa ''Deutsches Reich'' ([[brezhoneg]]: Reich Alaman). Adal 1943 e teu war-wel an anv nevez Großdeutsches Reich ([[brezhoneg]]: Reich meur).
 
An anv Trede Reic'hReich adkemeret gant an nazied a zo deuet adal ur romant embannet e 1923 gant [[Arthur Moeller van den Bruck]] anvet ''Das Dritte Reich''.
 
En Alamagn hiziv-an-deiz e reer gant Zeit des Nationalsozialismus ([[brezhoneg]]: mare broadel-sokialour), Nationalsozialistische Gewaltherrschaft ([[brezhoneg]]: tirantiezh broadel-sokialour ) pe simploc'h gant Dritte Reich (Trede Reic'hReich).
{{Commons|Third Reich}}
{{Porched Alamagn}}