Charles George Gordon : diforc'h etre ar stummoù

Ar major jeneral '''Charles George Gordon''', bet ganet d'an [[28 a viz Genver]] [[1833]] hag aet da Anaon d'ar [[26 a viz Genver]] [[1885]], lesanvet '''Chinese Gordon''' (brezhoneg : "Gordon ar SinaatSinaad"), '''Gordon Pacha''', ha '''Gordon eus C'hartoum''', a oa un ofiser uhel hag ur melestrour [[Bro-Saoz|saoz]] a orin [[Bro-Skos|skosat]].

Ar wech kentañ ma vezovoe engouestlet er brezel a voe e-pad [[Brezel Krimea]] evel ofisour el lu breizhveuriat. Ar brud milourel bras a voe tapet gantañ a voe dre e obererezhioù e bro [[Sina]] lec'h ma voe lakaet da pennbenn "al lu didrec'het " (Saozneg:"''Ever Victorious Army"''), un nerzh soudarded sinaat gant ofiserien a orin europat. E fin ar [[bloavezhioù 1860]], Gordon hag e gadourien a voe abeg da risadennriñsadenn [[Emsavidigezh Taiping]], o vezañ trec'h alies war nerzhioù kalz niverusoc'h. Dre an obererezhioù milourel-se e oa bet lesanvet Charles Gordon ar "Gordon ar ChinatSinaad" ; resevet e voe gantañ enorioù a-berzh Impalaerimpalaer ChinaSina kement gant gouarnamant ha lu [[Bro -Saoz]].

E [[1873]] en em stagstagas gant servij ar re [[Khedive]] (gant aotre gouarnamant Bro -Saoz) ; gant an amzer e voe karget da gouarnour-pennbenngouarnour [[Soudan]]. Eno e voe trec'h da emsavioù lies ha trec'h war an trafikerezh [[Sklaverezh|sklaved]]. Skuizh -divi an tamm anezhañ e roas e zilez hag e tistroas da Europa e [[1880]].

Un emsavadeg drastus a savas e Soudan, ganten ehe pennfenn ur muzulman[[Islam|muzulmad]] kredour anvet [[Muhammad Ahmad]] hag en em ditle e unan "[[Mahdi]]", anvet e oa [[Muhammad Ahmad]]. Gordon a oa bet adkaset da C'hartoum gant an urzhioù da reiñ surentezh da tercdec'hadeg ar siviled ha d'ar soudarded leal ha da vont ganto. Goude bezañ sikouret 2500 trevour breizhveuriat, ne sentas ket d'an urzhioù, derc'hel a reas gantañ ur strolladig soudarded hagha harperien nann soudarded-soudard gantañ ha chom e kêr.

A-raok an emgann, Gordon ha [[Muhammad Ahmad]] a eskemmas lizhirilizheroù, pep hini o klask gounit egile d'e feiz ; hini ebet anezho ne gemmas e selloù avat. Sezizet gant nerzhioù ar Mahdi, Gordon a lakaas e plas un difenn dre ar gêr a-bezh e-pad ur bloaz. Pobl Breizh-Veur a oavoe fromet ha bamet gant kement-se, met ket ar gouarnamant Saozsaoz a gave gwell e vefe bet terctrec'het. Dre pouezbouez ar boblañs hag ar strolladoù enep-sklavelezhsklaverezh e voe rediet gant diegi ar gouarnamant da gas un nerzh milourel sikour. Erruout a reas an nerzh-kas daou devezhzevezh goude kouezhadenndiskar ar gêrkêr ha ma vefe bet lazhetmarv Charles Gordon.

Hiziv an deiz c'hoazh e chom Charles Gordon un dudenn hag a zesach. Bet e oa bet e-kreiz ar jeu [[Politikerezh|politikel]] evit gouzout piv a oa kiriek d'e varv a-benn ar fin. Da zigentañ e oa bet taolennet evel ur merzher [[Kristeniezh|kristen]] kaset da [[Afrika]] gant politikourien diot o devoa e laosket da vervel dre bezañvezañ goubidi, ar bobl kar d'an haroz a chomas stag gant ar skeudenn-se o stufañtufañ war pennoù ar Gouarnamant hag ar [[British Army|''British Army'']]. ":<blockquote>« ''The reading public wanted heroes, it wanted to read about one lone Englishman sacrificing himself for glory, honour, God, and the Empire."'' »</blockquote>Ar re [[debunker]], tud hag a glask ar gwirvoud a-dreñv ar mojennoù brudet, en 20vet[[XXvet kantved]] a lakaas war-wel e oa eñ e-unan hag a voe kablus d'e varv, ouzhpenn da-se e lakefont war-raok e oa un denur mezvier anezhañ ha marteze [[Heñvelrevelezh|heñvelreizh]]. <ref>[https://books.google.fr/books?id=VT7fAQAAQBAJ&pg=PA195&lpg=PA195&dq=The+reading+public+wanted+heroes,+it+wanted+to+read+about+one+lone+Englishman+sacrificing+himself+for+glory,+honour,+God,+and+the+Empire.&source=bl&ots=2EeIhp0nOX&sig=cn9YZ5yzACInh_YCB3jCxuYUaRo&hl=fr&sa=X&ved=0ahUKEwjX5s2rmLfOAhXHtRoKHaDLABUQ6AEIHjAA#v=onepage&q=The%20reading%20public%20wanted%20heroes%2C%20it%20wanted%20to%20read%20about%20one%20lone%20Englishman%20sacrificing%20himself%20for%20glory%2C%20honour%2C%20God%2C%20and%20the%20Empire.&f=false ''{{en}} "Reader's Guide to Military History" gant Charles Messenger, embannadur Routledge, 2001'']</ref>

Keloù marv Charles Gordon a zegasas tamloùtamalloù bras war ar gouarnamant, pobl ar [[Rouantelezh-Unanet]] a oa kounaret kounnaret-bras. Ul lid-koun relijiel a voe sevenet gant eskob [[Newcastle]], hag a voe dalc'het een [[Iliz-veur Sant Paol Londrez]] d'ar [[14 a viz Meurzh]] [[1885]]. [[Lord Mayor Londrez]] a eanouas ur rastelladenn arc'hant a-benn sevel ur bez-koun d'an haroz. Beziet eo bet e [[Iliz-veur Sant Paol Londrez]] gant ur bez kizellet eus outañ e arem war un diaz maen-sant du. <ref>[http://www.churchmonumentssociety.org/London_City2_StPaul.html {{en}} Lec'hienn churchmonumentssociety.org (CITY OF LONDON - 2 ST. PAUL'S CATHEDRAL)]</ref>

Delwennoù a zo bet savet e [[Trafalgar Square]], Londrez, e Chatham, Gravesend, [[Melbourne]] ([[Aostralia]]), ha [[C'hartoum]].

* Dres a-dreñv bez Charles George Gordon een [[Iliz-veur Sant Paol Londrez]] e kaver ur bez all (goullo), hini ar Major-jeneral Sir [[Herbert Stewart]], a voe an ofisour e- penn ar soudarded skoazellerien bet kaset da sikour Charles George Gordon e-pad [[Sez C'hartoum]]. Erruet re ziwezhat, e tistroonttistrojont war-gil met gloazet e voe Stewart ha mervel a raioreas war an hent, e [[Jakdul]], el lec'h ma voe beziet.