Anacaona : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 1:
[[file:Anacaona.jpg|thumb|Anacaona.]]
 
'''Anacaona''' (1464 † 1504) a oa rouanez pobl [[Taino]] Bro- [[Xaragua]], enunan eus pemp rouantelezh Enez [[Kiskeya]], pe [[Hispaniola]], (an hirivenez a zo rannet hiriv etre [[Haiti]] hag ar [[Republik dominikanDominikan]] ), goude marv he breur [[Bohechio]], roue Xaragua. Krouget e voe war urzh ar gouarnour spagnol [[Nicolás de Ovando]] en 1504. Dimezet e oa d'ar roue [[Caonabo]], a rene e [[Maguana]], ar vro amezek. He breur hag he fried a oa daou eus ar pemp pennroue a rene en (hiriv Hispaniola) pa erruas ar Spagnoled e 1492.
 
Dimezet e oa d'ar roue [[Caonabo]], a rene er vro [[Maguana]]. He breur hag he fried a oa daou eus ar pemp pennroue a rene en enez Kiskeya (hiriv Hispaniola) pa erruas ar Spagnoled e 1492.
 
Brudet e oa he c'hened, hag he spered, ha brudet e oa evel barzhez. Barzhonegoù a ouie dre an eñvor hag o dibunañ a rae dirak ar bobl e lididoù relijiel anvet anvet "areítos".
 
==He buhez==
[[file:Jaragua.JPG|thumb|300px|right|Cacicazgo Jaragua.]]
Ganet e oa e Maguana, ar rouantelezh (''cacicazgo'' e spagnoleg) ma rene he breur, en 1474.
 
Pa degouezhas [[Kristof Koulm]] e 1496 e voe breud etrezañ hag Anacaona hag he breur Bohechío, a seblant bezañ a-renk. Meneget eo an dro gant [[Bartolomé de las Casas]] en e [[Historia de las Indias]], ma weler Koulm o c'houlenn kaout boued ha kotoñs digant broiz evit e vartoloded.
Linenn 17 ⟶ 16:
 
 
ÀMervel laa suitereas dehe labreur mortBohechio, deha sonsetu frère Bohechio,lakaet Anacaona leda remplaçagemer ete gouvernalec'h leha Caciquatda (cacicazgoren ene espagnol) du Xaragua. ÀPan l'arrivée deeruuas Colomb suren l'îleenez en décembrekerzu 1492, Anacaona fit preuve de curiosité et de grande admiration à l'égard des Espagnols, car elle trouvait que ces hommes étaient très avancés et possédaient de nouvelles connaissances. Toutefois, les abus que certains d'entre eux commirent envers les femmes des Caraïbes poussèrent Anacaona à remettre son admiration en question; elle les vit dorénavant comme une menace. Elle parvint à convaincre son époux Caonabo de les chasser de l'île. À son retour le 28 novembre 1493, Colomb trouva le fort de La Navidad (La Nativité en français) détruit et ses 39 occupants assassinés.
 
Quelques années après, le gouverneur de l'île, Nicolás de Ovando, apprit qu'Anacaona était en train d'élaborer un plan pour attaquer la colonie espagnole. Nicolás de Ovando annonça alors à Anacaona qu'il allait au Cacicazgo de Xaragua pour leur rendre une visite amicale. Il arriva avec plus de trois cents cinquante hommes et fut reçu par de grandes festivités. Quand tous furent réunis à la fête, les hommes d'Ovando mirent le feu à la demeure du chef (caney).
Linenn 25 ⟶ 24:
Anacaona's high status was probably strengthened by elements of matrilineal descent in the Taíno society, as described by Peter Martyr d'Anghiera. Taíno caciques usually passed inheritance to the eldest children of their sisters. If their sisters had no children, then they chose among the children of their brothers, and when there were none, they fell back upon one of their own.
-->
Anacaona he devoa ur bugelverc'h, anvet Higuemota, nemet n'ouzer ket pegoulz e oa ganet na marvet.
 
== Lennadurezh ==