Juana Inés de la Cruz : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Diverradenn ebet eus ar c'hemm
Linenn 21:
| lec'hienn =
}}
 
'''Juana Inés de Asbaje y Ramírez de Santillana''', anavezetoc'h evel '''Sor''' (seurez) '''Juana Inés de la Cruz''' ([[San Miguel Nepantla]] ([[Mec'hiko]]<ref> e [[Spagn Nevez]] er mare-se</ref>), [[12 a viz Du]] [[1641]] -[[Tepetlixpa]] (Mec'hiko), [[17 a viz Ebrel]] [[1695]]) a oa ul leanez ha skrivagnerez [[spagnolek]] eus [[Spagn Nevez]] hag eus [[Siglo de Oro]] al lennegezh spagnolek. Skrivañ a reas barzhoniezh, komz-plaen, c'hoariva. Lesanvet e voe «el Fénix de América», «la Décima Musa» ha «la Décima Musa mexicana».
 
==He buhez==
Arvar zo diwar-benn pegoulz e oa ganet, 1641 pe 1647-1648, hervez ur marilh badeziant kavet e Chimalhuacán en XXvet kantved, pe 1651, hervez buhezskrid ar jesuist Diego Calleja. E [[1657]] ez eas da chom da [[ciudad de México]], da di an tiegezh Mata.
 
Abred e teskas lenn ha skrivañ.
Ur priz a c'hounezas gant ur meulgan d'ar [[Santísimo Sacramento]].
E [[1658]] e voe ganet he lezc'hoar, ha bloaz goude e stagas da studiañ latin gant ar c'hloareg Martín de Olivas.
 
E [[1664]] e voe kemeret da servij ar vesrouanez Leonor de Carreto, pried da 25vet besroue Spagn Nevez, Antonio de Toledo y Salazar, markiz Mancera. E [[1666]] e reas anaoudegezh gant Antonio Núñez de Miranda, a voe he c'hofesaer, ha bloaz goude e kemeras ar ouel en Urzh leanezed ar menez Karmel. E [[1668]] : Antonio Núñez de Miranda la convence de entrar al convento.
E [[1669]] ez eas da gouent San Jerónimo. Paeroniet e oa gant ar besrouaned, an arc'heskob-besroue Payo Enríquez de Rivera, markizien Laguna de Camero Viejo, besrouaned ivez, ha ganto e voe embannet div levrenn gentaén hec'h oberoù e Spagn gozh.
 
<!--
* [[1673]]: escribe un soneto fúnebre en honor al virrey [[Pedro Nuño Colón de Portugal]], duque de Veraguas.
* [[1676]]: compone los ''Villancicos en honor de María Santísima en su Asunción triunfante, para la santa iglesia metropolitana de México'', publicados como anónimos.
* [[1677]]: villancicos en honor a San Pedro Apóstol y San Pedro Nolasco.
 
== 1680 ==
* [[1680]]: el [[30 de noviembre]] crea el arco triunfal conocido como ''[[Neptuno alegórico]]'', para honrar al nuevo virrey [[Tomás de la Cerda, tercer marqués de la Laguna|Tomás Antonio de la Cerda y Aragón, marqués de la Laguna]].
* [[1681]]-[[1686]]: compone la mayor parte de su obra lírica.
* [[1686]]: escribe ''[[Los empeños de una casa]]''.
* [[1688]]: escribe ''[[El divino Narciso (auto)]]'' y ''[[Amor es más laberinto]]''.
* [[1689]]: publicación en Madrid del primer volumen de sus obras completas, ''Inundación castálida''.
 
== 1690 ==
 
* [[1690]]: Se imprime la ''[[Carta Atenagórica]]''
* [[1691]]: Sor Juana escribe la ''[[Respuesta a Sor Filotea de la Cruz]]''.
-->
 
E [[1693]] e paouezas da skrivañ. Mervel a eure d'ar 17 a viz Ebrel [[1695]] gant ur c'hleñved-red.
 
== Levrlennadurezh ==